Ông Trương Hựu Hiệp (Zhang Youxia), Phó chủ tịch Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc, cho đến nay đã hỗ trợ đắc lực nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình trong việc bảo đảm quyền lực. Nhưng gần đây, 3 trong số 9 tướng quân đội vừa bị Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) phế truất đều là cấp dưới cũ của ông Trương. Một chuyên gia về Trung Quốc cho rằng mối quan hệ giữa ông Tập và ông Trương đang có dấu hiệu căng thẳng.
Hôm 29/12, chính phủ Trung Quốc thông báo rằng Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc (NPC) Trung Quốc đã loại 9 tướng lĩnh quân đội, gồm 5 tướng lĩnh của Lực lượng Tên lửa, một cựu chỉ huy không quân, hai tướng lĩnh thuộc Bộ Phát triển trang bị Quân ủy Trung ương Trung Quốc (EDD) của Quân ủy Trung ương, và người còn lại là tư lệnh hải quân.
Thông báo chính thức không đề cập đến lý do sa thải các quan chức này.
Ít nhất 3 trong số 9 quan chức có liên quan đến Phó chủ tịch Quân Ủy Trung Ương, bao gồm: ông Trương Dục Lâm (trung tướng), nguyên phó trưởng ban EDD; ông Lã Hồng (thiếu tướng), nguyên Cục trưởng Cục Trang bị Lực lượng Tên lửa; và ông Nhiêu Văn Mẫn (chưa rõ cấp bậc), người mà truyền thông Hong Kong cho rằng ông này từng giữ chức Thứ trưởng EDD trước khi bị cách chức.
Mối quan hệ căng thẳng giữa ông Tập và ông Trương
Theo một học giả và nhà bình luận chính trị về Trung Quốc sinh sống tại Hoa Kỳ, ông Trần Phá Không (Chen Pokong), Lực lượng Tên lửa và Bộ Phát triển trang bị Quân ủy Trung ương Trung Quốc nằm dưới sự giám sát của ông Trương Hựu Hiệp. Mặc dù bản thân ông Trương vẫn chưa mãn nhiệm nhưng việc ít nhất 3 trong số 9 tướng có liên quan đến ông đã bị loại khỏi NPC cho thấy mối quan hệ của ông với ông Tập hiện rất căng thẳng.
Trong cuộc phỏng vấn với The Epoch Times vào ngày 31/12, ông Trần cho biết, những tướng lĩnh bị loại xuất hiện trong thông báo lần này là những người giữ các chức vụ trong Ủy ban Thường vụ NPC. Những người khác ngoài NPC vẫn chưa được công bố.
“Tình hình hiện tại của quân đội ĐCSTQ rất phức tạp. Không có quân chủng nào thực sự trung thành với ông Tập Cận Bình, và cũng không rõ có vị tướng nào thực sự trung thành với ông Tập. Vì vậy, ông ta đang sử dụng một lực lượng để chống lại một lực lượng khác nhằm đạt được mục tiêu của mình. Trước đây, ông ta lợi dụng ông Trương Hựu Hiệp để đối phó với phe Hồ Cẩm Đào - Lý Khắc Cường và các phe phái khác, mục đích của ông ta là củng cố quyền lực”.
“Bây giờ, ông ta đang lợi dụng ông Hà Vệ Đông (He Weidong) để đối phó với ông Trương Hựu Hiệp. Tức là ông ta đang bỏ rơi ông Trương sau khi [ông này] không còn giá trị nữa. Hơn nữa, tại thời điểm này, ông Tập Cận Bình không còn chút niềm tin nào vào ông Trương Hựu Hiệp nữa”, ông Trần lập luận.
Ông Hà Vệ Đông, phó chủ tịch Quân ủy Trung ương mới được bổ nhiệm, chịu trách nhiệm giám sát Quân Giải phóng Nhân dân (PLA), lực lượng cảnh sát và dân quân Trung Quốc, là một nhân vật thân tín khác của ông Tập.
Theo phân tích của ông Trần Phá Không, ông Tập gần đây đã áp dụng hai chiến thuật để gạt ông Trương ra ngoài lề. Một là để ông Hà Vệ Đông chủ trì công việc thường nhật của Quân ủy Trung ương; hai là cố tình trì hoãn quá trình bổ nhiệm tân bộ trưởng quốc phòng trong vài tháng để tránh đề cao ông Lưu Chấn Lập (Liu Zhenli), ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí này.
Thay vào đó, ĐCSTQ đợi đến ngày 29/12 mới thông báo bổ nhiệm cựu Tư lệnh Hải quân Đổng Quân (Dong Jun) làm tân bộ trưởng quốc phòng, thay thế ông Lý Thượng Phúc (Li Shangfu), người đã không xuất hiện trước công chúng vào cuối tháng 8/2022.
Ông Lưu Chấn Lập là Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tham mưu trưởng Bộ Tham mưu liên hợp Quân ủy Trung ương Trung Quốc. Ông là vị tướng tại ngũ trẻ nhất trong hàng ngũ quân đội ĐCSTQ với kinh nghiệm thực chiến. Ông và ông Trương đã xây dựng mối quan hệ đồng chí, cấp dưới, cấp trên trong suốt cuộc chiến tranh với Việt Nam từ năm 1986 đến năm 1987.
