Sau một tuần giao tranh ác liệt, cuộc phản công của quân đội Ukraine đã thành hình và giành lại được một số vùng lãnh thổ, nhưng cũng chịu tổn thất nặng nề về xe tăng và thiết giáp do các nước phương Tây hậu thuẫn. Giới quan sát phân tích rằng quân đội Ukraine đã đạt được thành quả trong giai đoạn đầu của cuộc phản công, nhưng vẫn còn quá sớm để đánh giá sự thành bại của chiến dịch này.
Động lực phản công của Ukraine đã biến mất
Theo Reuters và Newsweek, quân đội Ukraine đã bắt đầu một cuộc phản công được chờ đợi từ lâu vào tuần trước, tấn công quân đội Nga ở biên giới phía đông nam Ukraine và thành công tái chiếm được 7 ngôi làng.
Tuy nhiên, quân đội Ukraine vẫn còn cách tuyến phòng thủ chính của quân đội Nga một khoảng cách nhất định và phần lớn binh lực chuẩn bị tấn công vẫn trong tư thế sẵn sàng. Do đó, thử thách thực sự trong cuộc phản công của chính quyền Kyiv vẫn chưa đến.
Theo dữ liệu từ hình ảnh vệ tinh, quân đội Nga đã xây dựng hàng nghìn căn cứ phòng thủ từ biên giới phía tây nước Nga đến Bán đảo Crimea ở Biển Đen, chủ yếu ở khu vực chiến lược trọng yếu phía nam Ukraine, bao gồm bãi mìn, hào chống tăng, rào chắn "răng rồng" bằng bê tông, chiến hào, v.v.
"Răng rồng" là chướng ngại vật chống tăng hình chóp làm bằng bê tông cốt thép đã được sử dụng để cản trở sự di chuyển của xe tăng và bộ binh cơ giới kể từ Thế chiến II. Chúng trông giống như những chiếc răng khổng lồ nhô lên khỏi mặt đất, nên được gọi là răng rồng.
Theo lộ trình phản công của Ukraine, chính quyền Kyiv có thể sẽ cố gắng cắt đứt cây cầu trên bộ của Nga dẫn đến Bán đảo Crimea để đạt được mục tiêu đánh bại quân đội Nga.
Giới phân tích quân sự cho rằng, phần lớn lực lượng phản công của quân đội Ukraine nằm ở hai bên sườn, từ đó giúp họ quan sát được xem Moscow đưa quân đến củng cố phòng thủ ở đâu, và từ đó chọn phát động tấn công ở những khu vực mà khả năng phòng thủ của quân đội Nga tương đối yếu, chẳng hạn như miền đông Ukraine.
"Ukraine có quyền lựa chọn (tiến hành một cuộc phản công), họ không thể đạt được bất ngờ chiến lược, nhưng họ sẽ làm mọi cách có thể để đạt được bất ngờ chiến thuật", ông Ben Barry, thành viên cấp cao về chiến tranh trên bộ tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, cho biết và nói thêm rằng cuộc phản công liên quan đến chiến thuật tàng hình, ngụy trang, thông tin sai lệch và các kỹ thuật khác mà họ đã triển khai cực kỳ hiệu quả vào mùa thu năm ngoái.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết các loại vũ khí như xe tăng chiến đấu và xe bọc thép do Mỹ và các nước phương Tây khác hỗ trợ sẽ giúp bảo vệ tính mạng của các binh sĩ Ukraine. Tuy nhiên, sau một tuần chiến đấu ác liệt, quân đội Ukraine không chỉ chịu tổn thất trong cuộc phản công mà còn mất xe tăng và phương tiện chiến đấu bọc thép mà phương Tây viện trợ.
Về tổn thất trên chiến trường, ông Rob Lee, một học giả cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại và là nhà phân tích quân sự, cho biết mức độ tổn thất của cả hai bên còn phụ thuộc vào bản chất của cuộc chiến. Rủi ro với phía Ukraine là họ sẽ tiêu hao khí tài quá nhanh trước khi đạt được mục tiêu của cuộc phản công.
