Nhà hoạt động dân chủ Wang Dan đã tweet: "Sự tình (binh biến) đang xảy ra ở Nga, một khi Tập Cận Bình phát động chiến tranh, liệu điều đó có xảy ra ở Trung Quốc không?"
Bất hòa giữa Prigozhin và quân đội Nga và cuộc “binh biến”
Tin tức mới nhất cho thấy Yevgeny Prigozhin, người đứng đầu Tập đoàn Wagner, đã ra lệnh cho lính đánh thuê của mình ngừng tiến về phía Moscow và quay trở lại các trại dã chiến của họ ở Ukraine. Prigozhin cho biết ông muốn tránh đổ máu cho Nga.
Theo báo chí Nga đưa tin, Bộ Quốc phòng sẽ tiến hành thay đổi nhân sự, các cáo buộc hình sự về tội phản quốc đối với Prigozhin sẽ được rút lại và các binh sĩ Wagner sẽ được hưởng quyền miễn trừ pháp lý.
Dù mối bất hòa giữa Prigozhin và quân đội Nga đã kéo dài vài tháng, nhưng "sự phản bội" của Prigozhin vẫn khiến cả thế giới bàng hoàng.
Prigozhin cho biết trong một đoạn video được đăng trên phần mềm liên lạc Telegram: "Tại sao tấn công Ukraine? Nó hoàn toàn là để thỏa mãn sự phù phiếm của quân đội Nga và cho thấy họ mạnh như thế nào. Tấn công Ukraine không phải để làm cho người Nga trở về, không phải để phi quân sự hóa và phi phát xít hóa Ukraine.”
Tuyên bố của Prigozhin đã sử dụng từ “chiến tranh” thay vì “chiến dịch quân sự đặc biệt” mà các quan chức Nga sử dụng trước đây, đồng thời chỉ trích Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoygu. Prigozhin và Shoygu đã có mối thù truyền kiếp và trước đây thường công khai chỉ trích ông và các nhân vật quân sự khác, nhưng đây là lần đầu tiên Prigozhin lên án cuộc xâm lược Ukraine.
Prigozhin cho rằng Shoygu đã lừa dối Putin và xâm lược Ukraine chỉ để thỏa mãn lợi ích của một số ít người.
Trong hàng chục giờ tiếp theo, tin tức từ Nga và những người lính đánh thuê của Wagner thống trị các tiêu đề trên khắp thế giới. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố rằng Putin đã được thông báo về "cuộc đảo chính" của Prigozhin và đang "thực hiện mọi biện pháp cần thiết." Cơ quan An ninh Liên bang Nga kêu gọi lính đánh thuê không thực hiện mệnh lệnh của Prigozhin và bắt giữ ông ta, Cơ quan Mật vụ Nga và quân đội cũng thiết lập các chốt chặn xung quanh Mátxcơva để ngăn chặn đội quân của Wagner tiến vào Mátxcơva.
Trước đó, Prigozhin tuyên bố đã chiếm vùng Rostov ở miền nam nước Nga và các cơ sở quân sự bao gồm cả sân bay. Prigozhin tuyên bố trong video mới nhất rằng Bộ trưởng Quốc phòng Shoygu phải đi đàm phán, nếu không sẽ đưa quân lên phía bắc tới Mátxcơva.
Chiều ngày 24/6, Tổng thống Putin đã có bài phát biểu trên truyền hình, nói rằng tất cả những kẻ cầm vũ khí chống lại quân đội Nga đều là những kẻ phản bội và sẽ dùng mọi biện pháp cần thiết để ổn định tình hình ở Rostov.
Sự phản bội của Prigozhin ảnh hưởng thế nào đến Trung Quốc
Tin tức về sự phản bội của Prigozhin ngay lập tức chiếm lĩnh các tiêu đề của các phương tiện truyền thông lớn trên thế giới. Trên Twitter, nhiều bình luận khác nhau về phản ứng của Trung Quốc sau sự việc do mối quan hệ thân thiết "không giới hạn" giữa Trung Quốc và Nga và nhiều cuộc thảo luận khác nhau so sánh cuộc xâm lược Ukraine của Putin và cuộc tấn công của Trung Quốc vào Đài Loan.
