Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã không nhận tội đối với 37 tội danh liên quan đến việc ông xử lý các tài liệu mật của chính phủ, tại một tòa án liên bang ở Miami, Florida, vào ngày 13/06.
“Một trong những ngày buồn nhất trong lịch sử đất nước chúng ta”, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social khi đang trên đường đến tòa án liên bang. “Chúng ta là một quốc gia đang suy tàn!!!”.
Ông Trump và những người ủng hộ ông tại Đảng Cộng hòa đã chỉ trích các cáo buộc là mang động cơ chính trị, trong khi những người đối lập coi chúng là bằng chứng cho thấy không ai đứng trên luật pháp - kể cả cựu tổng thống.
Việc ông Trump không nhận tội đánh dấu bước đi mới nhất trong cuộc chiến pháp lý kéo dài nhiều năm giữa Bộ Tư pháp và cựu tổng thống - một cuộc chiến có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc đua tổng thống năm 2024, trong đó ông Trump hiện là ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa.
Chi tiết phiên tòa
Ông Trump đến tòa án liên bang ở Miami sớm hơn 1 tiếng so với thời điểm 3 giờ chiều theo yêu cầu của tòa. Đây là lần đầu tiên một cựu tổng thống Hoa Kỳ chính thức bị buộc tội vi phạm luật liên bang.
Khoảng vài trăm người, chủ yếu là những người ủng hộ ông Trump, đã tập trung ở quảng trường tòa án. Một số lượng lớn các nhân viên thực thi pháp luật địa phương, tiểu bang và liên bang cũng có mặt.
Ông Trump không bị còng tay hay phải chụp ảnh vì là người dễ nhận ra. Ông chỉ được yêu cầu lấy dấu vân tay. Quá trình này kéo dài 10 phút.
Trong phiên tòa kéo dài khoảng 35 phút, ông Trump tỏ ra bình tĩnh và điềm đạm trong bộ vest xanh và cà vạt đỏ đặc trưng của mình.
Khi được hỏi có nhận tội hay không, ông Todd Blanche - luật sư của ông Trump, từng là công tố viên - đã thay mặt thân chủ của mình nói rằng: “Chúng tôi chắc chắn không nhận tội”.
Sau đó, ông Trump được phép rời khỏi tòa án mà không cần điều kiện nào, không bị hạn chế đi lại và không phải nộp tiền bảo lãnh.
Thẩm phán Jonathan Goodman đã ra lệnh cấm ông Trump nói chuyện với bất kỳ nhân chứng hay nạn nhân nào ngoại trừ thông qua luật sư của họ. Thẩm phán đưa ra ngoại lệ đối với các nhân chứng mà ông Trump thường xuyên liên lạc, bao gồm đồng bị cáo và nhân viên của ông Trump là ông Walt Nauta. Trong những trường hợp đó, thẩm phán cấm ông Trump thảo luận về vụ việc.
Bản cáo trạng cáo buộc rằng ông Trump đã giữ 31 tài liệu chính phủ một cách bất hợp pháp, trong đó có một số tài liệu được phân loại là tuyệt mật (top secret).
Các tài liệu bao gồm “thông tin liên quan đến khả năng phòng thủ và vũ khí của cả Hoa Kỳ và nước ngoài; các chương trình hạt nhân của Hoa Kỳ; khả năng mà Hoa Kỳ và các đồng minh bị tấn công quân sự; các kế hoạch trả đũa mà Mỹ có thể thực hiện để đáp trả một cuộc tấn công từ nước ngoài”, theo bản cáo trạng.
Bản cáo trạng cũng cáo buộc rằng ông Trump đã 2 lần vào năm 2021 cho người khác xem các tài liệu được phân loại (classified document) - cách người Mỹ gọi các tài liệu được phân theo các mức độ “mật” khác nhau. Đây là hành vi có thể vi phạm Đạo luật Gián điệp liên bang (the federal Espionage Act).
Những tội nghiêm trọng nhất có thể bị phạt tới 20 năm tù.
Ông Trump kiên quyết khẳng định bản thân vô tội, đồng thời gọi các cáo buộc là “trò hề công lý”, “can thiệp bầu cử” và “săn phù thủy”.
-
- Một người đàn ông cầm tấm biển ủng hộ ông Trump bên ngoài tòa án liên bang ở Miami, Florida, Mỹ, ngày 13/06/2023. (Ảnh: Madalina Vasiliu/Epoch Times)
Dòng thời gian vụ tài liệu mật
Vụ án xoay quanh một chuỗi các sự kiện bắt đầu từ hơn 2 hai năm trước. Khi đó, Cơ quan Quản lý Hồ sơ và Lưu trữ Quốc gia Mỹ (NARA) yêu cầu ông Trump trả lại tất cả hồ sơ từ nhiệm kỳ tổng thống của mình. Yêu cầu này cuối cùng đã dẫn đến việc chính phủ Mỹ đột kích tư dinh của ông Trump tại Mar-a-Lago, bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt để điều tra vụ việc và đưa ra bản cáo trạng ngày 08/06 mới đây chống lại cựu tổng thống.