Theo ông Rob Lee, chiến lược của Moscow ở miền nam Ukraine là tối đa hóa số thương vong của Ukraine trước khi quân đội Ukraine tiến vào trong phạm vi khoảng 10 km đến 15 km tính từ tuyến phòng thủ chính của Nga. "Thật vô nghĩa khi (họ) chiến đấu đến chết ở đó, hoặc có nguy cơ bị bao vây".
Trong khi đó, Ukraine đã chuẩn bị cho cuộc phản công lớn trong ít nhất 6 tháng kể từ khi tái chiếm những vùng đất rộng lớn của vùng Kharkov và thành phố chính Kherson ở phía tây nam vào năm 2022. Quân đội Ukraine đã thành lập 12 lữ đoàn thiết giáp để phản công, trong đó có 9 lữ đoàn được các nước phương Tây huấn luyện quân sự và trang bị vũ khí, mỗi lữ đoàn thường có quân số ít nhất từ 3.500 đến 4.000 nhân sự.
Ông Konrad Muzyka, một nhà phân tích quân sự độc lập, người đã theo dõi sát sao cuộc chiến Nga - Ukraine, cho biết cho đến nay chỉ có 3 trong số 12 lữ đoàn của Ukraine hiện diện trong cuộc phản công ở đông nam Ukraine trên chiến trường.
"Họ đã làm rất tốt trong giai đoạn đầu của cuộc phản công, nhưng năm, sáu ngày sau giai đoạn chính này, cuộc phản công dường như không có nhiều tiến triển", ông nói.
“Động lực phản công mà quân đội Ukraine đã gây dựng trong những ngày đầu tiên trên thực tế đã biến mất và tôi không biết tại sao", ông cho hay.
Ông Muzka ước tính rằng quân đội Ukraine có thể đã tổn thất tới 15% số xe chiến đấu Bradley và một số xe tăng Leopard.
Viết cho Viện nghiên cứu Dịch vụ Hoàng gia Anh (RUSI), một tổ chức tư vấn có trụ sở tại London, nhà phân tích quân sự Jack Watling cho biết vẫn còn quá sớm để đưa ra kết luận về sự thành bại của cuộc phản công của Ukraine.
Theo các nguồn tin từ truyền thông châu Âu và Mỹ, trong những tháng gần đây, chính quyền Ukraine đã kêu gọi Mỹ và các nước phương Tây khác cung cấp máy bay chiến đấu F-16. Tuy nhiên, số lượng máy bay chiến đấu mà phương Tây hứa viện trợ cho Kyiv phải mất ít nhất vài tháng nữa mới được chuyển giao. Kết quả là, quân đội Ukraine thiếu máy bay chiến đấu và lực lượng không quân đủ mạnh để hỗ trợ lực lượng mặt đất trong các chiến dịch, khiến kịch bản phản công trở nên phức tạp.
Hơn nữa, để đảm bảo tiến trình phản công suôn sẻ, chính quyền Kyiv đã áp đặt lệnh phong tỏa thông tin, điều này cũng khiến việc đánh giá độc lập về tình hình chiến đấu trở nên khó khăn hơn.
Nga tuyên bố cuộc phản công của Ukraine sẽ phải trả giá đắt
Hãng thông tấn Nga Satellite và AFP đưa tin, trong cuộc gặp với các nhà báo và blogger Nga đưa tin về xung đột giữa Nga và Ukraine tại Điện Kremlin vào hôm 13/6, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết thương vong của quân đội Ukraine trong cuộc phản công là "thảm khốc", gấp 10 lần thương vong của quân đội Nga.
"Tổn thất của họ [Ukraine] đang leo thang đến mức có thể gọi là thảm khốc", ông nói.
Ngày 14/6, Bộ Quốc phòng Nga cho biết quân đội Ukraine đã thiệt hại khoảng 800 nhân mạng và 20 xe tăng chỉ trong một ngày ở các khu vực phía nam Donetsk và Zaporozhye.
Trong khi đó, các blogger quân sự Nga đã chia sẻ những bức ảnh về xe chiến đấu Bradley và xe tăng Leopard 2 do Mỹ sản xuất bị phá hủy hoặc hư hại trên Internet.
Lam Giang tổng hợp
