Ông sư già này có lai lịch huyền thoại như thế nào mà có thể khiến Thủ tướng Nhật Bản đích thân đến mời? Liệu ông sư già này có thể cứu được hãng Hàng không Quốc gia Nhật Bản bên bờ phá sản không?
2010, Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama đã gặp phải tình thế tiến thoái lưỡng nan lớn nhất kể từ khi nhậm chức. Hãng Hàng không Quốc gia Nhật Bản (JAL) - một hãng hàng không từng được coi là biểu tượng của sự thịnh vượng sau chiến tranh của Nhật Bản, đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản vào ngày 19 tháng 1 năm 2010. Sự sụp đổ của Hàng không Quốc gia Nhật Bản sẽ dẫn đến tình trạng thất nghiệp của hàng chục nghìn người, và chắc chắn cũng sẽ kéo theo nền kinh tế Nhật Bản sa sút.
Trong hoàn cảnh cực kỳ khó khăn này, ai là người có thể đảm đương trọng trách, để Hàng không Quốc gia Nhật Bản cải tử hoàn sinh, đem lại niềm tin cho quốc dân đây? Người này có cách nào 'cải tử hoàn sinh' không? Điều này khiến Thủ tướng Hatoyama bối rối, lo lắng ngày đêm, không ngủ được.
-
- Thủ tướng Hatoyama của Nhật Bản. (Wikipedia)
Cho đến một ngày nọ, một phụ tá đã giới thiệu cho ông một nhà sư. Vừa nghe đến tên người này, đôi lông mày đang chau lại của Thủ tướng dần dần giãn ra. Thủ tướng lập tức đích thân đi tới chùa, cung kính mời ông sư già xuống núi.
Thiền sư xuống núi - lai lịch phi thường
Ông sư già này có lai lịch huyền thoại như thế nào mà có thể khiến Thủ tướng Nhật Bản đích thân đến mời? Liệu ông sư già này có thể cứu được hãng Hàng không Quốc gia Nhật Bản bên bờ phá sản không?
Vị thiền sư này được mệnh danh là Thần Kinh doanh Inamori Kazuo. Ông không chỉ đích thân thành lập hai công ty Top 500 toàn cầu, mà còn đích thân đưa hãng Hàng không Quốc gia Nhật Bản thoát khỏi bờ vực phá sản, thậm chí tạo ra câu chuyện Thần thoại là chỉ sau 1 năm đã đưa JAL chuyển từ phá sản thành kinh doanh có lãi.
-
- Inamori đã tạo ra câu chuyện Thần thoại là chỉ sau 1 năm đã đưa JAL chuyển từ phá sản thành kinh doanh có lãi. (Wikipedia)
Tuy nhiên, một bậc kỳ tài kinh doanh và lãnh đạo ngành như vậy đã phải trải qua cuộc sống rất khó khăn trong những năm đầu cuộc đời.
Vào thời điểm đó, sau Thế chiến thứ hai, nền kinh tế Nhật Bản đang trên bờ vực sụp đổ, xã hội tràn ngập bầu không khí căng thẳng, đầy oán hận và giận dữ. Cuộc sống hiện thực không như ý, thậm chí số phận của con người cũng có vẻ kỳ lạ khác thường.
Inamori, giống như những người trẻ mới tốt nghiệp khác, bận rộn chạy khắp gửi hồ sơ xin việc ngay khi tốt nghiệp, mơ ước được làm một công việc mà anh có thể thể hiện tài năng của mình. Đáng tiếc là người thanh niên đầy ắp lý tưởng này đã phải đối diện với hiện thực tàn khốc. Trong hiện thực cạnh tranh gay gắt, cá lớn nuốt cá bé, Inamori thiếu các mối quan hệ, mặc dù đã tham gia nhiều kỳ thi tuyển dụng, nhưng vẫn không thể nào tìm được công việc thích hợp.
Đối mặt với hiện thực bất lực và tình thế mọi việc đều không như ý, Inamori từng than thở rằng, ngay cả xã hội đen cũng còn có tình người hơn nhân tình thế thái nóng lạnh thế này. Để kiếm sống, Inamori thậm chí còn tính đến việc gia nhập xã hội đen, nghĩ rằng với trình độ karate của mình, anh có thể trở thành một "tay anh chị có tri thức".
