Bất chấp các mối đe dọa quân sự của Trung Quốc đối với Đài Loan, Tổng thống Guatemala Alejandro Giammattei hôm thứ Ba (25/4) tuyên bố rằng đất nước của ông sẽ duy trì ‘mối quan hệ ngoại giao vững chắc’ với hòn đảo tự trị. Đáp lại, Trung Quốc đã ‘nổi đóa’ và đe dọa rằng ‘không có nỗ lực chia rẽ Trung Quốc nào sẽ có kết cục tốt đẹp’.
Ông Giammattei đã đến Đài Loan hôm 25/4 trong chuyến thăm 4 ngày. Ông mô tả chuyến đi là một thông điệp "về sự tôn trọng nền độc lập của các quốc gia" đồng thời tái khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ của Guatemala đối với hòn đảo dân chủ này.
Trong cuộc gặp với Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, ông Giammattei đã hứa "hỗ trợ vô điều kiện" cho Đài Loan và nhấn mạnh mong muốn hợp tác hơn nữa với Đài Loan trong nhiều lĩnh vực.
“Guatemala sẽ tiếp tục sát cánh với Đài Loan, Trung Hoa Dân Quốc, với mối quan hệ ngoại giao vững chắc nhất và tiếp tục tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là về chăm sóc y tế, sức khỏe, kinh tế và cơ sở hạ tầng”, Văn phòng Tổng thống Đài Loan cho hay.
Ông Giammattei khẳng định đất nước ông ủng hộ phái bộ ngoại giao của Đài Loan trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia và thúc đẩy hòa bình khu vực. Nhà lãnh đạo Guatemala kết thúc bài phát biểu của mình bằng câu: “Đài Loan muôn năm”.
Không lâu sau, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh đã chỉ trích động thái của Guatemala và nhấn mạnh vai trò kinh tế then chốt của Trung Quốc đối với nước này. Bà Mao Ninh tuyên bố Bắc Kinh là “nguồn nhập khẩu lớn thứ hai và là điểm xuất khẩu lớn thứ năm” của Guatemala.
Bà Mao nói với báo giới rằng: “Họ sẽ không thể cản trở xu hướng lịch sử không thể đảo ngược trong việc hướng tới thống nhất Trung Quốc. Lịch sử sẽ chứng minh rằng không có nỗ lực chia rẽ Trung Quốc nào sẽ có kết cục tốt đẹp”.
Guatemala là một trong 13 quốc gia duy trì quan hệ ngoại giao với Đài Loan, một quốc đảo được bầu cử dân chủ. Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là một phần lãnh thổ của họ đang chờ thống nhất và đã cam kết sẽ thống nhất hòn đảo này bằng vũ lực nếu cần thiết.
13 quốc gia hiện đang duy trì quan hệ ngoại giao với Đài Loan, hầu hết là các quốc đảo nhỏ bé ở vùng Trung và Nam Mỹ, bao gồm:
- Vùng Mỹ Latin và Caribbe: Belize, Haiti, St Kitts & Nevis, St Vincent & the Grenadines, Guatemala, Paraguay và Saint Lucia;
- Châu Phi: Swaziland;
- Châu Âu: Tòa thánh Vatican;
- Vùng Thái Bình Dương: Nauru, Tuvalu, Quần đảo Marshall và Palau.
Tháng trước, bà Thái Anh Văn đã đến thăm Guatemala và hội đàm với Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy trong thời gian bà quá cảnh ở tiểu bang California (Mỹ). Động thái này đã khiến Bắc Kinh nổi giận bởi chính phủ Trung Quốc luôn coi các cuộc hội đàm của giới chức Đài Loan là động thái khuyến khích các cử tri và chính trị gia Đài Loan ủng hộ nền độc lập chính thức cho hòn đảo, một bước đi mà Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cho rằng sẽ dẫn đến chiến tranh.
