[Radio] - Chu Uy Liệt Vương vừa trông thấy Đồ Thử liền hỏi về thế cuộc thiên hạ và sự tồn vong của quốc gia: “Ngày nay thiên hạ đại loạn, quốc gia nào sẽ bị diệt vong đầu tiên?”
Vào thời kỳ cuối thời Xuân Thu, quan Thái sử nước Tấn là Đồ Thử thấy nước Tấn hỗn loạn, quốc quân kiêu ngạo xa hoa, không coi trọng đạo đức nhân nghĩa, vì vậy, ông tận trung với chức trách quan Thái sử (tức sử quan có nhiệm vụ quan sát thiên tượng, xem sự biến đổi của tinh tượng, nắm giữ lịch pháp), để bảo tồn lịch sử nước Tấn, ông bèn đem thiên văn tinh đồ, pháp điển đến cư trú ở vùng đất của triều Chu.
Đồ Thử tiên tri nước Tấn diệt vong
Sau khi Chu Uy Liệt Vương biết tin, liền triệu kiến Đồ Thử. Vừa gặp mặt, Chu Uy Liệt Vương liền hỏi về thế cuộc thiên hạ và sự tồn vong của quốc gia: “Ngày nay thiên hạ đại loạn, quốc gia nào sẽ bị diệt vong đầu tiên?”
Đồ Thử trả lời rằng: “Nước Tấn bị diệt vong đầu tiên”.
Chu Uy Liệt Vương lại hỏi: “Làm sao có thể thấy được?”
Đồ Thử nói:
“Khi ở nước Tấn, thần không dám trực ngôn can gián quốc quân nước Tấn, thần chỉ nói về những nguy cơ mà thiên tượng và việc con người đã hiển thị ra, đã quan sát được. Nếu thiên tượng xuất hiện các hiện tượng yêu dị, sự vận hành của mặt trời, mặt trăng và các vì sao cũng xuất hiện rất nhiều hiện tượng không hợp với quỹ đạo thông thường. Nhưng quốc quân nước Tấn lại nói: “Sao lại như thế?”.
Thần nói: “Những sự việc trong nước đa phần là không có công lý, bách tính rất oán hận phẫn nộ”.
Quốc quân nước Tấn hoàn toàn không xem trọng, lại còn nói: “Việc này thì có thiệt hại gì tới nước ta đâu?”
Thần nói tiếp để nhắc nhở rằng: “Các nước láng giềng không phục chúng ta, những người hiền lương không được trọng dụng”.
-
- “Các nước láng giềng không phục chúng ta, những người hiền lương không được trọng dụng”. (Ảnh minh hoạ qua Secretchina.com)
Quốc quân nước Tấn nói tiếp: “Việc này có thiệt hại gì tới nước Tấn của ta đâu?”
Quốc quân nước Tấn hoàn toàn không hiểu tí nào về đạo lý quốc gia tồn vong mà thiên tượng đã hiển thị trong lịch sử. Do đó thần nói rằng, nước Tấn sẽ bị diệt vong đầu tiên”.
3 năm sau, nước Tấn quả nhiên bị diệt vong.
3 năm sau, đại phu 3 gia tộc Hàn, Triệu, Ngụy của nước Tấn yêu cầu Chu Thiên tử phong hầu, Chu Thiên tử đồng ý. Thế là họ tách từ nước Tấn ra thành 3 nước chư hầu mới là Hàn, Triệu, Ngụy. Nước Tấn, một nước mạnh nhất thời Xuân Thu, giờ đây chỉ còn lại phong đất 2 thành, tên còn, nhưng thực tế đã diệt vong. Đến năm 36 TCN, Tấn Tĩnh Công bị giáng xuống làm thứ dân, lãnh địa của Tấn Hầu bị nước Hàn và nước Triệu chiếm hết, nước Tấn hoàn toàn diệt vong.
Đồ Thử tiên tri nước Trung Sơn và triều Chu diệt vong
Sau đó, Chu Uy Liệt Vương lại lần nữa triệu kiến Đồ Thử, và lại hỏi cùng một vấn đề: “Tiếp theo sau sẽ là nước nào diệt vong đầu tiên?”
Đồ Thử trả lời rằng: “Nước Trung Sơn”.
Chu Uy Liệt Vương hỏi ông nguyên cớ vì sao.
