[Radio] - Đạo trời sáng tỏ, nhân quả tuần hoàn, thiện ác hữu báo tuyệt không phải là nói ngoa, thế nhân có thể không nhìn thấu, nhưng cứu người khác kỳ thật là cứu chính mình.
Thương gia ẩn danh cứu thư sinh, người được cứu có ân tất báo.
Vào những năm Vạn Lịch của nhà Minh (1573—7/1620), một thương gia giàu có không rõ danh tính, làm ăn ở vùng Cửu Giang. Một ngày nọ, ông đi thuyền qua sông Dương Tử, thấy một số người bị rơi xuống nước, hóa ra chiếc thuyền của họ đã bị cướp, không chỉ bị cướp hết tài sản mà họ còn bị đẩy xuống sông.
Khi vị phú thương nhìn thấy dưới sông có người kêu cứu, ông lập tức cho thuyền viên của mình lại gần để cứu những người bị rơi xuống nước. Bảy người được giải cứu đều là cử nhân, tất cả đều đến kinh thành để dự thi. Vị phú thương thiện lương đã cho họ thay quần áo sạch, cho họ thức ăn, sau khi vượt qua sông Dương Tử còn cho họ lộ phí. Vị phú thương không hỏi tên và quê quán của họ và cũng không nói danh tính của ông cho họ biết.
Năm thứ hai, sáu trong số bảy người họ đã đậu tiến sĩ, một trong số đó là Phương Vạn Sách người Phủ Điền, Phúc Kiến. Tám năm sau, Phương Vạn Sách được triều đình bổ nhiệm làm Ngự sử, đến Gia Hưng và Hồ Châu tuần thị.
Đồ Trùng Dương, Tri phủ đương nhiệm phủ Gia Hưng bày tỏ sự hoan nghênh quan Ngự sử, và đã mở một bữa tiệc trong phủ để chiêu đãi Phương Vạn Sách. Khi đó, vị phú thương bởi vì làm ăn thất bát, ông đã bán mình cho nhà Đồ Tri phủ làm người hầu, vừa hay ông cũng hầu hạ cho tân khách tham gia bữa tiệc đó.
Trong bữa tiệc, Phương Vạn Sách thấy ông rất quen thuộc nên gọi ông về phía trước, hỏi cặn kẽ về nguồn gốc của ông, và khẳng định ông chính là ân nhân cứu mạng. Sau đó Phương Vạn Sách rời khỏi ghế rồi quỳ gối xuống trước ông và nói: "Ân huynh, đệ là một trong bảy người được huynh cứu đây."
Vừa nói xong, Phương Vạn Sách quay lại và nói với Đồ tri phủ: “Ta muốn chuộc thân cho ân nhân của mình, đại nhân có thể đồng ý không?” Đồ tri phủ đương nhiên đồng ý.
Ngay sau đó, Phương Vạn Sách đã giúp vị thương nhân mua lại giấy bán thân, giúp ông lấy lại thân phận tự do, và còn mời ông đến nha thự ở một tháng. Ông cũng báo cho những người khác từng được cứu biết tin rằng đã tìm được vị ân nhân cứu họ năm xưa, giờ đây họ đều đã làm quan. Sau khi nghe tin, họ đều đến tặng tiền tài cho vị thương nhân. Ông đã sử dụng số tiền này làm vốn và bắt đầu lại công việc làm ăn của mình, chuyện buôn bán thuận buồm xuôi gió, nên không lâu sau ông lại trở thành phú thương.
Uông Ứng Minh hai lần thoát nạn đều có nguyên do
Trong những năm Quang Tự triều Thanh (1875—1908), Uông Ứng Minh, quê ở Hưu Ninh, An Huy, hành nghề canh gác sông Dương Tử ở Tương Dương. Đoàn luyện là một đội tự vệ do người dân tổ chức tự phát lúc bấy giờ. Do xã hội rối loạn và sự gia tăng của bọn giặc cỏ, lính của đoàn luyện sẽ hạ gục hoặc thậm chí giết những người vãng lai mà họ nghi ngờ là trộm cướp. Hành sự lỗ mãng như vậy chắc chắn sẽ khó tránh khỏi làm tổn thương những người vô tội.
Một hôm, mấy người lính của đoàn luyện phát hiện chân của hai thương gia từ Tứ Xuyên đến, người dính đầy bùn đất, hình như đang đi xa, nhìn lời nói và hành vi của họ mà cho rằng họ là trộm cướp, nên vung kiếm để chém chết. Uông Ứng Minh bước tới ngăn cản mọi người nói: “Sao có thể không hỏi han gì mà đã giết người chứ?” Thế rồi 2 thương gia này thoát chết, nhưng vẫn bị trói lại giao cho quan phủ.
Khi quan phủ thẩm vấn, cả hai thương gia đưa ra bằng chứng mua bán hàng hóa, họ thực sự là những người làm ăn hợp pháp, không phải là phạm nhân. Quan phủ lại tìm đến những người đã giao dịch với họ, và chứng thực được rằng danh tính của họ là thật. Vì thế mà hai thương gia đã được cứu thoát khỏi cái chết. Bởi vì họ rời đi vội vàng nên không có thời gian để hỏi tên của vị cứu tinh của họ.
Không lâu sau, một nhóm giặc cỏ bất ngờ chạy đến Tương Dương, đốt phá, giết chóc và cướp bóc. Trong cảnh hỗn loạn, Uông Ứng Minh chạy trốn sang sông, và muốn rời đi bằng thuyền. Tuy nhiên, giữa khói nước mênh mông không thấy một chiếc thuyền nào. Ông cũng gọi nhà thuyền ẩn trong đám lau sậy, hy vọng có thể giải cứu mình, nhưng không ai đáp lại. Trong lúc lo lắng, đột nhiên có người từ trong thuyền thò đầu ra, trông thấy đó là Uông Ứng Minh, liền lái thuyền vào bờ, cho ông lên thuyền. Thì ra những người trên thuyền chính là hai thương nhân đã được ông cứu trước đó. Nhờ vậy mà Uông Ứng Minh thoát khỏi hiểm cảnh.
Sau đó, Uông Ứng Minh vì bênh vực kẻ yếu mà bị báo lên quan phủ, ông đành phải rời khỏi An Huy. Vào đêm trước khi qua sông bằng thuyền, một người nào đó trong nhà trọ nơi ông ở đã khóc rất to, nghe rất thê thảm. Uông Ứng Minh hỏi tiểu nhị của quán trọ mới biết là một người khách từ xa đến đang bị ốm nặng, cứ ở mãi trong quán trọ, người chủ muốn đuổi người đó đi vì anh ta hết tiền rồi. Uông Ứng Minh cảm thấy thương tâm và tặng rất nhiều tiền cho người khách bị mắc bệnh kia.
Bởi vì mất thời gian để giúp người kia, Uông Ứng Minh đã không bắt kịp chuyến thuyền vào ngày hôm đó, vì vậy ông phải đợi ngày hôm sau rồi mới lên đường. Vào hôm sau, khi lên thuyền, chủ thuyền nói với mọi người: "Hôm qua gió giật mạnh, nhiều thuyền bị lật, chết rất nhiều người, nếu hôm qua các vị đến thì giờ nằm trong bụng cá cả rồi."
Lam Sơn
Theo The Epochtimes