Vào ngày 06/05/2021, NARA lấy lý do một số tài liệu của chính phủ đã bị thất lạc và yêu cầu ông Trump giao nộp tài liệu. Tháng 12/2021, một đại diện của ông Trump nói với NARA rằng khoảng chục hộp hồ sơ từ nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump đang để tại Mar-A-Lago và các nhân viên đang tìm kiếm thêm.
Tháng 01/2022, đại diện của ông Trump đã cung cấp 15 hộp tài liệu cho NARA.
Tháng 02/2022, NARA cho biết họ đã tìm thấy “các tài liệu được đánh dấu là thông tin an ninh quốc gia được phân loại” trong các hộp tài liệu lấy từ tư dinh của ông Trump. Tháng 04/ 2022, Văn phòng Cố vấn Tòa Bạch Ốc đã yêu cầu NARA cung cấp cho FBI quyền tiếp cận 15 hộp tài liệu lấy từ Mar-A-Lago. FBI sau đó nói rằng các đặc vụ đã tìm thấy 67 tài liệu được đánh dấu là “mật” (confidential), 92 tài liệu được đánh dấu là “bí mật” (secret) và 25 tài liệu được đánh dấu là “tuyệt mật” (top secret).
-
- Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tại nhà hàng Versailles ở khu phố Little Havana sau khi bị buộc tội tại Tòa án Liên bang Hoa Kỳ Wilkie D. Ferguson Jr. ở Miami, bang Florida, Mỹ, ngày 13/06/2023. (Ảnh: Stephanie Keith/Getty Images)
Ông Trump, người không thừa nhận kết quả của cuộc đua tổng thống năm 2020, khẳng định rằng ông đã giải mật các tài liệu được phân loại.
Tháng 06/2022, đội ngũ luật sư của ông Trump đã cung cấp cho NARA 38 tài liệu được phân loại khác, bao gồm 5 tài liệu được đánh dấu là “mật”, 16 tài liệu được đánh dấu là “bí mật” và 17 tài liệu được đánh dấu là “tuyệt mật”. Các đại diện của Trump vào thời điểm đó đã chứng nhận rằng, sau khi tìm kiếm cẩn thận, họ tin rằng không còn tài liệu được phân loại nào khác ở Mar-a-Lago.
Tháng 08/2022, các đặc vụ FBI đã thực hiện lệnh khám xét mà nhiều người đã gọi nó là một cuộc đột kích vào nhà của cựu tổng thống tại Mar-a-Lago. Các đặc vụ đã thu giữ 36 món đồ chứa khoảng 100 hồ sơ được phân loại. Bộ Tư pháp Mỹ sau đó khẳng định rằng các tài liệu được phân loại "có khả năng được che giấu và lấy đi" từ một phòng lưu trữ tại Mar-a-Lago để cản trở cuộc điều tra.
Ông Trump công bố chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 của mình vào ngày 15/11/2022. Chỉ 3 ngày sau đó, Bộ Tư pháp Mỹ bổ nhiệm ông Jack Smith, một người được đánh giá là “ghét Trump”, làm công tố viên đặc biệt để giám sát các cuộc điều tra chống lại ông Trump.
Ngày 08/06/2023, ông Trump thông báo trên mạng xã hội rằng các luật sư của ông đã thông báo cho ông về bản cáo trạng mới chống lại ông.
-
- Bà Alina Habba, phát ngôn viên của ông Donald Trump, bên ngoài tòa án liên bang ở Miami vào ngày 13/06/2023. (Ảnh: Madalina Vasiliu/Epoch Times)
Ông Trump không bị phân tâm
Cựu Tổng thống Trump đã trở lại với chiến dịch tranh cử chỉ 2 ngày sau khi bản cáo trạng được công bố. Phát biểu trước những người ủng hộ ở Columbus, Georgia, ông Trump đã chỉ trích cả Bộ Tư pháp Mỹ và Tổng thống Joe Biden.
“Bản cáo trạng lố bịch và vô căn cứ từ Bộ Tư pháp đã bị vũ khí hóa của chính quyền Biden sẽ bị coi là một trong những vụ lạm quyền khủng khiếp nhất trong lịch sử đất nước chúng ta”, ông nói với khoảng 3.000 người ủng hộ vào ngày 10/06.
Ông Trump và nhiều người khác cáo buộc rằng bản cáo trạng chống lại ông được đưa ra vào thời điểm được tính toán kỹ, nhằm chuyển hướng sự chú ý của công chúng khỏi vụ bê bối hối lộ xung quanh gia đình Tổng thống đương nhiệm Biden.