Để đáp trả chuyến thăm của bà Thái Anh Văn, Bắc Kinh đã tổ chức một cuộc tập trận quân sự mang tên "Liên Hợp Lợi Kiếm" kéo dài 3 ngày (8/4 - 10/4) vây quanh Đài Loan. ĐCSTQ đã điều động 91 máy bay chiến đấu và 12 tàu hải quân tới hòn đảo vào ngày cuối cùng của cuộc tập trận, trong đó 54 máy bay được phát hiện băng qua đường trung tuyến của Eo biển Đài Loan.
Guatemala khẳng định không có ý định ‘vòi tiền’ từ Đài Loan
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Guatemala Alvaro Gonzalez Ricci hôm thứ Hai (24/4) cho biết, không giống như đồng minh trước đây của Đài Loan là Honduras, Guatemala không có ý định “vòi vĩnh” hàng tỷ USD từ Đài Loan để duy trì quan hệ ngoại giao.
"Tôi tin rằng chúng tôi có thể yêu cầu mọi thứ từ Đài Loan, nhưng không phải tiền. Chẳng hạn, Đài Loan có thể đầu tư vào một số trái phiếu cho Guatemala hoặc đầu tư vào các dự án có tuổi thọ lên đến 25, 30 năm, chứ không chỉ cấp vốn cho một số dự án nào đó trong một thời gian ngắn”, ông bày tỏ.
Theo Ngoại trưởng Đài Loan Ngô Chiêu Nhiếp, Honduras đã chấm dứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan trong tháng này để xoay trục sang Trung Quốc, với lý do Honduras yêu cầu Đài Loan viện trợ "vô lý".
Ông Ngô Chiêu Nhiếp cho hay, chính phủ Honduras đã yêu cầu Đài Loan viện trợ thêm hàng tỷ USD, bao gồm tăng gấp đôi khoản viện trợ ban đầu từ 45 triệu USD lên 90 triệu USD để xây dựng một bệnh viện và 50 triệu USD khác để xây dựng một đập thủy điện trị giá 300 triệu USD.
Ông cho biết số tiền mà Honduras "thổi phồng" để xây dựng bệnh viện về cơ bản là hối lộ: “Có vẻ như thứ họ muốn là tiền chứ không phải bệnh viện”.
Trong khi đó, Tổng thống Đài Loan hôm 26/3 khẳng định rằng đất nước của bà từ chối "tham gia vào một cuộc chạy đua vô nghĩa về ngoại giao đồng USD với Trung Quốc".
“Trong vài năm qua, Trung Quốc đã liên tục sử dụng mọi biện pháp để ngăn chặn Đài Loan tham gia vào trường quốc tế, tăng cường đe dọa quân sự đối với Đài Loan và phá vỡ hòa bình và ổn định khu vực”, bà viết trên Twitter vào ngày 26/3.
“Người dân Đài Loan đã chứng minh cho thế giới thấy rằng chúng tôi không bao giờ chùn bước trước các mối đe dọa. Sự hợp tác và liên kết của Đài Loan với các đồng minh và các quốc gia có cùng chí hướng để cùng nhau thúc đẩy an ninh và thịnh vượng quốc tế sẽ chỉ tăng chứ không giảm", bà Thái nói thêm.
Trong khi đó, Bộ trưởng Kinh tế Guatemala Janio Rosales cho biết mặc dù nước ông không có vấn đề nợ nần với Đài Loan nhưng quốc gia Trung Mỹ này muốn duy trì cán cân thương mại cân bằng với Đài Loan vì Guatemala đang bị thâm hụt thương mại với đảo quốc này.
Ông giải thích: “Chúng tôi muốn có giao thương cân bằng hơn, do đó điều chúng tôi đang thúc đẩy là các doanh nghiệp của Đài Loan đầu tư nhiều hơn vào Guatemala và mở rộng hợp tác giữa hai quốc gia. Đó là một liên minh tuyệt vời”.
Theo The Epoch Times
Huyền Anh biên dịch
