Lời đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân mới nhất đi kèm với việc Nga pháo kích gần nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, có thể gây ra một cuộc khủng hoảng khiến Ukraine và nhiều khu vực ở châu Âu bị nhiễm phóng xạ. Mỹ cần nhanh chóng tìm ra cách đối phó với Nga để giảm nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh hạt nhân, đe dọa đến nền hòa bình và an ninh thế giới.
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 21/9 đã đe dọa "các quốc gia hàng đầu của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO)" bằng vũ khí hạt nhân. Ba quốc gia hàng đầu của NATO là Hoa Kỳ, Pháp và Anh.
Cái giá mà ông Putin phải trả là rất đắt trong bối cảnh quân đội Nga đang rút lui và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tuyên bố sẽ tái chiếm các khu vực bị Nga chiếm đóng cách đây 8 năm, bao gồm Crimea và các nước cộng hòa Donetsk và Luhansk tự xưng hiện nay.
Sau khi Liên Xô tan rã, Nga đã cho Ukraine thuê căn cứ hải quân nước ấm duy nhất ở Sevastopol, Crimea. Giờ đây, với những bước tiến của Ukraine, các tàu ngầm lớp kilo (Kilo-class submarine) của Nga đang rời cảng. Nó có từ thời Liên Xô, vì vậy tiện ích đổ nát này là một đòn giáng mạnh chưa từng có vào uy tín của Nga.
Ngay sau bài phát biểu của ông Putin, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu nói rằng Nga đang "gây chiến không chỉ với Ukraine và quân đội Ukraine, mà với cả phương Tây".
Một cựu cố vấn của ông Putin đã đưa ra lời đe dọa hạt nhân cụ thể hơn đối với Anh, đồng minh đáng tin cậy nhất của Ukraine. Ông cho biết, ông Putin đã sẵn sàng tiến hành các cuộc tấn công hạt nhân chống lại phương Tây, bao gồm cả “chống lại Vương quốc Anh”.
Ông Sergei Markov tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn với đài BBC rằng Nga đang "giải phóng Ukraine khỏi sự chiếm đóng của Anh-Mỹ". Ông cho biết Moscow sẽ sớm sử dụng vũ khí hạt nhân chiến lược chống lại phương Tây hơn là ném bom chiến thuật chống lại “những người anh em của chúng tôi”, người Ukraine.
Ông nói: “Ukraine đang bị các nước phương Tây chiếm đóng" và "các nước phương Tây đang chiến đấu chống lại quân đội Nga bằng cách sử dụng binh lính Ukraine làm nô lệ cho họ".
Nga đang tăng cường leo thang chiến tranh và huy động 300.000 quân dự bị cho lệnh "động viên một phần" ở Ukraine. Dự thảo có thể sẽ khiến ông Putin phải trả giá đắt về mặt dư luận tại Nga.
-
- Sáu tổ máy tạo ra 40-42 tỷ kWh điện khiến cho Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia trở thành nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, tại Enerhodar, vùng Zaporizhzhia, đông nam Ukraine, ngày 9/7/2019. Ukrinform. (Ảnh: Dmytro Smolyenko/Future Publishing/Getty Images)
Ông Putin mạo hiểm lời đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân này dựa trên lời nói dối rằng Nga sở hữu Ukraine. Trên thực tế, Ukraine từ lâu đã ấp ủ nền độc lập của mình. Nước này có cơ quan đại diện tại Liên Hợp Quốc kể từ khi tổ chức quốc tế này ra đời vào năm 1945.
Các cuộc xâm lược Ukraine của những kẻ độc tài, bao gồm cả Liên Xô và Đức Quốc xã, luôn là bất hợp pháp, trước hết và trên hết, bởi vì họ thiếu sự ủng hộ của người dân Ukraine. Chủ quyền thực sự chỉ nảy sinh từ sự đồng thuận và ủng hộ không ngừng của giới cầm quyền, điều mà ông Putin thiếu khi là một nhà độc tài không được bầu chọn. “Cuộc bầu cử” của ông — không có ngay cả những điều cơ bản về tự do ngôn luận — là bất cứ điều gì ngoài dân chủ.
