Chính quyền Biden đã quyết định giải phóng khoản tiền trị giá 6 tỷ USD bị phong tỏa của Iran để đổi lấy việc Tehran thả 5 con tin người Mỹ. Cựu Tổng thống Donald Trump đã chỉ trích gay gắt động thái này.
6 tỷ USD của Iran đã được giữ ở Hàn Quốc. Hiện 4 tù nhân Mỹ đã được chuyển từ giam giữ tại nhà tù sang quản thúc tại gia. Người thứ 5 vốn đã bị quản thúc tại nơi ở vài tuần trước đó.
Trong một video được công bố vào thứ 5 (17/08), Tổng thống Trump đã chỉ trích ông Biden, gọi khoản tiền đổi lấy con tin là “một lần đầu hàng khác của ông Biden và nỗi nhục nhã khó chịu hơn nữa của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ trước thế giới".
“Nhưng tệ hơn, quyết định này là cực kỳ nguy hiểm. Ông Biden đang trao 6 tỷ USD cho nhà tài trợ khủng bố hàng đầu thế giới… Khoản tiền chuộc của ông Biden sẽ ngay lập tức được sử dụng để gây ra bạo lực, đổ máu và hỗn loạn trên khắp Trung Đông và toàn thế giới, cướp đi vô số sinh mạng vô tội", ông Trump cảnh báo.
Tổng thống Trump nói rằng khoản tiền chuộc khiến Iran "rất có khả năng" sẽ bắt nhiều người Mỹ hơn làm con tin trong tương lai, vì chính quyền Hoa Kỳ đã cho thấy rằng họ sẵn sàng trả tiền để đổi lấy con tin. Điều này có nghĩa là việc bắt cóc người Mỹ sẽ cho phép các tổ chức tội phạm kiếm được “lợi nhuận khổng lồ”.
“Nói cách khác, ông Biden đã treo thưởng cho cái đầu của mọi công dân Mỹ ở nước ngoài".
Tổng thống Trump chỉ ra rằng dưới sự lãnh đạo của ông, hơn 50 con tin người Mỹ đã được đưa về nước từ khắp nơi trên thế giới mà Hoa Kỳ không phải trả bất kỳ khoản tiền chuộc nào.
“Chúng tôi đã làm điều đó bằng ngoại giao, chúng tôi đã làm điều đó bằng sức mạnh, và chúng tôi sẽ làm điều đó một lần nữa khi tôi được bầu lại làm tổng thống Hoa Kỳ".
Cựu tổng thống cũng nhấn mạnh khả năng rằng “chế độ Iran cuồng tín” sẽ sử dụng khoản tiền 6 tỷ USD mà họ nhận được để thúc đẩy chương trình vũ khí hạt nhân của họ. Điều này đặt Hoa Kỳ, Israel và toàn thế giới vào “nguy cơ rất nghiêm trọng”.
Ông nói: “Họ [Iran] được cho là chỉ còn vài tuần nữa là chế tạo được một quả bom hạt nhân - điều chưa bao giờ xảy ra dưới thời chính quyền Trump”.
“Đất nước chúng ta đang thất bại. Chúng ta là một quốc gia đang đi xuống. Chúng ta sẽ [có thể] xoay chuyển tình thế và chúng ta sẽ làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại".
Kể từ năm 2019, khoảng 7 tỷ USD tiền của Iran đã bị giữ tại 2 ngân hàng Hàn Quốc sau khi Hoa Kỳ áp đặt lệnh trừng phạt đối với Tehran. Trong những năm qua, 1 tỷ USD đã bị mất đi do phá giá tiền tệ. 6 tỷ USD còn lại đang được chuyển cho Iran theo thỏa thuận đổi lấy con tin.
Thống đốc ngân hàng trung ương Iran Mohammadreza Farzin cho biết các khoản tiền ở Hàn Quốc đã được giải phóng, theo IRNA - hãng thông tấn chính thức của Tehran. Một quốc gia thứ ba đã chấp nhận đổi số tiền này sang đồng Euro, sau đó, nó sẽ được gửi vào 6 tài khoản của Iran ở Qatar.
