Các lực lượng Ukraine ngày càng chiếm giữ được nhiều hơn các vùng lãnh thổ trước đây do Nga kiểm soát ở miền đông trong một bước tiến “nhanh chóng và sắc bén”, một quan chức khu vực do Nga bổ nhiệm cho biết hôm 09/9. Đây là một bước đột phá có thể đánh dấu một khúc quanh quan trọng của cuộc chiến kéo dài hơn 6 tháng.
Sau khi giữ im lặng một ngày, Nga thừa nhận rằng một phần chiến tuyến của họ đã sụp đổ ở phía đông nam thành phố Kharkiv lớn thứ hai của Ukraine.
“Kẻ thù đang bị trì hoãn hết mức có thể, nhưng một số khu định cư đã nằm dưới sự kiểm soát của các lực lượng vũ trang Ukraine”, ông Vitaly Ganchev, người đứng đầu chính quyền do Nga hậu thuẫn ở khu vực Kharkiv cho biết trong chương trình truyền hình nhà nước Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy sau đó cho biết lực lượng của Kyiv đã giải phóng hơn 30 khu định cư ở khu vực Kharkiv cho đến nay và giao tranh vẫn tiếp diễn ở khu vực phía đông Donbas và phía nam.
"Quân đội, các đơn vị tình báo và các dịch vụ an ninh của chúng tôi đang thực hiện nhiều hoạt động tích cực trong một số khu vực hoạt động. Họ đang làm rất thành công", ông nói trong một video.
Ông Ganchev trước đó nói chính quyền của ông đang cố gắng sơ tán dân thường khỏi các thành phố bao gồm Izium, thành trì chính của Nga và căn cứ hậu cần ở tỉnh gần tiền tuyến ở miền đông Ukraine.
Cố vấn Tổng thống Ukraine Oleksiy Arestovych, trong một video đăng trên YouTube, cho biết các lực lượng phòng thủ Nga ở Izium gần như bị cô lập. Trích dẫn những gì ông mô tả là báo cáo từ tiền tuyến, ông Arestovych cho biết hàng trăm người Nga đã thiệt mạng cho đến nay và vài trăm người khác bị bắt làm tù binh.
Reuters không thể xác minh ngay các tuyên bố này.
Nga nắm quyền kiểm soát khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược vào cuối tháng Hai. Bộ Quốc phòng Nga công bố video các xe quân sự tăng tốc dọc theo một tuyến đường, nói rằng quân tiếp viện đang khẩn trương tới bảo vệ khu vực này. Điện Kremlin từ chối bình luận về bước tiến của Ukraine.
Các quan chức Ukraine đã công bố nhiều video chiếu cảnh các binh sĩ của họ giương cờ và chụp hình trước các biển báo đường phố ở các làng mạc và thị trấn trên một phần lãnh thổ trước đây do Nga nắm giữ.
Một video được lan truyền rộng rãi cho thấy lính Ukraine giơ cao quốc kỳ tại một tấm bảng trên xa lộ chào mừng tới Kupiansk, hơn 50 km bên trong chiến tuyến của Nga. Thành phố này là một mục tiêu quan trọng như là giao điểm của một số tuyến đường sắt chính cung cấp cho quân đội Nga ở mặt trận.
Ukraine không cho các nhà báo độc lập vào khu vực và Reuters không thể xác minh các thông tin kể trên. Tuy nhiên, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy ngày 09/9 tuyên bố các lực lượng Ukraine đã giải phóng 30 khu định cư và lấy lại hơn một ngàn cây số vuông trong khu vực Kharkiv ở miền đông và Kherson ở miền nam trong cuộc phản công chống lại Nga.
Trong một bài diễn văn qua video, ông Zelenskyy cho biết các lực lượng Kyiv tiếp tục các cuộc hành quân tích cực tại một số khu vực.
Các nhà phân tích quân sự phương Tây cho biết, cuộc tiến công có thể khoá chặt các tuyến tiếp tế mà Moscow dựa vào để duy trì lực lượng ở miền đông Ukraine và có khả năng khiến hàng nghìn quân Nga bị bao vây.