Các mối đe dọa hạt nhân của ông Putin đòi hỏi phải có hành động mạnh mẽ để loại bỏ ông ta khỏi chiếc ghế quyền lực. Trách nhiệm này thuộc về người dân Nga. Đó cũng là trách nhiệm của các quốc gia khác trong việc tạo điều kiện thuận lợi để loại bỏ ông Putin, từ đó làm giảm nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh hạt nhân đang suy yếu ở châu Âu. Như vậy Hoa Kỳ sẽ để lại khoảng trống quyền lực mà Trung Quốc có thể lấp đầy.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình là người ủng hộ lớn nhất của ông Putin và đã không lên tiếng tố cáo người đồng cấp của mình. Do đó, ông Tập cũng phải chịu trách nhiệm về phương diện cá nhân. Bất kỳ sự trả đũa nào chống lại Nga vì các hành động của họ ở Ukraine cũng cần được áp dụng với Trung Quốc vì những lời đe dọa của họ đối với Đài Loan. Điều này sẽ đảm bảo rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) không trở thành kẻ chiến thắng trong cuộc chiến NATO-Nga.
Chúng ta đang ở một khúc quanh của lịch sử thế giới. Liệu các nền dân chủ có tránh khỏi các mối đe dọa hạt nhân từ các nhà độc tài như ông Putin và ông Tập - những người có đủ lý do để theo đuổi việc giành lãnh thổ ở Crimea và Biển Đông với đầy rẫy tham vọng và chinh phục hay không?. Hay chúng ta sẽ lợi dụng điểm yếu quân sự hiện tại của họ để cuộn họ lại, cuộn họ lại, và cuối cùng nhốt họ vào nhà tù - nơi mà họ xứng đáng thuộc về?
Thế giới đang dõi theo phản ứng của Mỹ với Nga. Bắc Kinh cũng vậy. Nếu chúng ta tỏ ra sợ hãi và đầu hàng Ukraine, ĐCSTQ sẽ bật đèn xanh để tiến hành các cuộc tấn công tương tự vào Đài Loan. Sự gây hấn như vậy sẽ không chấm dứt cho đến khi Hoa Kỳ, các đồng minh và NATO chấp nhận rủi ro và trả giá để xóa sổ những mối đe dọa hiện hữu này ngay từ gốc rễ.
Điều này có nghĩa là Hoa Kỳ nên cung cấp cho Ukraine và Đài Loan những vũ khí mà họ cần để giành chiến thắng, bao gồm máy bay chiến đấu phản lực tân tiến hơn và tên lửa tầm xa mạnh hơn. Nỗ lực này đòi hỏi sự ủng hộ của lực lượng lục quân và các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với Nga, cũng như nỗ lực của hải quân trong việc ngăn chặn các tàu chở dầu Trung Quốc.
Hoa Kỳ cần phải nói rõ với Nga và đồng minh của mình rằng, hành vi đó là không đúng. Những kẻ bắt nạt và trộm cắp là những kẻ thua cuộc vì Washington coi đây là sứ mệnh bao quát của mình.
Tương lai của thế giới sẽ không được kế thừa bởi những kẻ sẵn sàng đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại các quốc gia khác để chinh phục lãnh thổ, bao gồm hành vi tra tấn, hãm hiếp và giết người tàn bạo đối với người dân địa phương. Thay vào đó, thế giới sẽ được kế thừa bởi các quốc gia kiên định với các giá trị của họ và đảm bảo quyền tự do, cũng như các đặc quyền của người dân nước mình.
Quan điểm được trình bày trong bài viết này là ý kiến của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Tác giả Anders Corr có bằng cử nhân / thạc sĩ khoa học chính trị tại Đại học Yale (2001) và tiến sĩ chính phủ tại Đại học Harvard (2008). Ông là hiệu trưởng của Corr Analytics Inc., đồng thời là nhà xuất bản của Tạp chí Rủi ro Chính trị. Ngoài ra, ông đã thực hiện các nghiên cứu sâu rộng ở Bắc Mỹ, Châu Âu và Châu Á. Các cuốn sách mới nhất của ông là “Tập trung quyền lực: Thể chế hóa, Hệ thống phân cấp và Quyền bá chủ” (2021) và “Các cường quốc, Chiến lược lớn: Trò chơi mới ở Biển Đông” (2018).