Ed Wong, cựu phóng viên của New York Times tại Trung Quốc, đã đăng lại báo cáo của Tân Hoa Xã về vụ việc và nói: "Trong toàn bộ cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, nếu có một điều có thể khiến Tập Cận Bình cân nhắc lại việc tấn công Đài Loan, thì đó chính là Quân đoàn phản loạn của Wagner."
Here’s coverage of the Russian Wagner insurrection in China state media. If there’s any single event during the Ukraine war so far that would make Xi rethink invading Taiwan (if he is considering that), this is it. The Biden administration’s aid to Ukraine has led to this moment. https://t.co/37KR29WrcT
— Edward Wong (@ewong) June 24, 2023
Sau khi tin tức về cuộc "đảo chính" của Prigozhin được tung ra, đã ngay lập tức thu hút sự quan tâm của đông đảo những dân mạng tại Trung Quốc. Nó nhanh chóng chiếm vị trí top đầu trong top 10 của danh sách tìm kiếm nóng.
Phóng viên Trung Quốc của CNBC là Eunice Yoon đã viết trên twitter: "Đúng vào dịp Tết Đoan ngọ, người Trung Quốc bị mê hoặc bởi tin tức rằng thủ lĩnh Wagner Prigozhin quay lưng lại với Putin. Họ đã so sánh cuộc ‘nổi loạn này’ với cuộc nổi dậy An Sử thời Đường vào năm 755."
Luật sư Dan Harris, người thường đánh giá các vấn đề của Trung Quốc, cũng so sánh tác động của vấn đề này với tình hình ở Trung Quốc trên Twitter: “Nga đang trên bờ vực nội chiến. Nếu đủ người nổi dậy, Putin có thể mất đầu trong vòng vài tháng và Ukraine sẽ thắng. Đây là một vấn đề lớn đối với Trung Quốc và Tập Cận Bình. Xác suất để kết thúc này xảy ra ước tính là một nửa, nhưng bạn cũng có thể mạnh dạn mơ ước”.
Louise Blais, cựu đại sứ Canada tại Liên Hợp Quốc, cũng bình luận về phản ứng của Trung Quốc: “Cuộc nổi dậy của Wagner ít nhất đã đẩy nhanh sự thất bại của Nga, mặc dù việc làm Điện Kremlin hoảng loạn có thể không phải là điều tốt cho tất cả mọi người. Anh sẽ họp, các nước đồng minh sẽ bày tỏ quan điểm, Trung Quốc sẽ phản ứng thế nào? Liệu họ có còn ủng hộ Putin? "
Vương Cát Hiền, một người Trung Quốc sống ở Ukraine đã viết trên Twitter những nhận định của ông về cuộc chiến Nga-Ukraine và đã nhận được rất nhiều sự chú ý của cộng đồng mạng: "Nói thẳng ra, nếu nó thực sự kết thúc, thì mức độ duy trì ổn định của Nga thực sự tốt hơn nhiều so với Bắc Kinh, và rất nhiều xe tăng đã không giết một người nào. Tuy nhiên, những người lính Nga đã mất trí, và họ sẽ cử chính ủy giám sát trận chiến sau này”;
Ông Hồ Tích Tiến, cựu biên tập -Tổng giám đốc tờ "Thời báo Hoàn cầu" của Trung Quốc, đã bình luận khi bắt đầu vụ việc: "Putin đã mô tả đây là một 'sự phản bội' và một 'cuộc nổi loạn quân sự'. Cuộc nổi loạn của Prigozhin có thể dẫn đến một loạt hậu quả, khiến chế độ Putin phải gánh chịu hậu quả nghiêm trọng nhất kể từ 'chiến dịch quân sự đặc biệt'."
Bài đăng này đã thu hút rất nhiều phản hồi mỉa mai. Một cư dân mạng tên "Simon Song" trả lời: "Bạn có thấy Putin ở Bắc Kinh không?" Một cư dân mạng khác tên "GoDaddy5566" trả lời bằng một nhãn dán: "Chiến tranh xâm lược đã thực sự biến thành chiến tranh yêu nước. ĐCSTQ có thấy không?"
Nhà hoạt động dân chủ Wang Dan đã tweet: "Sự tình (binh biến) đang xảy ra ở Nga, một khi Tập Cận Bình phát động chiến tranh, liệu điều đó có xảy ra ở Trung Quốc không?"
Lý Ngọc biên dịch, tổng hợp