-
- Một phụ nữ Iran đi ngang qua tấm áp phích in hình nhà lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei (phải) và người sáng lập nước Cộng hòa Hồi giáo Iran Ayatollah Ruhollah Khomeini (trái), ở ngoại ô Tehran, ngày 1/2/2015. (Ảnh: Atta Kenare/AFP/Getty Images)
Các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ nhấn mạnh rằng một khi tiền đến Qatar, chúng sẽ được giữ trong các tài khoản bị hạn chế và chỉ có thể được sử dụng cho các mục đích nhân đạo như mua thực phẩm và thuốc men. Tuy nhiên, một số người ở Iran đã bác bỏ những tuyên bố này, đồng thời khẳng định rằng Tehran sẽ có toàn quyền kiểm soát khoản tiền, theo AP.
Ngoài việc giải phóng 6 tỷ USD, Hoa Kỳ cũng sẽ trả tự do cho một số tù nhân Iran đang bị giam giữ ở Mỹ.
Các nhà hoạt động nhân quyền đã chỉ trích thỏa thuận của ông Biden.
“Chính quyền Biden đã trao cho Chế độ Hồi giáo một khoản tiền mặt trị giá 6 tỷ USD, cho phép họ tiếp tục tài trợ chủ nghĩa khủng bố và đàn áp người dân Iran. Máu của người dân Iran có chảy xuống hay không đang được quyết định bởi ông Biden", Sarah Raviani - nhà hoạt động nhân quyền người Mỹ gốc Iran - viết trên X (tên gọi mới của Twitter) vào ngày 10/8.
“Ông Biden đã chi khoản tiền chuộc lớn nhất lịch sử Hoa Kỳ cho các giáo sĩ Hồi giáo ở Tehran", ông Mike Pence - ứng cử viên tổng thống năm 2024 của đảng Cộng hòa - viết trên X ngày 11/8.
Hôm thứ 5, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken tuyên bố rằng thỏa thuận con tin không có nghĩa là Mỹ sẽ nới lỏng bất kỳ lệnh trừng phạt hiện có nào lên Iran.
Ngoại giao con tin của Iran
Đây không phải là lần đầu tiên Iran sử dụng chiến thuật ngoại giao con tin. Một bài viết đăng ngày 31/5 trên Stimson - một tổ chức tư vấn phi lợi nhuận - cho biết Tehran đã thực hiện nhiều thay đổi trong chính sách ngoại giao con tin của họ trong những năm qua.
Nhóm tác giả của bài viết - những chuyên gia đã nghiên cứu sâu chiến thuật ngoại giao con tin của Iran - nói rằng Tehran đã “chuyển từ một kẻ cơ hội sang việc sử dụng ngoại giao con tin như một công cụ trong chính sách đối ngoại chiến lược”.
Trước đó, Iran sử dụng các cá nhân bị bắt vì các lý do chính trị trong nước trong các cuộc đàm phán với nước ngoài. Nhưng giờ đây, quốc gia này đang thực hiện cách tiếp cận chiến lược hơn, đó là tìm kiếm những người nước ngoài hoặc những người mang hai quốc tịch để bắt giữ họ và đòi quốc gia của họ phải nhượng bộ.
Người nước ngoài hoặc người mang hai quốc tịch cũng đang bị giam giữ trong thời gian dài hơn, khiến quá trình đàm phán để họ được trả tự do trở nên phức tạp hơn.
Các nhà nghiên cứu suy đoán rằng sự thay đổi trong hành vi bắt giữ con tin của Tehran có thể đã được kích hoạt bởi những nhượng bộ mà nước này đạt được trong giai đoạn đầu.
“Trong khi các quốc gia như Nga và Trung Quốc cũng đang bắt nhiều người Mỹ làm con tin hơn, thì Iran vẫn là quốc gia thực hành ngoại giao con tin hàng đầu. Iran đã nhìn thấy được sự thành công của hoạt động này và do đó có khả năng sẽ tiếp tục thực hiện nó”.
Theo The Epoch Times
Xuân Hoa biên dịch
