Các nhà khảo cổ học gần đây đã phát hiện ra một bộ hài cốt người có niên đại 31.000 năm trong một hang động hẻo lánh ở Indonesia. Mặc dù hầu hết bộ xương còn nguyên vẹn, nhưng bàn chân trái và phần dưới của chân trái bị mất, được cho là bằng chứng sớm nhất về việc cắt cụt chi. Các nhà nghiên cứu cho biết phát hiện này có thể viết lại lịch sử của nền y học.
Theo báo cáo toàn diện của các phương tiện truyền thông, các nhà khảo cổ học từ Úc và Indonesia đã tình cờ phát hiện ra bộ xương của một cá thể trẻ khi đang khai quật các hang động đá vôi ở Borneo vào năm 2020. Sử dụng phương pháp xác định niên đại bằng carbon phóng xạ, hài cốt được ước tính là 31.000 năm tuổi và người chết không rõ nguyên nhân trong độ tuổi từ 19 đến 21.
Điểm nổi bật nhất của phát hiện là hài cốt của thanh niên này còn tương đối nguyên vẹn, ngoại trừ cẳng chân bên trái, nhưng các vết cắt ở xương chày và xương mác rất gọn gàng, chứng tỏ người này không bị mất bắp chân do tai nạn hay động vật. Thay vào đó, người này hẳn là bị cắt cụt chi. Xương cũng không có dấu hiệu nhiễm trùng, cho thấy vết thương đã được làm sạch rất tốt.
Ngoài ra, xương mới mọc ở vùng bị cắt cụt. Trong khi phần còn lại của hài cốt có kích thước của người lớn, các xương cụt vẫn ở kích thước trẻ em.
Các nhà nghiên cứu cho biết bằng chứng cho thấy người này đã phải cắt cụt chi vào khoảng 10 tuổi và tiếp tục sống từ 6 đến 9 năm sau cuộc phẫu thuật, trước khi được chôn cất trong hang động đá vôi Liang Tebo ở phía đông tỉnh Kalimantan, Borneo.
Các nhà nghiên cứu suy đoán rằng các bác sĩ thực hiện cắt cụt chi có thể đã sử dụng dao sắc và dao mổ làm từ đá, đồng thời phải hiểu rõ về giải phẫu, cơ và mạch máu, cũng như cách ngăn ngừa mất máu và nhiễm trùng chết người.
Tim Maloney, tác giả chính của nghiên cứu và là nhà nghiên cứu tại Đại học Griffith ở Úc, cho biết: "Cho đến thời điểm tương đối gần đây trong lịch sử loài người, mất máu, sốc và nhiễm trùng sau đó là nguyên nhân chính gây ra những ca cắt cụt chi tử vong. Khám phá này đã thay đổi lịch sử vốn được biết đến của y học nhân loại".
Các nhà nghiên cứu cho biết ví dụ về việc cắt cụt chi này cho thấy kỹ năng phẫu thuật cao và là ví dụ sớm nhất về cắt cụt chi trong hồ sơ khảo cổ, làm thay đổi hiểu biết của chúng ta về trí thông minh của con người thời kỳ đồ đá.
Nhóm nghiên cứu Úc cho biết những người săn bắn hái lượm thời tiền sử này có thể đã biết về các loại cây thuốc, chẳng hạn như những cây có đặc tính kháng khuẩn, mọc trong rừng nhiệt đới Borneo.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu tin rằng việc cắt bỏ cẳng chân của người này không phải là một hình thức trừng phạt, vì người này dường như được chăm sóc và chôn cất tốt sau khi phẫu thuật.
Maxime Aubert, giáo sư tại Trung tâm Nghiên cứu Văn hóa và Xã hội của Đại học Griffith, cho biết: "Điều này rất quan trọng vì nó đẩy lùi nhiều năm hiểu biết của chúng ta về phẫu thuật và y học phức tạp. Họ phải có hiểu biết vững chắc về giải phẫu người, các phương pháp ngăn dòng máu chảy, gây mê và khử trùng, tất cả đều chưa trở thành tiêu chuẩn cho đến thời hiện đại".
Các nhà khoa học từ lâu đã tin rằng các phương pháp y học tiên tiến đã phát triển cách đây khoảng 10.000 năm, khi con người vẫn còn là một xã hội nông nghiệp. Phẫu thuật cắt cụt chi đã trở thành tiêu chuẩn trong y học phương Tây chỉ 100 năm trước đây. Trước khi các chất như kháng sinh được phát triển, hầu hết mọi người sẽ chết trong quá trình cắt cụt chi.
Trước phát hiện này, người bị cụt chi lâu đời nhất được biết đến là một nông dân Pháp cách đây 7.000 năm bị cắt cụt cẳng tay trái.
Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature vào ngày 7/9.
Thanh Hương
Theo Epoch Times tiếng Trung
