Ban Chiêu, tự Huệ Ban, nữ sử gia Đông Hán, văn học gia. Vào năm thọ hơn 70 tuổi, bà đã viết ra bộ quy phạm lễ giáo hoàn chỉnh đầu tiên của Trung Quốc - "Nữ Giới". Trong sách, bà đã giải thích tứ đức phụ đức, phụ ngôn, phụ dung, phụ công, có ảnh hưởng sâu sắc trong lịch sử.
Trong "Nữ Giới", bà chỉ ra rằng "cung kính nhu thuận" là lễ nghĩa lớn nhất của người phụ nữ. Giữa vợ chồng âm dương hỗ trợ lẫn nhau, tương kính như tân, quan hệ vợ chồng mới có thể hài hòa mỹ mãn.
Trong "Nữ Giới", bà nói: Đặc tính của âm và dương khác nhau, hành vi của nam và nữ cũng có sự khác biệt. Tính dương biểu hiện ở sự mạnh mẽ, tính âm biểu hiện ở sự nhu mì. Đàn ông quý ở sự mạnh mẽ, phụ nữ đẹp ở sự nhu mì. Vì vậy, có câu ngạn ngữ: "Sinh con trai như sói, sợ nó yếu đuối không mạnh mẽ; sinh con gái như chuột, sợ nó hung dữ như hổ". Tuy nhiên, người phụ nữ không có gì quan trọng hơn việc rèn luyện sự tôn trọng, và không có gì quan trọng hơn việc nhu thuận để tránh quá mạnh mẽ. Vì vậy, tôn trọng và nhu thuận là phép xã giao lớn nhất đối với một người phụ nữ.
"Kính cẩn không cần gì khác, chỉ cần kiên trì; nhu mì không cần gì khác, chỉ cần rộng lượng. Người giữ được sự kính cẩn lâu dài, biết dừng đúng lúc; người rộng lượng, biết tha thứ, sẽ biết kính cẩn khi ở dưới”.
Giữa vợ chồng quá mức thân mật, ở bên nhau cả ngày suốt trong thời gian dài như vậy dễ sinh ra khinh mạn. Chuyện khinh nhờn một khi phát sinh, lời nói sẽ vượt qua chừng mực nhất định. Lời nói quá đáng, sự tùy tiện sẽ phát sinh, như vậy ý nghĩ vũ nhục chồng sẽ nảy sinh, đây là bởi vì không biết có chừng có mực!
Chuyện có đúng có sai, lời nói có phải có trái, bên đúng không thể không tranh luận, bên sai không thể không biện bạch, tranh luận biện bạch một khi phát sinh, sẽ sinh ra cảm xúc tức giận. Đó là vì không biết giữ thái độ kính cẩn ở vị trí ti nhược mà thôi!
Xúc phạm chồng không biết tiết chế, thì tiếp theo sẽ là khiển trách mắng mỏ, cảm xúc tức giận không ngừng lại, thì tiếp theo sẽ là đánh đập roi vọt. Là vợ chồng, vốn nên lấy lễ nghĩa mà thân thiện hòa thuận, lấy ân ái mà hợp tác thân thiết. Đánh đập roi vọt, đâu còn có lễ nghĩa gì? Khiển trách mắng mỏ, đâu còn có ân ái gì? Lễ nghĩa ân ái đều không còn, vợ chồng cũng sắp ly hôn.
Theo Mẫu Sơn - Sound Of Hope
Nguyên Anh biên dịch
