Vào thứ Sáu (20/10), Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng Hamas tấn công Israel một phần nhằm ngăn cản Israel bình thường hóa quan hệ với Arab Saudi. Đó là bình luận rõ ràng nhất của Tổng thống Biden về động cơ đằng sau cuộc khủng hoảng ở Trung Đông.
“Một trong những lý do Hamas hành động chống lại Israel là vì họ biết tôi sắp ngồi lại với người Saudi”, ông Biden nói tại buổi gây quỹ tranh cử ở Washington hôm thứ Sáu.
Ông Biden nói: “Bởi vì người Saudi muốn công nhận Israel, điều đó thực sự sẽ đoàn kết Trung Đông”.
Arab Saudi là quốc gia hùng mạnh ở Trung Đông và là quê hương của hai cuộc hành hương lớn của người Hồi giáo. Dưới sự lãnh đạo của cựu Tổng thống Mỹ Donal Trump, sau năm 2020, các nước láng giềng vùng Vịnh của Arab Saudi là Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Bahrain, Maroc và Sudan đã ký thỏa thuận ngoại giao với Israel. Nhưng Arab Saudi vẫn chưa thiết lập quan hệ với Israel, nói rằng mục tiêu trở thành nhà nước của Palestine cần được giải quyết trước tiên.
Dưới thời Biden, Hoa Kỳ và Arab Saudi đang nghiên cứu một khuôn khổ để Arab Saudi công nhận Israel để đổi lấy sự đảm bảo an ninh của Hoa Kỳ. Israel và Arab Saudi cũng đang dần tiến gần hơn đến bình thường hóa, với việc Biden công bố kế hoạch hợp tác về vận tải hàng hải tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Ấn Độ vào tháng 9.
Khi các cuộc đàm phán diễn ra, Biden đã cử cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan tới Arab Saudi vào tháng 7.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã gặp Biden bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào tháng 9 và nói với ông: “Thưa Tổng thống, tôi nghĩ rằng dưới sự lãnh đạo của ngài, chúng tôi có thể xây dựng nền hòa bình lịch sử giữa Israel và Arab Saudi”.
Mặt khác, Arab Saudi khẳng định quyền bảo vệ và mở rộng lợi ích của người Palestine như một phần của thỏa thuận rộng hơn với Israel. Một thỏa thuận sẽ là một kỳ tích ngoại giao có thể dẫn đến sự công nhận rộng rãi hơn đối với Israel bởi các quốc gia Ả Rập và đa số người Hồi giáo. Những quốc gia này phần lớn phản đối Israel kể từ khi thành lập nước này cách đây 75 năm.
Tổ chức Hồi giáo Palestine Hamas phát động cuộc tấn công vào Israel hôm 7/10, khiến khoảng 1.400 người thiệt mạng, chủ yếu là dân thường và hơn 200 người bị bắt cóc ở Gaza. Israel đáp trả bằng các cuộc không kích vào Gaza do Hamas kiểm soát và tuyên bố sẽ phát động một cuộc chiến trên bộ để loại bỏ Hamas.
Những người hiểu rõ vấn đề này nói với Bloomberg rằng Arab Saudi đã đình chỉ nỗ lực bình thường hóa quan hệ với Israel. Tuy nhiên, những người này đề nghị giấu tên, cho biết đây chỉ là sự tạm dừng chứ không phải là sự kết thúc của ngoại giao.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói với CNN hôm 8/10: “Không có gì ngạc nhiên khi một phần động cơ (của cuộc tấn công này) có thể là làm suy yếu nỗ lực đoàn kết của Arab Saudi và Israel”.
Ông Biden cho biết trong một cuộc phỏng vấn với chương trình “60 phút” của CBS phát sóng hôm Chủ nhật rằng triển vọng bình thường hóa quan hệ “vẫn tồn tại, nhưng sẽ cần thời gian”.
Theo The Epoch Times tiếng Trung
Lý Ngọc biên dịch
