Các nhà khảo cổ đã phát hiện ra một cấu trúc bằng gỗ ở Zambia, có thể có nguồn gốc từ thời kỳ đầu thời kỳ đồ đá, hoặc thời Pleistocene khoảng 476.000 năm trước. Đây là cách sử dụng gỗ sớm nhất của tổ tiên loài người được biết đến trong xây dựng. Khám phá này mở rộng sự hiểu biết của các nhà khoa học về kỹ thuật của con người thời kỳ đầu trong việc tạo hình thân cây thành các kiến trúc lớn.
Một nghiên cứu được công bố ngày 20 tháng 9 trên tạp chí Nature đã trình bày chi tiết những phát hiện này. Bản thân cấu trúc này có trước sự xuất hiện của con người theo hiểu biết hiện nay là 120.000 năm.
Thác Kalambo, cao 772 feet (235 mét) ở biên giới Zambia và Tanzania, là thác nước có mực nước cao thứ hai trên lục địa châu Phi. Cấu trúc bằng gỗ được phát hiện ở đó vào năm 2019 bao gồm hai khúc gỗ được nối cạnh nhau bằng các rãnh cắt. Những rãnh cắt này không phải được hình thành tự nhiên, bên trên hai khúc gỗ có dấu vết dụng cụ cắt xẻ, và một loạt dụng cụ bằng gỗ được tìm thấy gần đó.
Phát hiện này là bằng chứng sớm nhất về việc con người đã sử dụng khúc gỗ để ghép lại với nhau tạo thành một cấu trúc kiên cố. Các nhà nghiên cứu tin rằng những khúc gỗ này có thể đã được sử dụng để xây dựng nền, lối đi hoặc nền móng trên cao cho những ngôi nhà ở khu vực bị ngập lụt định kỳ trong khu vực. Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng gỗ chỉ được sử dụng để đào, làm giáo và tạo lửa. Một trong những hiện vật bằng gỗ được phát hiện sớm nhất khác ở Nam Phi vào năm 1952 và có niên đại từ thời kỳ đồ đá giữa.
Larry Burrough, nhà khảo cổ học tại Đại học Liverpool, đồng tác giả nghiên cứu cho biết "Phát hiện này thay đổi cách tôi nghĩ về tổ tiên loài người của chúng ta. Hãy nhìn xem những người này đang làm gì: Họ đã tạo ra một thứ gì đó mới mẻ và to lớn từ gỗ", "Họ đã sử dụng trí tuệ và trí tưởng tượng của mình để tạo ra thứ gì đó chưa từng được thực hiện trước đây."
-
- Một phần cấu trúc gỗ được tìm thấy. (Ảnh: Larry Barham/University of Liverpool)
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cho biết phát hiện này thách thức quan điểm chung rằng, con người thời đồ đá đang ở giai đoạn du mục. Thác Kalambo cung cấp nguồn nước liên tục, trong khi khu rừng xung quanh cung cấp đủ gỗ để giúp con người xây dựng những công trình kiên cố hoặc bán kiên cố hơn.
"Họ đã biến đổi môi trường xung quanh và làm cho cuộc sống trở nên dễ dàng hơn, ngay cả khi đó chỉ là xây dựng một nền tảng bên bờ sông để hoàn thành công việc hàng ngày. Những người này hiện đại hơn chúng ta nghĩ" - Barham nói.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng các kỹ thuật xác định niên đại bằng phát quang mới để tiết lộ tuổi của kiến trúc này. Kỹ thuật này ước tính thời điểm các khoáng chất trong cát xung quanh gỗ tiếp xúc lần cuối với ánh sáng mặt trời. Phân tích ước tính cổ vật này có niên đại gần 500.000 năm tuổi.
-
- Cấu trúc gỗ khoảng 476.000 năm tuổi. (Ảnh: Geoff Duller/Aberystwyth University
Geoff Duller, đồng tác giả nghiên cứu, nhà địa lý học và nhà khoa học về niên đại phát quang tại Đại học Aberystwyth, cho biết: “Việc xác định niên đại của kỷ nguyên vĩ đại này là vô cùng thách thức và chúng tôi đã sử dụng phương pháp xác định niên đại bằng phát quang để làm điều đó”. "Những phương pháp xác định niên đại mới này có ý nghĩa sâu rộng, chúng cho phép chúng ta quay ngược thời gian xa hơn và có được cái nhìn rõ hơn về quá trình tiến hóa của loài người."
Địa điểm khảo cổ Thác Kalambo được khai quật lần đầu tiên vào những năm 1950 và 1960, trước khi các kỹ thuật xác định niên đại cho phép các nhà khảo cổ hiểu được tầm quan trọng của những phát hiện này. Do ý nghĩa khảo cổ của nó, khu vực này hiện nằm trong danh sách dự kiến Di sản Thế giới của UNESCO.
Nghiên cứu này là một phần của dự án Deep Roots of Humanity, một nhóm quốc tế gồm các nhà nghiên cứu liên ngành điều tra cách công nghệ của con người phát triển trong thời kỳ đồ đá.
“Thác Kalambo là một địa điểm đáng chú ý và là di sản lớn của Zambia. Nhóm Deep Roots of Humanity mong muốn được khám phá những điều tuyệt vời hơn nữa”, Barham nói.
Lâm Đạt - Epochtimes
Lý Ngọc biên dịch