Nhờ sự giúp đỡ của một giáo sư đại học, Inamori gia nhập "Công ty Matsushita" (sau này đổi tên thành Panasonic) đang trên bờ vực phá sản. Do quản lý kém nên công ty luôn không thể trả lương đúng hạn cho nhân viên, khiến nhân viên không hài lòng, không ngừng oán trách. Inamori cũng thường xuyên phàn nàn về điều này. Chứng kiến các đồng nghiệp xung quanh lần lượt từ chức, cuối cùng, trong phòng ban của Inamori chỉ còn lại một mình anh.
Không ngờ lúc này tâm lý của Inamori lại thay đổi 180 độ, Inamori đột nhiên cảm thấy thay vì suốt ngày than thở, thà anh làm tốt công việc một cách thực tế còn hơn. Không chỉ có vậy, anh còn có được sự nhiệt tình, làm việc một cách vui vẻ. Để tập trung tham gia nghiên cứu thực địa, Inamori đã chuyển tất cả nồi niêu xoong chảo vào phòng thí nghiệm, và ăn ba bữa một ngày trong phòng thí nghiệm.
Điều kỳ lạ là, cùng với Inamori dần gạt bỏ những rắc rối mà cuộc sống mang đến cho mình, anh chỉ nghĩ đến việc làm thật tốt công việc, thì mọi bực bội, bất mãn trong lòng anh dần dần tan biến, anh chỉ muốn dốc sức làm tốt công việc. Vô hình trung, anh đã có được một loại thuốc tốt có thể chữa khỏi hàng ngàn “căn bệnh” trong cuộc sống.
Mỗi khi nghĩ đến điều này, anh đều so sánh mình với hoa anh đào: “Mùa đông càng lạnh, hoa anh đào càng nở rực rỡ. Con người cũng phải như vậy. Nếu không trải qua đau khổ và rắc rối, thì sẽ khó có được sự phát triển lớn, thì sẽ không nắm được hạnh phúc thật sự”.
"Chính loại bất hạnh hoặc thử thách này đã dạy tôi rằng, chỉ có làm việc chăm chỉ mới có thể mang lại may mắn cho cuộc sống. Từ ý nghĩa này mà nói, đau khổ và thất bại là món quà tuyệt vời nhất mà Thần đã ban tặng cho tôi".
Sự chăm chỉ của anh còn mang lại cho anh một “đãi ngộ” đặc biệt - chấp nhận thử thách. Khoảng một năm sau khi Inamori gia nhập Matsushita, anh đảm nhận nhiệm vụ mới là phát triển loại gốm chính xác hình chữ U.
Thông thường forsterite (một khoáng chất kết tinh) là vật liệu lý tưởng để làm chất cách điện cho ống hình tivi. Tuy nhiên, khó khăn trong việc phát triển chất cách điện hình chữ U này nằm ở chỗ, làm thế nào để định hình bột forsterite thành hình chữ U. Vì chất kết dính thông thường có chứa tạp chất nên chúng không thể biến thành tinh thể trong suốt. Sau nhiều lần thử nghiệm, Inamori đã vắt óc suy nghĩ và không giải quyết được vấn đề về chất kết dính.
Một ngày nọ, Kazuo Inamori, người đang nghĩ về "chất kết dính" trong đầu, vừa bước vào phòng thí nghiệm, và đột nhiên cảm thấy một cảm giác khó chịu. Anh vấp phải thứ gì đó suýt ngã, cúi đầu xuống mới thấy đó là một miếng nhựa thông, không biết ai đã bất cẩn ném nó vào cửa phòng thí nghiệm.
Đúng lúc anh đang định hét lên: “Ai để nhựa thông ở đây?”, thì chợt nảy ra một ý tưởng, này, nhựa thông này chẳng phải là câu trả lời mà tôi đang tìm kiếm bấy lâu nay sao? Nhựa thông không chỉ có thể định hình bột forsterit thành hình chữ U mà còn có thể làm bay hơi hoàn toàn nhựa thông sau nhiệt độ cao mà không để lại bất kỳ tạp chất nào.
Bằng cách này, Inamori đã chế tạo thành công chất cách điện hình chữ U trong suốt như pha lê. Sau này Inamori mới biết rằng công nghệ này chỉ có ở General Electric ở Hoa Kỳ vào thời điểm đó.
Nhiều năm sau, Inamori Kazuo nhớ lại cảnh tượng này, và xúc động nói: "Thấy tôi làm việc cật lực và suy nghĩ mày mò khổ sở đến vậy, Thần cũng chịu được, Thần đã thương xót tôi và ban cho tôi trí tuệ”.