“Ông Biden đang cố gắng bỏ tù đối thủ chính trị hàng đầu của mình, giống như những gì được làm ở nước Nga theo chủ nghĩa Stalin hoặc Trung Quốc theo chủ nghĩa cộng sản”, ông Trump nói với khán giả.
Cựu tổng thống chỉ ra thực tế rằng ông Biden cũng giữ các tài liệu được phân loại từ thời còn là thượng nghị sĩ Hoa Kỳ.
“Ông Biden không có bất kỳ thẩm quyền nào và ông ấy không có quyền sở hữu những tài liệu đó”, ông Trump nói. “Tuy nhiên, không có gì xảy ra với ‘Joe Gian dối’ (Crooked Joe)”.
Vào năm ngoái, ông Biden và cựu Phó Tổng thống Mike Pence đều tự nguyện giao nộp cho chính phủ liên bang các tài liệu được phân loại mà họ phát hiện được trong số giấy tờ của mình.
-
- Một người dân cầm tấm biển ủng hộ ông Trump bên ngoài tòa án liên bang ở Miami, Florida, Mỹ, ngày 13/06/2023. (Ảnh: Madalina Vasiliu/Epoch Times)
Phản ứng của giới chính trị gia
Hầu hết các chính trị gia Đảng Cộng hòa coi bản cáo trạng là một cuộc tấn công chính trị chống lại ông Trump.
“Thật sai trái khi một Tổng thống [đương nhiệm] truy tố ứng cử viên hàng đầu chống lại ông ấy. Joe Biden đã lưu giữ các tài liệu được phân loại trong nhiều thập kỷ”, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng hòa - California) viết trên Twitter.
“Joe Biden đã sử dụng Bộ Tư pháp của mình… tối nay để truy tố đối thủ chính trị hàng đầu của ông ấy là ông Trump. Ông Biden đã chà đạp lên pháp quyền vì lợi ích của bản thân. Ông ấy đã dẫn đất nước [Mỹ] vào nguy hiểm to lớn”, Thượng nghị sĩ Josh Hawley (Cộng hòa - Missouri) viết trên Twitter.
Các ứng cử viên cho đề cử tổng thống năm 2024 của Đảng Cộng hòa có vẻ như có chung cách phản ứng, đó là lên tiếng chỉ trích Bộ Tư pháp Mỹ mà không chỉ trích ông Trump - đối thủ chính trị của họ. Thống đốc Florida Ron DeSantis đã lên án việc chính quyền Biden “vũ khí hóa lực lượng thực thi pháp luật liên bang”. Cựu Thống đốc Nam Carolina Nikki Haley nói rằng người dân Mỹ “đã kiệt sức vì phạm vi tiếp cận quá mức của cơ quan công tố”.
Phía bên kia, Đảng Dân chủ coi bản cáo trạng là bằng chứng cho thấy hệ thống tư pháp Hoa Kỳ đang hoạt động.
Dân biểu Adam Schiff (Dân chủ - California) viết trên Twitter rằng bản cáo trạng tuân theo pháp quyền: “Trong 4 năm, ông ấy [ông Trump] đã hành động như thể đứng trên luật pháp. Nhưng ông ấy nên được đối xử như bất kỳ kẻ phạm pháp nào khác. Và hôm nay, ông ấy đã bị như vậy”.
“Sự hỗn loạn mà ông Trump gây ra vẫn tiếp tục [cho đến hôm nay]”, Dân biểu Greg Landsman (Dân chủ - Ohio) viết trên Twitter. “Những gì ông ấy đang làm với đất nước này, chủ nghĩa cực đoan và mối nguy hiểm mà ông ấy và các đồng minh của ông ấy gây ra, cần phải chấm dứt”.
Con đường phía trước
Các chuyên gia pháp lý tin rằng đội bào chữa cho ông Trump sẽ cố gắng kéo dài quá trình tố tụng càng lâu càng tốt.
Đối với cựu tổng thống, chiến dịch tranh cử năm 2024 vẫn tiếp tục diễn ra. Ngay cả khi bị kết tội, không có điều luật nào ngăn cản ông Trump tranh cử hoặc đắc cử tổng thống.
Sau khi rời tòa án, đoàn xe của ông Trump đã dừng lại ở một nhà hàng Cuba có tên là Versailles, nơi ông gặp gỡ những người ủng hộ. Một số người đã cầu nguyện cùng ông. Những người khác hát chúc mừng sinh nhật sớm. Ngày sinh nhật của cựu tổng thống là ngày 14/06.
Tại đó, ông Trump cũng than thở về tình trạng của nước Mỹ. Ông nói rằng: “Đất nước chúng ta đang suy tàn, và chúng ta không thể để điều đó xảy ra”.
Theo The Epoch Times
Xuân Hoa biên dịch
