Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh hết lời ca ngợi vai trò của quân cảng Ream đối với an ninh chiến lược của Campuchia và công cuộc hiện đại hoá hải quân của nước này. Tuy nhiên, ngoại giới vẫn lo ngại về khả năng Trung Quốc sẽ được tiếp cận Ream độc quyền, gây bất ổn cho an ninh khu vực.
Án ngữ ở sườn phía nam Biển Đông, ở vị trí trung tâm của Đông Nam Á, quân cảng Ream bỗng trở thành tâm điểm của dư luận khi người ta lờ mờ thấy xuất hiện bóng dáng quân đội Trung Quốc đằng sau những dự án cải tạo, mở rộng tại đây.
Thời gian qua, Campuchia và Trung Quốc có một mối quan hệ hợp tác ngày càng sâu sắc khiến các nước trong khu vực không thể không quan tâm. Lợi ích mà Bắc Kinh dành cho Phnom Penh là quá lớn, cùng với đó là tham vọng có thêm căn cứ quân sự ở nước ngoài ngày càng rõ ràng của Trung Quốc.
Tờ Khmer Times ngày 1/8 dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia, Đại tướng Tea Banh phát biểu trong chuyến thị sát dự án nâng cấp quân cảng Ream cuối tuần trước: "Tiến trình chuyển đổi căn cứ hải quân Ream sẽ tăng cường năng lực hải quân ở mức độ lớn hơn. Đây là một phần của quá trình hiện đại hóa".
Tháng 6 năm ngoái, đích thân ông Tea Banh cùng đại sứ Trung Quốc Vương Văn Thiên dự lễ động thổ dự án hiện đại hóa căn cứ hải quân Ream.
Căn cứ Ream được nâng cấp với sự giúp đỡ của Trung Quốc, dự kiến có một ụ nổi để sửa chữa tàu, cầu cảng mở rộng, bệnh viện, nhà xưởng và một tòa nhà tiếp khách.
Tướng Chhum Sucheat, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Campuchia, khẳng định hoạt động cải tạo vẫn đang diễn ra, công nghệ tiên tiến đang được bổ sung vào quân cảng Ream.
Tuy nhiên, việc Trung Quốc giúp Campuchia mở rộng quân cảng Ream khiến nhiều nước trong và ngoài khu vực quan ngại.
Mỹ cho rằng hiện diện quân sự của Trung Quốc tại căn cứ Ream "có thể đe dọa quyền tự chủ của Campuchia và làm suy yếu an ninh khu vực". Washington cũng trừng phạt hai tướng Campuchia với cáo buộc "trục lợi" bằng cách tăng chi phí dự án xây dựng tại căn cứ Ream.
Tuy nhiên, phía Campuchia đã phủ nhận những cáo buộc từ phía Mỹ. Bộ trưởng Tea Banh tuyên bố dù một số quốc gia liên tiếng phản đối và "đưa ra các cáo buộc vô căn cứ", Campuchia sẽ tiếp tục hiện đại hóa căn cứ hải quân Ream. Ông nhận định những cáo buộc này chỉ gây thêm rắc rối cho Campuchia.
Truyền thông Mỹ năm 2022 đưa tin Trung Quốc sẽ độc quyền sử dụng một phần căn cứ hải quân Ream sau khi nâng cấp.
Tờ Financial Times dẫn hình ảnh vệ tinh cho thấy bước tiến đáng kể trong việc xây dựng căn cứ hải quân Ream ở Campuchia.
Các ảnh vệ tinh được công bố trên trang web của BlackSky, một công ty của Mỹ đang giám sát việc xây dựng tại căn cứ hải quân Ream ở Campuchia. BlackSky cho biết những dấu hiệu đầu tiên về việc xây dựng đã xuất hiện vào tháng 7/2022. Các hình ảnh cho thấy Trung Quốc đã nhanh chóng xây dựng cơ sở này kể từ cuối năm 2022.
Dựa trên hình ảnh, một bến tàu gần như hoàn thiện ở Ream có có kích thước và thiết kế tương tự một bến tàu mà Trung Quốc sử dụng trong căn cứ hải ngoại duy nhất của nước này ở Djibouti. Căn cứ Ream nằm ở phía nam Biển Đông.
Mới đây, người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ nói hiến pháp của Campuchia cấm việc xây dựng căn cứ quân sự nước ngoài trên lãnh thổ của nước này, và việc xây dựng là để tăng cường năng lực của Phnom Penh.
Vào tháng 3, Trung Quốc và Campuchia đã có cuộc tập trận hải quân đầu tiên trong vùng lãnh hải Campuchia.
Dù vậy, Lầu Năm Góc vẫn tin rằng căn cứ ở Campuchia sẽ được Trung Quốc sử dụng để thúc đẩy năng lực hải quân. Tuy nhiên, Washington chưa có bằng chứng nào về giả thuyết này.
Viên Minh (Tổng hợp)
