Tại hội nghị thượng đỉnh NATO, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho rằng việc liên minh quân sự không ấn định thời gian biểu cụ thể để nước này gia nhập NATO là vô lý, điều này khiến các đồng minh không hài lòng. Bộ trưởng Quốc phòng Anh thậm chí còn thẳng thừng tuyên bố ‘London không phải là Amazon’. Ông Vadym Prystaiko, Đại sứ Ukraine tại Anh, đã bị cách chức vì chỉ trích phản ứng mỉa mai của ông Zelenskyy khi cảm ơn đồng minh London.
Ông Zelenskyy cách chức Đại sứ Ukraine tại Anh
Các hãng tin BBC, Reuters và Sky News của Anh đưa tin, ngày 21/7, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã miễn nhiệm ông Vadym Prystaiko với tư cách là Đại sứ Ukraine tại Vương quốc Anh, chính quyền Kyiv không giải thích lý do cụ thể mà chỉ xác nhận việc thay đổi nhân sự. Ngoại giới suy đoán rằng lý do ông Prestako bị sa thải có thể liên quan đến việc ông chỉ trích nhà lãnh đạo Ukraine.
Tại hội nghị thượng đỉnh NATO, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tuyên bố việc không ấn định thời điểm gia nhập NATO là “vô lý và chưa từng có tiền lệ”. Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho biết ông đã nhắc nhở Ukraine rằng các đồng minh phương Tây không phải là Amazon, và chính quyền Kyiv cần bày tỏ lòng biết ơn đối với viện trợ quân sự của các đồng minh để thuyết phục các chính trị gia phương Tây cung cấp thêm vũ khí và thiết bị.
Ông Zelenskyy đáp rằng: "Còn cách nào khác để chúng tôi bày tỏ lòng biết ơn của mình? Chúng tôi có thể thức dậy vào buổi sáng và bày tỏ lòng biết ơn của mình với Bộ trưởng. Xin hãy để ông ấy viết thư cho tôi và cho tôi biết tôi nên cảm ơn ông ấy như thế nào”.
Đáp lại, trong một cuộc phỏng vấn với đài Sky News vào tuần trước, ông Prestako cho biết phản ứng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy chứa đựng giọng điệu thiếu thân thiện và có "một chút mỉa mai".
Ông Prestako là Đại sứ Ukraine tại Anh từ năm 2020. Ông là một nhà ngoại giao dày dạn kinh nghiệm và là cựu Phó Thủ tướng Ukraine. Vào ngày 21/7, ông Zelensky đã ban hành sắc lệnh của Tổng thống Ukraine tuyên bố bãi nhiệm ông Prestech, đồng thời bãi nhiệm chức vụ kiêm nhiệm đại diện thường trực của Kyiv tại Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO). Sắc lệnh của ông Zelenskyy không nói ai sẽ kế vị ông Prestako.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh: Các đồng minh phương Tây không phải là Amazon
Theo nguồn tin từ Reuters, The Independent và AFP của Anh, kể từ khi nổ ra chiến tranh Nga - Ukraine vào tháng 2/2022, chính quyền London là một trong những bên ủng hộ trung thành nhất của đồng minh Ukraine. Tại hội nghị thượng đỉnh của NATO ở Litva, Thủ tướng Anh Rishi Sunak cho biết Anh và các đồng minh phương Tây sẽ tăng cường hỗ trợ cho Kyiv.
Ngày 12/7, một phóng viên nêu lên sự vô lý trong lời phàn nàn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy rằng NATO chưa ấn định thời gian biểu gia nhập liên minh, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace phản hồi rằng ông đã nhắc nhở Ukraine rằng các đồng minh phương Tây của nước này không phải là Amazon.
Ông Wallace cảnh báo rằng Ukraine phải thể hiện sự chân thành và sự thật để thuyết phục Quốc hội Hoa Kỳ và các chính trị gia hoài nghi của các quốc gia khác: "Dù muốn hay không, mọi người muốn thấy lòng biết ơn", ông nói.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh cũng kể lại trải nghiệm khi đến thăm Ukraine hồi năm ngoái. Ông Wallace cho biết ông đã đi 11 giờ đến Kyiv trong chuyến thăm Ukraine vào năm ngoái. Sau đó, ông nhận được danh sách vũ khí do chính quyền Kyiv đề xuất. Đáp lại, ông nói với người Ukraine rằng: "Quý vị biết đấy, chúng tôi không phải (gã khổng lồ thương mại điện tử xuyên quốc gia) Amazon”.
Hôm 12/7, Tổng thống Zelenskyy tuyên bố rằng ngay cả khi Ukraine không nhận được lời mời chính thức gia nhập NATO tại hội nghị thượng đỉnh, nhưng kết quả đạt được vẫn rất tốt. Tuy nhiên, ông không hiểu hàm ý của Bộ trưởng Quốc phòng Anh Wallace.
"Tôi chắc chắn rằng chúng tôi luôn biết ơn Vương quốc Anh, chúng tôi luôn biết ơn Thủ tướng và Bộ trưởng Quốc phòng... Tôi không hiểu ý của ông ấy là gì hoặc chúng tôi nên bày tỏ lòng biết ơn của mình như thế nào. Có thể Bộ trưởng Quốc phòng muốn điều gì đó đặc biệt, nhưng tôi nghĩ mối quan hệ của chúng tôi rất tốt".
Phát biểu trong cuộc họp báo tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius, Litva, Thủ tướng Anh Rishi Sunak cho biết ông Zelenskyy rất biết ơn sự hỗ trợ của các đồng minh phương Tây. "Tổng thống Zelenskyy đã nhiều lần bày tỏ lòng biết ơn đối với những gì chúng tôi đã làm”.
Kênh Business Channel của đài CNBC đưa tin, mặc dù một số quốc gia thành viên ủng hộ mạnh mẽ đề nghị gia nhập NATO của Ukraine nhưng Mỹ hiện không ủng hộ việc Kyiv gia nhập NATO ngay lập tức, bởi đây là dấu hiệu cho thấy NATO đang trực tiếp gây chiến với Nga. Nói cách khác, chừng nào cuộc chiến Nga - Ukraine còn tiếp diễn, chừng đó Ukraine sẽ không trở thành thành viên của NATO.
Phát biểu tại một diễn đàn công khai tại hội nghị thượng đỉnh NATO, Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan cho biết người Mỹ xứng đáng được Ukraine cảm ơn sau khi một nhà hoạt động Ukraine chỉ trích việc NATO không ấn định thời gian biểu rõ ràng để Ukraine gia nhập liên minh quân sự này.
Trong một cuộc phỏng vấn, một nhà ngoại giao cấp cao tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO với điều kiện ẩn danh cho biết Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã "hành xử thái quá" trong hội nghị thượng đỉnh, vì vậy ông đã chịu áp lực từ Hoa Kỳ và các nước khác trong việc phải bày tỏ lòng biết ơn nhiều hơn đối với sự giúp đỡ của phương Tây.
Nhà ngoại giao cấp cao này nói: "Có một thông điệp rất rõ ràng từ Mỹ rằng các bạn (Ukraine) đã đi quá xa. Vấn đề là chúng tôi (phương Tây) duy trì một thế cân bằng rất mong manh và chúng tôi không thể để mình rơi vào một cuộc chiến tranh [Nga - Ukraine].
Lam Giang tổng hợp