Đồ Thử giải thích rằng: “Trời sinh người, làm cho con người có thể phân biệt được đúng sai, đó chính là linh tính mà con người khác với cầm thú. Vì vậy, luân thường đạo lý có thứ tự, quan hệ quân thần trên dưới mới được kiến lập. Nhưng ngày nay, tập tục nước Trung Sơn là, trai gái ngày đêm vuốt ve nhau, trêu đùa nhau, không lúc nào ngừng. Họ hoang dâm vô độ, lại yêu thích những bài ca tình cảm bi lụy. Quốc quân nước Trung Sơn lại không coi đó là việc xấu, cả nước từ trên xuống dưới đều hiện ra loại phong khí quốc gia như thế này, hiển hiện ra dấu hiệu vong quốc. Do đó thần nói, nước bị diệt vong tiếp theo là nước Trung Sơn”.
2 năm sau, nước Trung Sơn quả nhiên bị diệt vong.
Tiếp theo, Chu Uy Liệt Vương lại triệu kiến Đồ Thử và hỏi: “Nước bị diệt vong tiếp theo là nước nào?”
Đồ Thử lặng im không đáp. Chu Uy Liệt Vương truy vấn, ông mới buồn rầu nói: “Thưa đại vương, ngài sẽ là tiếp theo”.
-
- “Thưa đại vương, ngài sẽ là tiếp theo”. (Ảnh minh hoạ qua Secretchina.com)
Đã có tấm gương của 2 nước trước đó, nên dự báo của Đồ Thử khiến Chu Uy Liệt Vương vô cùng sợ hãi. Vua vội vàng cải cách chính sự, lễ ngộ hiền lương, chiêu mời các nhân sĩ như Nghĩa Thì, Điền Ấp, đồng thời thỉnh mời Sử Lân, Triệu Biền làm đại thần can gián, trừ bỏ 39 chính lệnh hà khắc. Sau khi hoàn thành những việc cải cách này, Chu Uy Liệt Vương lại mời Đồ Thử đến, và nói với Đồ Thử về tình hình thực thi chính sách của mình.
Đồ Thử nghe xong thì nói: “Mặc dù đại vương đã làm những việc như thế này, nhưng cũng chỉ có thể bảo toàn được đời này của đại vương mà thôi”.
Đồ Thử lại nói với Chu Uy Liệt Vương rằng: “Thần nghe nói, Thượng Thiên sai người hiền và kẻ sĩ dốc sức can gián đến, là để quốc gia hưng thịnh. Khi quốc gia sắp diệt vong, những người đến đều là những kẻ làm loạn quốc gia, và những kẻ siểm nịnh a dua”.
Năm Chu Uy Liệt Vương thứ 24 (năm 402 TCN), vua băng hà, sau khi chết, quan tài vua để 9 tháng mà không thể nào an táng được. Triều nhà Chu vì thế đã phân chia thành 2, và khởi đầu thời Chiến Quốc. Chu Thiên tử đã hoàn toàn mất đi vị trí đế tôn hiệu lệnh thiên hạ.
Làm thế nào để nhìn nhận ra hưng vong
Từ xưa đến nay, hễ quốc gia trên bờ diệt vong, thì người có Đạo nhất định sẽ rời đi trước khi xảy ra. Điều này là bởi những lời trung ngôn của họ không được tiếp nhận, dự báo trước quốc gia sẽ bị diệt vong. Đất đai quy thuộc được quyết định bởi thành ấp quy thuộc, thành ấp quy thuộc được quyết định bởi người dân quy thuộc, mà người dân quy thuộc lại được quyết định bởi người hiền đức quy thuộc. Do đó có thể nói, người hiền đức bỏ trốn là dấu hiệu quốc gia diệt vong. Căn cứ chủ yếu của “Đồ Thử luận diệt vong” chính là điểm này.
Sở dĩ Đồ Thử dự đoán nước Tấn diệt vong đầu tiên, là vì ông từ nước Tấn đến. Đối với các loạn tượng của nước Tấn, ông hiểu rõ như trong lòng bàn tay. Còn nước Trung Sơn thì không nghiêm trọng bằng nước Tấn, do đó sẽ bị diệt vong sau nước Tấn. Những nước bị diệt vong đã diệt vong rồi, thì đến triều nhà Chu. Bởi vì triều nhà Chu cũng giẫm vào vết xe đổ của người đi trước. Mặc dù Chu Uy Liệt Vương đã bỏ công sức “mất bò lo làm chuồng”, nhưng vẫn không thể đảm bảo triều Chu không bị tan giã. Có thể thấy, đó là tất yếu của lịch sử.
(Nguồn tư liệu: “Lã Thị xuân thu - Tiên thức lãm”, “Thuyết uyển - Quyền mưu”)
Trung Hòa
Theo Visiontimes
