Triều Minh của Trung Quốc được ví như "thời đại của các tổ chức đặc vụ", các tổ chức này đã đóng vai trò củng cố quyền lực tối cao của triều đình. Một tổ chức bí ẩn nhất triều Minh, các quan lại nhìn thấy lập tức quỳ gối, ai nghe thấy đều kinh sợ.
Cuộc đời của Chu Nguyên Chương, người sáng lập triều đại nhà Minh, đầy huyền thoại, ông từ một nhà sư ăn xin lang thang thành một người dám đứng lên nổi dậy. Sau những cuộc chinh phục tứ phương, ông đã dũng cảm tiêu diệt kẻ thù của mình, cuối cùng thống nhất thiên hạ, và thành lập triều đại cuối cùng do người Hán cai trị.
Tuy nhiên, Chu Nguyên Chương có bản tính nghi ngờ và đã tàn sát các anh hùng trong thời kỳ trị vì của mình, nhằm củng cố quyền lực đế quốc và củng cố chế độ tập quyền trung ương. Chu Nguyên Chương đã thành lập hệ thống quản lý độc đáo của riêng mình- "Củng vệ ti", và cái tên sau này "Cẩm y vệ" đã trở nên quen thuộc hơn với mọi người.
Cẩm y vệ
Khi Cẩm y vệ được thành lập, nó trực thuộc sự quản lý của hoàng đế, là thân tín của hoàng đế, Cẩm y vệ chịu trách nhiệm bảo vệ sự an toàn của cung điện, canh gác từng cung điện, để đảm bảo không có nguy hiểm và đóng vai trò giữ gìn an ninh. Với tư cách là tai mắt của hoàng đế, Cẩm y vệ cũng giúp hoàng đế luôn theo dõi mọi hành động của các quan đại thần.
Cẩm y vệ ban đầu tỏ ra khá hiệu quả, họ đã tìm ra nhiều quan chức có tội và đưa họ ra trước công lý. Trong một thời gian, Cẩm y vệ đã khiến toàn bộ quan lại nhà Minh run sợ, họ không dám phạm sai lầm và bắt đầu hành xử đúng mực, điều này khiến Chu Nguyên Chương rất hài lòng.
Cẩm y vệ được Chu Nguyên Chương cấp quyền cai quản hình ngục, tuần sát và bắt giữ, nhằm tăng cường quyền lực thống trị của trung ương. Những quan chức tham nhũng, phạm tội có thể bị trừng phạt, và người dân cũng được hưởng lợi từ việc này.
Nhưng thời kỳ tốt đẹp không kéo dài được lâu, nạn tham nhũng dần bắt đầu xảy ra trong nội bộ Cẩm y vệ, nạn lộng quyền diễn ra thường xuyên. Cẩm y vệ cũng thường xuyên phạm phải những án oan, sai trái nên các cận thần bắt đầu phàn nàn với hoàng đế, họ vô cùng bất mãn trước việc Cẩm y vệ lạm quyền và lũng loạn khắp nơi. Nhưng Cẩm y vệ, với tư cách là Ưng Khuyển của Chu Nguyên Chương, đã giúp ông theo dõi và thẩm vấn các đại thần, tương đương với cánh tay phải của ông và đóng vai trò rất lớn. Vì vậy Chu Nguyên Chương phớt lờ mọi ý kiến và không loại bỏ Cẩm y vệ mặc dù triều đình trên dưới rất không đồng tình.
Có tổ chức mật vụ Cẩm y vệ trong tay, Chu Nguyên Chương nhắm tới Thừa tướng Hồ Duy Dung đầu tiên. Hồ bị thanh trừng năm Hồng Vũ thứ 12. Sau 13 năm vụ án Hồ Duy Dung, Chu Nguyên Chương tiếp tục sử dụng Cẩm y vệ thanh trừng công thần Lam Ngọc.
Dưới bàn tay Cẩm y vệ, vụ Lam Ngọc khiến cho hơn 10.000 người nữa gặp họa sát thân. Sau vụ án này, các công thần của Minh triều hầu như đã "rơi rụng" hết.
-
- Chỉ huy Cẩm y vệ. (Ảnh: baike)
Tuy nhiên, Cẩm y vệ vẫn chưa phải là tổ chức mà ‘ai nhìn thấy đều vội quỳ’ và kinh sợ.
Đông xưởng, Tây xưởng
Sau này, sau khi Chu Đệ lên ngôi, ông đã thành lập tổ chức mới "Đông Xưởng". Khác với Cẩm y vệ, các lãnh đạo và cấp dưới của Đông Xưởng đều là thái giám, quyền lực của họ cao hơn Cẩm y vệ.
Sau này, sau khi Minh Hiến Tông Chu Kiến Thâm lên ngôi hoàng đế, vì sủng tín hoạn quan Uông Trực, theo sự xúi giục của ông ta, Chu Kiến Thâm đã thành lập Tây Xưởng để cạnh tranh với Đông Xưởng. Các thành viên của Tây Xưởng chủ yếu được chọn từ Cẩm y vệ, và số lượng của họ gấp đôi so với Đông Xưởng.
Ban đầu, Chu Kiến Thâm thành lập Tây Xưởng để giúp mình theo dõi tin tức và dốc sức trung thành với ông. Tuy nhiên, để có được quyền lợi lớn hơn, Uông Trực đã xử lý nhiều vụ án trong vòng 5 tháng kể từ khi thành lập, trong đó các vụ oan, sai chiếm tỷ lệ lớn. Điều này khiến các quan lại trong và ngoài triều đình hoang mang, lo sợ một ngày nào đó họ sẽ bị Tây Xưởng bắt và bỏ tù.
Nội hành xưởng
Tình trạng này kéo dài cho đến khi Minh Vũ Tông Chu Hậu Chiếu lên nắm quyền, giữa thái giám thân tín của ông là Lưu Cẩn và đề đốc Đông Tây Xưởng lúc bấy giờ xảy ra mâu thuẫn, nên đã thành lập một "Nội hành xưởng" riêng biệt, trở thành một cơ quan mật vụ hoàn toàn mới.
Nội hành xưởng có thể phụ trách tất cả các cơ quan mật vụ, quyền lực của họ lớn hơn nhiều so với Cẩm Y Vệ và Đông Tây Xưởng, và sự tra tấn trong Nội hành xưởng là vô cùng tàn khốc. Một số công thần đã đầu hàng trước sự tra tấn dã man tại Nội hành xưởng, khiến các quan đại thần sợ hãi, và tất cả những ai nhìn thấy Nội hành xưởng đều phải quỳ gối. Các quan lại của Đông Xưởng và Cẩm Y Vệ nhìn thấy họ, đều đi đường vòng để tránh gặp rắc rối.
Sau này, với sự sụp đổ của Lưu Cẩn, Nội hành Xưởng và Tây Xưởng đồng thời bị giải tán. Đến khi nhà Minh đang trên bờ vực sụp đổ, Đông Xưởng cũng bị lật đổ bởi thái giám Ngụy Trung Hiền.
Hệ thống bảo vệ nhà máy thời nhà Minh thực sự đã củng cố sự cai trị tập trung của hoàng đế ở một mức độ nhất định và cung cấp các phương tiện kiểm soát và giám sát hiệu quả. Tuy nhiên, việc lạm dụng quyền lực quá mức đã trở thành căn bệnh ung thư trong sự cai trị của nhà Minh, dẫn đến sự suy tàn và cuối cùng của nhà Minh.
Theo Quách Hiểu - Sound of hope
Lý Ngọc tổng hợp
