Hôm thứ Năm (21/9), Bộ Ngoại giao Philippines cho biết họ đang cân nhắc các phương án pháp lý kiện Trung Quốc trước tòa án quốc tế vì cáo buộc nước này phá hủy các rạn san hô trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Manila ở Biển Đông.
Bộ Ngoại giao Philippines cho biết họ sẽ được Văn phòng Tổng luật sư (OSG) tư vấn về vấn đề này, trong khi chờ các cơ quan chính phủ liên quan đánh giá về mức độ thiệt hại môi trường ở rạn san hô Iroquois thuộc quần đảo Trường Sa.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Teresita Daza cho biết Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) mà Trung Quốc là thành viên ký kết, “bắt buộc các quốc gia phải bảo vệ và giữ gìn môi trường biển” ở vùng biển tranh chấp.
Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển định nghĩa vùng đặc quyền kinh tế là các khu vực đại dương nằm trong phạm vi 200 hải lý (khoảng 370 km) tính từ biên giới của các quốc gia ven biển và Rạn san hô Iroquois cách tỉnh Palawan của Philippines 128 hải lý (237 km).
Theo Thông tấn xã Philippine, bà Daza tuyên bố: “Như đã được nêu rõ trong Phán quyết Trọng tài về Biển Đông năm 2016, nghĩa vụ này được áp dụng ở tất cả các khu vực hàng hải, cả trong và ngoài phạm vi quyền tài phán quốc gia của các quốc gia”.
Bà nói thêm: “Do đó, các quốc gia đi vào vùng đặc quyền kinh tế và vùng biển của Philippines cũng có nghĩa vụ bảo vệ và bảo tồn môi trường biển của chúng tôi”.
Tổng Công Tố Philippines Menardo Guevarra cho biết OSG sẽ đánh giá các lựa chọn pháp lý khác nhau, bao gồm cả khả năng nộp đơn kiện thứ hai lên Tòa Trọng Tài Thường Trực (PCA) ở La Haye (Hà Lan).
Philippines đã đệ đơn kiện pháp lý đầu tiên lên PCA vào năm 2013 và giành chiến thắng vào năm 2016 khi Tòa Trọng Tài Thường Trực ở La Haye ra phán quyết rằng các yêu sách của Bắc Kinh ở Biển Đông thiếu cơ sở pháp lý.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã bác bỏ khẳng định của Philippines, nói rằng nếu nước này thực sự quan tâm đến môi trường thì nên di dời tàu BRP Sierra Madre “han gỉ” ra khỏi Bãi cạn Ayungin.
-
- Tàu BRP Sierra Madre của Philippines mắc cạn ở Bãi cạn Second Thomas ở Biển Đông. Ảnh chụp ngày 9/3/2023. (Ảnh: Jam Sta Rosa/AFP/Getty Images)
Thiệt hại nghiêm trọng đối với sinh vật biển
Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines (PCG) hôm 18/9 tuyên bố các tàu dân quân hàng hải của Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về “thiệt hại nghiêm trọng” đối với các rạn san hô nằm trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines tại rạn san hô Iroquois và Bãi cạn Escoda.
Trong khoảng thời gian từ ngày 9/8 đến ngày 11/9, PCG cho biết họ quan sát thấy sự hiện diện trung bình của 33 tàu dân quân biển Trung Quốc tại rạn san hô Iroquois và 15 tàu khác ở Bãi cạn Escoda.
Trong thời gian đó, lực lượng bảo vệ bờ biển đã tiến hành khảo sát rộng rãi dưới đáy biển và phát hiện ra rằng hệ sinh thái biển ở đó "trông không có sự sống, có rất ít hoặc không có dấu hiệu của sự sống".
PCG tuyên bố rằng đáy của Bãi cạn Escoda có "sự đổi màu rõ rệt", cho thấy "các hoạt động có chủ ý có thể đã được thực hiện nhằm thay đổi địa hình tự nhiên của địa hình dưới nước của rạn san hô”.
"Sự hiện diện của rạn san hô bị phá hủy cho thấy rõ ràng có một hành động xả rác tiềm ẩn, có thể liên quan đến việc xử lý và làm sạch những san hô đã chết trước khi đưa trở lại đáy biển”.
Theo PCG, sự hiện diện dai dẳng của các tàu dân quân Trung Quốc “để thực hiện các hoạt động đánh bắt trái phép và mang tính hủy diệt bừa bãi” có thể đã trực tiếp gây ra sự suy thoái và tàn phá hệ sinh thái biển trong khu vực.
Bắc Kinh tuyên bố phần lớn Biển Đông là lãnh thổ của mình. Năm 2016, Tòa án La Hay đứng về phía Philippines trong các tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông, nhưng Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) từ chối công nhận phán quyết này.
Bản đồ 'Đường 10 đoạn' mới của Trung Quốc
Tháng trước, ĐCSTQ đã công bố bản đồ quốc gia “tiêu chuẩn”, nêu bật các tuyên bố chủ quyền rộng lớn của mình ở Biển Đông. Bản đồ hiện có “đường 10 đoạn” thay vì “đường 9 đoạn” như trước đây (được sử dụng để đưa ra yêu sách trên vùng biển tranh chấp), trong đó có một đoạn bổ sung ở phía đông của Đài Loan.
Bản đồ này cũng bao gồm bang Arunachal Pradesh của Ấn Độ và Aksai Chin ở biên giới Himalaya - khu vực tranh chấp mà cả Trung Quốc và Ấn Độ đều tuyên bố chủ quyền, và lãnh thổ đảo Bolshoy Ussuriysky của Nga.
Năm quốc gia láng giềng, trong đó có Philippines, đã phản đối bản đồ mới của Trung Quốc, và cho rằng nó trùng lặp với các yêu sách lãnh thổ của họ. Đài Loan cũng bác bỏ bản đồ này và khẳng định họ không phải là một phần của Trung Quốc.
Philippines tuyên bố rằng bản đồ mới là nỗ lực của Trung Quốc nhằm hợp pháp hóa chủ quyền và quyền tài phán của nước này đối với các thực thể và vùng biển của Philippines ở Biển Đông. Philippines cũng kêu gọi Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế.
Bộ Ngoại giao Philippines cho biết: “Philippines kêu gọi Trung Quốc nên hành động có trách nhiệm và tuân thủ các nghĩa vụ của mình theo UNCLOS cũng như Phán quyết Trọng tài cuối cùng và mang tính ràng buộc năm 2016”.
Theo The Epoch Times
Lam Giang biên dịch