Những bước tiến của Ukraine
Những tiến bộ nhanh chóng như vậy phần lớn là chưa từng có kể từ khi Nga ngừng cuộc tấn công vào thủ đô Kyiv vào tháng 3, chuyển cuộc chiến chủ yếu sang một cuộc chiến không ngừng nghỉ dọc theo các chiến tuyến cố thủ.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin phát biểu trong một cuộc họp báo với người đồng cấp Czech tại Prague: “Chúng tôi thấy thành công ở Kherson, chúng tôi thấy một số thành công ở Kharkiv và đó là điều rất, rất đáng khích lệ”.
Bộ tổng tham mưu Ukraine cho biết đầu ngày 09/9 rằng các lực lượng rút lui của Nga đang cố gắng sơ tán những người bị thương và thiết bị quân sự bị hư hỏng gần Kharkiv.
“Nhờ các hành động phối hợp và khéo léo, Lực lượng vũ trang Ukraine, với sự hỗ trợ của người dân địa phương, đã tiến gần 50 km trong ba ngày".
Hàng chục nghìn người đã thiệt mạng, hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa và các lực lượng Nga đã phá hủy toàn bộ các thành phố kể từ khi Moscow bắt đầu “chiến dịch quân sự đặc biệt” nhằm giải giới Ukraine. Chính phủ Kyiv và các đồng minh phương Tây cáo buộc Nga tiến hành một cuộc chiến tranh xâm lược kiểu đế quốc.
Trong cuộc tấn công mới nhất được báo cáo nhắm vào dân thường, các quan chức Ukraine cho biết Nga đã nổ súng xuyên biên giới, đánh vào một bệnh viện ở vùng đông bắc Sumy vào sáng ngày 09/9, phá hủy tòa nhà và làm bị thương người dân.
Reuters không thể xác nhận báo cáo một cách độc lập.
Thống đốc Oleh Synehubov cho biết trung tâm Kharkiv, nơi thường xuyên bị Nga bắn phá, đã bị trúng tên lửa của Nga, khiến 10 người bị thương, trong đó có 3 trẻ em. Tên lửa tấn công một trung tâm nghệ thuật dành cho trẻ em và một trường học, cũng như nhà riêng, thị trưởng Ihor Terekhov viết trên Telegram.
Đột phá
Quân Ukraine đột phá ở phía đông một tuần sau khi Kyiv tuyên bố bắt đầu một cuộc phản công trông đợi từ lâu cách đó hàng trăm km ở đầu bên kia chiến tuyến, ở tỉnh Kherson, miền nam nước này.
Các quan chức Ukraine cho biết, Nga đã di chuyển hàng nghìn binh sĩ xuống phía nam để đáp trả cuộc tiến công ở Kherson, khiến các khu vực khác của chiến tuyến bị tấn công ở sườn đông.
Ukraine đang sử dụng pháo và tên lửa mới do phương Tây cung cấp để tấn công các vị trí hậu phương của Nga ở phía nam, với mục đích bẫy hàng nghìn quân Nga trên bờ Tây sông Dnipro rộng lớn.
Reuters không thể xác minh những báo cáo đó.
Cố vấn tổng thống, Oleksiy Arestovych, nói trong một video đưa lên YouTube: “Chúng tôi đã tìm ra điểm yếu nơi kẻ thù chưa sẵn sàng”.
Hãng thông tấn nhà nước Nga RIA dẫn lời nhà chức trách Kherson do Nga chỉ định cho biết một số binh sĩ Ukraine đã bị bắt trong cuộc phản công và một số xe tăng của Ba Lan mà họ đang sử dụng đã bị phá hủy.
Ông Zelenskyy dự kiến sẽ nói chuyện với các nhà sản xuất vũ khí Mỹ lần đầu tiên vào cuối tháng 9, khi ông ta dự kiến sẽ đưa ra lời kêu gọi mua thêm vũ khí.
Washington đã cung cấp hơn 14,5 tỷ USD hỗ trợ quân sự cho Ukraine kể từ cuộc xâm lược.
Cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc hôm 09/9 cho biết các cuộc pháo kích đã phá hủy cơ sở hạ tầng điện ở thành phố Enerhodar, miền nam Ukraine, nơi các nhân viên vận hành nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga nắm giữ, gây ra mối đe dọa ngày càng tăng đối với nhà máy.
Thanh Hải