Vì những điều kỳ diệu như vậy đã xảy ra rất nhiều lần, nên mỗi khi nhân viên gặp khó khăn, vấn đề nan giải, Inamori sẽ nói: “Nếu bạn muốn Thần giúp bạn, thì bạn phải khắc khổ nghiên cứu, cống hiến hết mình cho công việc. Như thế, dù hoàn cảnh có khó khăn đến đâu, Thần nhất định sẽ giúp đỡ bạn, và sự việc sẽ thành công".
Tôi luyện
Thật kỳ diệu, khi anh từ bỏ ý định phàn nàn và thay đổi thái độ với công việc, số phận dường như đã đặt trọn niềm tin vào anh, và sự nghiệp của anh thăng hoa như tên lửa.
Kể từ đó, Inamori Kazuo đã gặp phải những thách thức gì? Anh không biết gì về kinh doanh nên đã bỏ ra rất nhiều tiền để nghe giảng, và cuối cùng đã học được bài học...
Kazuo Inamori đã xây dựng được hai công ty Top 500 toàn cầu. Ông là ‘ông trùm’ trong giới kinh doanh, ông đã làm thế nào để hiểu được ý nghĩa nhân sinh?
Năm 1959, Inamori Kazuo Công ty Kyocera. Dưới sự gây dựng của ông, Kyocera đã nhanh chóng trở thành doanh nghiệp trong Top 500 doanh nghiệp lớn toàn thế giới.
Tuy nhiên sự phát triển của Kyocera cũng không thuận buồm xuôi gió, cũng đã gặp rất nhiều trắc trở. Inamori nhớ lại, khi Kyocera lần đầu tiên nhận được đơn hàng của IBM, nhận được sách mô tả quy cách, khiến mọi người ngây ra. Giấy quy cách thường chỉ có 1 trang, nhưng của IBM thì lại là 1 quyển sách dày, nội dung hết sức chi tiết. Có rất nhiều yêu cầu rất hà khắc, đến mức người ta khó mà thể tin nổi. Khi đó Kyocera ngay cả dụng cụ đo lường chính xác còn không có.
Sau rất nhiều lần sản xuất thử, vì quy cách không đạt nên đã bị thất bại thảm hại. Cuối cùng, Inamori và thuộc cấp cố gắng lắm mới sản xuất ra được theo quy cách mà IBM yêu cầu, nhưng vẫn bị IBM đóng dấu “Không đạt quy cách”, và bị trả lại toàn bộ số hàng.
Khi đã tổn hao toàn bộ tâm huyết mà vẫn chưa đạt được yêu cầu của IBM, Inamori bất lực, đến trước lò nung gốm sứ, nói với nhân viên kỹ thuật rằng: “Cậu đã cầu nguyện Thần linh chưa?”
Đối với Inamori mà nói, làm hết việc của con người và nghe theo Thiên mệnh. Cuối cùng, Kyocera đã thành công chế tạo ra sản phẩm mới, đạt tất cả mọi yêu cầu về quy cách.
Inamori là ông chủ, vì sự phát triển của công ty, ông đã bôn ba lăn lộn khắp nơi, nghe tọa đàm của những người nổi tiếng trong giới doanh nhân, muốn tìm con đường tắt nhanh nhất đưa công ty phát triển như bay.
Ở Nhật Bản khi đó, nhà sáng lập Honda là Honda Soichiro đã tên tuổi và thành tựu kinh doanh trên thế giới, khiến rất nhiều người khó mà theo kịp.
Inamori ngưỡng mộ Honda đã lâu, thế là bất chấp mọi người xung quanh phản đối, ông bỏ ra khoản tiền lớn để đăng ký nghe tọa đàm.
Hôm đó, khi tất cả những người tham gia đang ngâm mình trong dòng suối nước nóng, mặc một đồ ngủ thoải mái dễ chịu, ngồi trong hội trường, im lặng chờ đợi Honda đến, thì một cảnh tượng bất ngờ xảy ra: Honda mặc bộ đồng phục công nhân dính đầy dầu mỡ xuất hiện trước mặt mọi người.
