Quốc hội Ukraine từ chối thảo luận về dự luật huy động thêm quân cho cuộc chiến khi các nhà lập pháp và công chúng chỉ trích gay gắt. Cuối tháng 12 năm ngoái, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết quân đội Ukraine muốn huy động thêm 500.000 binh sĩ khi cuộc chiến với Nga sắp bước sang mốc hai năm.
Sau cuộc họp giữa lãnh đạo quốc hội và các chỉ huy quân sự, Chủ tịch quốc hội Ukraine Ruslan Stefanchukv hôm nay cho biết dự luật về huy động quân đã được trả lại cho chính phủ để tiếp tục nghiên cứu, chỉnh sửa.
"Chúng tôi đã nhất trí gửi lại tất cả các khuyến nghị và đề xuất cho chính phủ", ông Ruslan Stefanchuk cho biết trên Telegram.
Nhà lập pháp Yaroslav Zheleznyak cho biết quốc hội sẽ không có động thái nào liên quan tới dự luật huy động quân trong tương lai gần.
Dự luật, được chính phủ công bố hồi tháng 12, sẽ tăng cường hình phạt với những người trốn nghĩa vụ quân sự và giảm độ tuổi nghĩa vụ từ 27 xuống 25. Điều này cho phép Kyiv có thể huy động thêm người cho quân đội khi xung đột với Nga sắp tròn 2 năm.
Dù đã cắt giảm thời gian nghĩa vụ từ không giới hạn xuống 36 tháng, những đề xuất đã gây tranh cãi và chia rẽ nghiêm trọng ở quốc gia đang kiệt sức vì chiến tranh.
Sau khi Nga phát động cuộc chiến vào tháng 2/2022, hàng nghìn người Ukraine đã hăng hái nhập ngũ để bảo vệ quê hương. Tuy nhiên, sau gần hai năm chiến sự, nhiều người đàn ông đã tìm cách tránh bị huy động ra tiền tuyến.
Kyiv không tiết lộ tổn thất của quân đội trong cuộc chiến với Nga, song sau gần hai năm chiến đấu và cuộc phản công không như kỳ vọng năm ngoái, giới quan sát ước tính con số mất mát có thể lên đến hàng chục nghìn người.
Trước đó, Ngày 26/12, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine Valery Zaluzhnyi cho biết ông không hài lòng với các văn phòng tuyển quân, chịu trách nhiệm huy động quân cho cuộc xung đột với Nga.
Hôm 25/12, Quốc hội Ukraine đã công bố một dự thảo luật có đề cập đến việc cải cách chương trình tuyển quân. Dự thảo này đề xuất giảm tuổi huy động thanh niên tham gia chiến đấu từ 27 xuống 25 tuổi. Bản đề xuất trên khơi nhiều tranh cãi trên mạng xã hội. Giới quan sát cho rằng đây có thể là nguyên nhân khiến một vị tướng ít khi phát ngôn như ông Zaluzhnyi phải tìm đến báo chí.
"Tôi hiện không hài lòng với công việc (của các văn phòng tuyển quân)", ông Zaluzhnyi nói.
Những tranh cãi xung quanh việc huy động thêm binh lực xuất hiện trong bối cảnh cuộc phản công từ mùa hè năm 2023 của Ukraine không đạt được thành tựu đáng kể nào. Chưa kể hàng tỷ USD các nguồn viện trợ từ Mỹ và phương Tây với quốc gia Đông Âu này đang bị ách tắc, đè nặng áp lực lên các binh sĩ đang tham chiến.
Tháng 12 năm ngoái, Washington Post dẫn lời một người lính Ukraine ở mặt trận phía nam cho biết, lính pháo binh chỉ được cấp lượng đạn hạn chế tùy loại mục tiêu. Chẳng hạn, với mục tiêu nhỏ như khẩu đội súng cối, họ chỉ được dùng 5-7 viên đạn pháo.
Vấn đề đạn dược còn trầm trọng khi binh sĩ tiền tuyến đang "rất mệt mỏi", người lính này kể. "Họ vẫn có động lực… Nhưng bạn không thể thắng cuộc chiến chỉ dựa vào động lực. Lẽ ra bạn phải có lợi thế về số lượng trên mặt nào đó… Tình hình chỉ ngày càng trở nên tồi tệ hơn", người lính nói.
Các quan chức ở Kyiv từ lâu đã phàn nàn về tình trạng thiếu đạn pháo và cho rằng điều này đã làm trì hoãn thời điểm bắt đầu cuộc phản công mùa hè, từ đó giúp Nga có thời gian xây dựng tuyến phòng thủ vững chắc.
Cuộc phản công của Kyiv hiện đã bị đình trệ vào đầu mùa đông và có những lo ngại rằng lực lượng Nga có thể đánh bại Ukraine dễ dàng.
Nhà phân tích quân sự Pháp Peer de Jong nhận định Ukraine hiện chỉ còn đủ đạn pháo cho một tháng chiến đấu, tới khoảng giữa tháng 2/2024.
“Tôi tin rằng họ còn đủ đạn dược cho khoảng một tháng. Con số này là quá ít đối với người Ukraine, bởi vì một tháng là thời gian cho đến giữa tháng 2/2024, giai đoạn đỉnh điểm của mùa đông tại nước này”, ông Peee de Jong nói với kênh truyền hình Pháp.
Theo ông Peer de Jong, đại tá Pháp đã nghỉ hưu, cả Nga và Ukraine đang nỗ lực ổn định mặt trận và thực hiện các cuộc tấn công chiến lược, nhưng điều này đòi hỏi phải có sự chuẩn bị về người và trang thiết bị. Phía Nga hiện tại đã tích lũy được nguồn lực rất lớn để chuẩn bị cho chiến dịch mùa đông. Trong khi đó, Ukraine đang cạn kiệt nguồn lực sau gần 2 năm xung đột. Kyiv đang gần như phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn viện trợ quân sự từ Mỹ và các nước phương Tây.
Cuối tháng 11/2023, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius thừa nhận EU khó có thể đạt được mục tiêu gửi một triệu quả đạn pháo cho Ukraine vào tháng 3/2024 tới. Trong khi đó, mấu chốt của vấn đề là Ukraine đã tiêu thụ đạn pháo nhanh hơn mức mà Mỹ và các đồng minh NATO có thể sản xuất.
Trong bối cảnh đạn pháo cạn kiệt, quân đội Ukraine ở tiền tuyến đang phải ứng biến và sử dụng máy bay không người lái (UAV) gắn chất nổ để đối phó với lực lượng Nga.
Ông Mykhailo Fedorov, Bộ trưởng chuyển đổi kỹ thuật số Ukraine cho biết: “Chúng tôi đang phải dựa vào máy bay không người lái FPV vì thiếu đạn pháo. Tuy nhiên UAV không thể thay thế hoàn toàn pháo binh”.
Quân Ukraine đang cố gắng cầm cự cho đến khi có thêm nguồn viện trợ vũ khí từ nước ngoài. Giống như trong những tuần đầu tiên của cuộc xung đột, trước khi nhận được nguồn viện trợ vũ khí từ phương Tây, Ukraine đang phải sử dụng máy bay không người lái FPV thay cho hỏa lực pháo binh.
UAV không thể bay xa và nhanh như đạn pháo. Chúng cũng không mang được nhiều chất nổ hoặc nổ xuyên qua các bức tường bê tông. Nhưng chỉ với vài trăm USD mỗi chiếc, UAV có giá thấp hơn nhiều so với đạn pháo và dễ sản xuất hơn nhiều.
Viên Minh (Tổng hợp)