Ông Trần Phá Không giải thích: “Điều này có nghĩa là ông Tập phải đề phòng ông Lưu Chấn Lập, và mục tiêu chính của ông ta là ông Trương Hựu Hiệp”.
“Động thái này là do ông Đổng Quân thiếu cơ sở và không có mối quan hệ nào ở cấp cao nhất. Bộ trưởng Quốc phòng ngay từ đầu đã là một vị trí không có quyền lực hay chức năng thực chất, và không có mối liên hệ nào với Bắc Kinh, ông ta thậm chí còn yếu thế hơn. Ông Tập Cận Bình không dám trọng dụng ông Lưu Chấn Lập vì nếu xảy ra đảo chính trong quân đội, cả ông Lưu và ông Trương đều có tiềm lực và sức mạnh để ra tay. Hai người này là hai nhân vật duy nhất ở cấp cao nhất của Quân ủy Trung ương có kinh nghiệm thực chiến, còn những người còn lại thậm chí còn chưa từng chứng kiến cảnh bắn súng thật”.
Theo ông Trần, ông Tập không chỉ xa lánh ông Trương mà còn theo dõi và gạt ông này ra ngoài lề. Tuy nhiên, ông Tập vẫn kiềm chế và chưa có động thái nào đối với ông Trương.
“Với tư cách là Ủy viên Bộ Chính trị và Phó Chủ tịch thứ nhất Quân ủy Trung ương của ông Trương Hựu Hiệp, bất kỳ động thái hung hăng nào của ông Tập đều sẽ có tác động sâu rộng. Hơn nữa, mối quan hệ quân sự chặt chẽ của ông Trương khiến ông Tập phải thận trọng mỗi khi thực hiện bất kỳ bước đi nào”, ông Trần giải thích.
Tuy nhiên, chừng nào ông Trương còn tại vị, thì chừng đó ông Tập vẫn còn bất an. Ông Trần Phá Không nói: “Ông Tập chắc chắn sẽ tiếp tục để mắt đến ông Trương và chúng ta không thể loại trừ dứt khoát bất kỳ bước đi tiềm tàng nào”.
-
- Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) gặp Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Trương Hựu Hiệp tại dinh thự bang Novo-Ogaryovo, ngoại ô Moscow, Nga, ngày 7/12/2017. (Ảnh: Sergei Karpukhin/AFP/Getty Images)
Ông Trương đóng vai trò then chốt trong việc giúp ông Tập củng cố quyền lực
Kể từ đầu nhiệm kỳ thứ hai của ông Tập, ĐCSTQ đã nổ ra xung đột cả bên trong lẫn bên ngoài, thường có sự hậu thuẫn của quân đội. Triều đại của ông Tập đã được củng cố nhờ sự hỗ trợ của ông Trương với tư cách là một nhà lãnh đạo quân sự.
Theo tờ báo Bowen Press của Hong Kong, Cục An ninh Trung ương của ĐCSTQ đã trải qua biến động nhân sự to lớn vào tháng 3/2015. Đích thân ông Trương đã lãnh đạo một lực lượng nhằm sa thải nhiều quan chức cấp cao trong cục an ninh dưới sự chỉ đạo của ông Tập và với sự hỗ trợ của tập đoàn quân 38 của PLA.
Vào ngày 11/10/2021, Báo Quân giải phóng nhân dân (PLA Daily) bất ngờ đăng một bài báo viết về một sự kiện lịch sử thời nhà Minh. Bài viết xuất hiện vào thời điểm then chốt khi ông Tập đang bất chấp tiền lệ của ĐCSTQ và đang tìm cách tái tranh cử nhiệm kỳ thứ ba. Bài báo dường như đang lấy lịch sử để cảnh báo các tướng lĩnh quân đội rằng nếu "tiền bối" tiến hành đảo chính đòi lại ngai vàng thì tốt nhất là họ nên khoanh tay đứng nhìn.
Sau khi bài báo này được đăng trên tờ PLA Daily, tin đồn rằng “Giang Trạch Dân và Tăng Khánh Hồng sẽ được phục chức” đã lan rộng, và Bắc Kinh bị bao trùm bởi nghi ngờ về một cuộc đảo chính. Đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan, một số quan chức quân sự và chính trị cảm thấy bối rối và không biết nên chọn phe nào. Vào thời điểm then chốt đó, ông Trương đã nhanh chóng bước ra và giúp ông Tập ổn định tình hình.
Một ngày sau khi xuất hiện bài báo trên, ông Trương đã phát biểu tại một cuộc họp về giáo dục chính trị và tư tưởng của quân đội ĐCSTQ, trong đó ông đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc đối với những người trong quân đội “háo hức hành động”, nói rằng họ phải “loại bỏ những sai lệch về tư tưởng, từ bỏ những quan niệm, con đường lỗi thời” và “tuân theo” tư tưởng, yêu cầu của ông Tập Cận Bình.
Theo The Epoch Times
Lam Giang biên dịch