Trên bục giảng, Honda nghiêm túc dạy bảo mọi người rằng: “Các bạn cho rằng đến tắm suối nước nóng, ăn nhậu là có thể học được kinh doanh sao? Các bạn không có thời gian làm những việc đó, chi bằng hãy nhanh chóng trở về công ty, sớm làm việc, và làm việc nghiêm túc đi. Bỏ số tiền lớn như thế để đến đây học kinh doanh, quả là một đám người ngu ngốc”.
Lời nói của Honda khiến cả hội trường câm lặng. Những trải nghiệm kinh doanh những năm qua đã khiến Inamori ý thức sâu sắc rằng, trên tấm nệm êm ái thì không thể nào học bơi được, ắt phải thực tế. Kinh doanh không phải là nói suông, mà là sự dốc sức và làm việc thiết thực.
Tinh tấn
Trong giới tu luyện có 1 từ là Tinh Tấn, miêu tả một người chuyên cần tu hành, yêu cầu bản thân cực kỳ nghiêm khắc. Inamori Kazuo xuất thân từ kỹ thuật, hoàn toàn mù tịt về tiêu thụ và kinh doanh. Ông chinh chiến trên thương trường, kinh doanh công ty, ông đã dùng từ Tinh Tấn để miêu tả thái độ của ông đối với công việc. Ông cho rằng, nỗ lực làm tốt công việc mỗi ngày, chuyên tâm dốc chí khai phá, đây cũng là một phần của Tinh Tấn.
Đồng thời với việc nỗ lực kinh doanh, thái độ nhân sinh của ông cũng không ngừng được tôi luyện rèn giũa. Trong sách “Cách sống”, Inamori có viết: “Cụ thể làm như thế nào mới có thể rèn giũa nhân cách, tôi luyện tinh thần? Phải chăng cần phải tu hành đặc biệt như ở trong núi sâu, hoặc vùng vẫy lội người dòng?”
Inamori đã dùng cả cuộc đời mình để đưa ra câu trả lời:
“Tinh Tấn hoàn toàn không cần thoát ly khỏi xã hội thế tục, nơi làm việc chính là nơi rèn luyện tinh thần tốt nhất. Công tác bản thân chính là tu hành. Thông qua công việc cần cù vất vả mỗi ngày, đồng thời với việc chúng ta hình thành nên nhân cách cao thượng, thì cũng nhất định cũng có được một cuộc đời tốt đẹp”.
Vì vậy Inamori đã lấy một ví dụ. Thời kỳ Edo ở Nhật Bản, có một vị hiền giả là Ninomiya Sontoku (Nhị Cung Tôn Đức, 1787 - 1856), là người rất cần cù thành khẩn, đối xử với người cực kỳ chân thành. Ông chỉ dùng một cái cuốc và một cái xẻng, làm lụng vất vả từ sáng sớm đến tối mịt. Cuối cùng, ông đã biến một thôn trang tàn tạ trở thành một làng giàu có không phải lo cái ăn cái mặc. Ông còn dựa vào kỹ thuật nông nghiệp trác việc của mình, đã cứu được rất nhiều các thôn trang khác.
Ninomiya thờ cha mẹ chí hiếu, ông có nghĩa có đức cao trác việt, và thành tích công việc của ông cũng xuất chúng. Vì vậy ông đã được Mạc phủ Tokugawa tán thưởng. Năm 1843, ông được vời vào Mạc phủ, trợ giúp chấn hưng lãnh địa trực thuộc của Thiên hoàng.
Ninomiya tuy xuất thân bần cùng, và chưa học qua bất kỳ lễ nghi cung đình nào, nhưng ở trong cung, ông cùng đứng cùng ngồi với các chư hầu, nói năng ung dung thoát tục, tự có sự uy nghiêm bất khả mạo phạm, được người Nhật Bản đương thời coi là mẫu mực của hành vi của bậc chính nhân quân tử.
Một người toàn thân dính đầy bùn đất và mồ hôi, do sự cần cù của mình và sự kiên trì bền bỉ, coi công việc lao động vất vả khổ cực là tu hành tinh tấn. Trải qua thời gian rèn luyện lâu dài, Ninomiya Sontoku đã có được cảnh giới cao thượng, ngay cả tướng mạo ông cũng đã thay đổi, có đầy tướng phú quý.
Theo Inamori nhìn nhận, mặc dù phương thức làm việc xưa nay khác nhau, nhưng việc kinh doanh doanh nghiệp và Ninomiya Sontoku làm việc vất vả trên cánh đồng, hoàn toàn không có khác biệt lớn. Do đó, Inamori tin tưởng sâu sắc rằng, tài sản mà cảnh giới thâm hậu do việc tinh tấn trong lao động gây dựng và rèn giũa nhân cách đem lại, vượt xa tài sản đơn thuần chỉ làm việc vì tiền bạc mang lại.
Ý nghĩa nhân sinh
Inamori thành lập Kyocera năm 27 tuổi, và xây dựng nó thành 1 trong Top 500 doanh nghiệp lớn toàn cầu. Năm 52 tuổi, ông sáng lập công ty viễn thông KDDI quy mô lớn, và cũng lọt vào danh sách Top 500 công ty lớn toàn cầu.
Năm 1997, Inamori nghỉ hưu, và đến chùa Viên Phúc ở Kyoto xuất gia, thực sự tu hành 13 năm.
13 năm sau, tức là ngày 19 tháng 1 năm 2010, hãng Hàng không Quốc gia Nhật bản (JAL) nộp đơn xin bảo hộ phá sản. Tin tức này gây chấn động khắp các chính đảng chấp chính và đối lập của Nhật bản. Để cứu hãng Hàng không Quốc gia Nhật Bản, Thủ tướng Nhật Yukio Hatoyama đã nghĩ đủ mọi cách vẫn bất lực, thì vị cứu tinh Inamori đã xuất hiện như miêu tả ở đầu bài viết.
Thủ tướng Yukio Hatoyama ‘tam cố mao lư’. Inamori đã nhận lời ủy thác của Thủ tướng, và đã xuống núi, giúp Chính phủ Nhật Bản giải quyết vô vàn vấn đề của hãng Hàng không Quốc gia Nhật Bản. Dưới sự quản lý của Inamori, chỉ trong vòng 1 năm, hãng Hàng không Quốc gia Nhật Bản từ bờ vực phá sản xoay chuyển thần kỳ thành kinh doanh có lãi, khiến lợi nhuận của JAL lập kỷ lục mới cao nhất trong lịch sử.
Tháng 11 năm 2012, JAL lại lên sàn chứng khoán. Cuối tháng 3 năm 2013, Inamori công thành thân thoái, từ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị, hoàn toàn rút lui khỏi tiền tuyến kinh doanh, chỉ đảm nhiệm chức thành viên có tính chất cố vấn.
Trong kinh doanh, Inamori đã thể nghiệm được ý nghĩa nhân sinh, và từ sự thúc đẩy của ý nghĩa nhân sinh, ông tích cực tiến quân vào thương trường. Ông viết:
Nhân sinh tại thế, cho đến tận ngày nhắm mắt xuôi tay, đều là đang thể nghiệm đủ các loại các dạng thống khổ và niềm vui. Trong sự gột rửa của những con sóng thủy triều được sủng ái và khi bất hạnh, kiên cường không lay chuyển nỗ lực sống, biến quá trình này thành chất tẩy rửa ô uế, không ngừng nâng cao nhân tính bản thân, tu luyện linh hồn, để rồi đem theo linh hồn ở cảnh giới còn cao thượng hơn khi mới đến thế gian, rời khỏi thế giới này. Tôi cho rằng, mục đích của cuộc đời, ngoài những điều này ra, thì không còn truy cầu gì khác nữa.
Lúc rảnh rỗi, Inamori nhớ lại quá khứ, và tổng kết những lĩnh ngộ của ông đối với nhân sinh. Trong đời sống hiện thực, có rất nhiều người không tìm được giá trị và ý nghĩa nhân sinh. Đối diện với hiện thực xã hội vật chất phong phú mà tinh thần nghèo nàn, Inamori nói, nếu muốn giải quyết từ căn bản, thì phải hiểu rõ con người sống là vì điều gì.
Về vấn đề này, Inamori đã đưa ra câu trả lời của mình, đó là có tiến bộ từng chút từng chút so với khi chào đời, hoặc nói là, vì để đem theo linh hồn tốt đẹp hơn một chút, cao thượng hơn một chút khi chết đi. Còn đối với ý nghĩa con người sống làm gì, mục đích nhân sinh là gì, thì Inamori đã dùng quan niệm kinh doanh nhiều năm của mình để nói với mọi người rằng: Đó chính là nâng cao tâm địa, tu luyện linh hồn.
Bạch Ê - SOH
Trung Hòa biên dịch
