Món quà ý nghĩa nhất mà bố mẹ tặng tôi không phải là một chiếc xe đạp, một con chó hay một chiếc ô tô đồ chơi, mà là một món quà đơn giản - "thói quen": Họ yêu cầu tôi tập piano vào mỗi buổi sáng, nghĩa là luyện tập một khoảng thời gian mỗi ngày trong tuần. Mỗi buổi sáng, tôi xuống tầng hầm, nơi cây đàn piano thẳng đứng màu nâu yêu quý của chúng tôi đang đợi tôi tập luyện. Tôi cũng có những buổi học piano hàng tuần với một giáo viên rất giỏi, người đặt kỳ vọng rất cao vào tôi (điều mà tôi không đạt được không phải do lỗi của tôi).
Nhiều khi tôi không muốn tập đàn một chút nào. Tuy nhiên, việc tập piano là điều không thể thương lượng và tôi không có lựa chọn nào khác. Tôi kiên trì trong sáu năm. Tôi hoàn toàn không phải là một học sinh thông minh, nhưng vào cuối sáu năm này, tôi rất ngạc nhiên trước sự tiến bộ của mình và kết quả của thói quen luyện tập nhỏ mỗi ngày của tôi giống như những giọt nước nhỏ giọt đều đặn đã mài mòn một tảng đá.
Nói tóm lại, điều cha mẹ tôi dạy tôi là sức mạnh của kỷ luật, điều này đã được chứng minh là giúp ích rất nhiều cho tôi trong nhiều khía cạnh của cuộc sống đến nỗi tôi không thể liệt kê hết ở đây. Tôi hy vọng có thể truyền đạt sự khôn ngoan đó cho các con tôi, ngay cả khi chúng đôi khi không thích bị kỷ luật.
Thói quen nhỏ tạo nên kỹ năng lớn
Những thói quen nhỏ hàng ngày này là chủ đề của cuốn sách có tên "The Slight Edge" của Jeff Olson. Trong cuốn sách, ông dạy chúng ta đừng bỏ qua những thói quen thông thường, bởi ẩn chứa trong những hành động tưởng chừng như bình thường hàng ngày của chúng ta lại là những hạt giống của sự thành công hay thất bại trong tương lai. Sự tinh tế trong ý tưởng của Olson là nó rất đơn giản. Nhiều lập luận trong cuốn sách thực ra là lẽ thường tình. Một khi bạn nhận ra tầm quan trọng của nó, bạn có khả năng thay đổi cách nghĩ về cuộc sống và kết quả là bạn sẽ có một cuộc sống khác.
Olson tin rằng bất kể chúng ta đạt được lĩnh vực nào trong cuộc sống, nó đều bắt nguồn từ những đức tính hoặc thói quen nhỏ mà chúng ta thể hiện hàng ngày, điều mà ông gọi là “những thói quen đơn giản hàng ngày”. Nếu chúng ta kết hợp kiến thức với sự hiểu biết về thói quen, chúng ta sẽ biết cách đạt được thành công. “Những hành động đơn giản có giá trị, được lặp đi lặp lại theo thời gian” là định nghĩa về “những lợi thế nhỏ” và là nguồn gốc tựa đề của cuốn sách này. Olson đã đề xuất một công thức: “Lặp lại liên tục các hành động hàng ngày + thời gian = kết quả không thể thay thế”.
Bí quyết, Olson chỉ ra, là nguyên liệu dẫn đến thành công thực ra rất đơn giản, nhỏ bé và khiêm tốn đến mức chúng ta thường bỏ qua nó. Theo cách nói của Olson thì đó là “easy to do” (dễ làm), nhưng cũng là “easy not do” (dễ không làm). Ví dụ của Olson bao gồm "lấy một vài đô la từ tiền lương của bạn mỗi tháng và tiết kiệm và không sử dụng nó. Hoặc tập thể dục vài phút mỗi ngày thay vì thỉnh thoảng và đôi khi không. Hoặc đọc 10 trang sách truyền cảm hứng, mang tính giáo dục, thay đổi cuộc sống mỗi ngày. Hoặc dành một chút thời gian để nói với ai đó rằng bạn đánh giá cao họ như thế nào. Hãy tiếp tục làm điều này mỗi ngày trong nhiều tháng và nhiều năm".
Việc gì dễ làm thì cũng dễ không làm. Ngoài việc dễ dàng bỏ qua thói quen đơn giản hàng ngày này, chúng ta còn gặp khó khăn trong việc nhìn thấy kết quả ngay lập tức. Không phải thói quen nhỏ tiết kiệm 50 USD mỗi tháng hay tập thể dục 10 phút mỗi ngày không mang lại kết quả đáng kể mà kết quả không thể hiện rõ ngay lập tức. Trong nền văn hóa hiện đại coi trọng tốc độ, hiệu quả và kết quả nhanh chóng, chúng ta thường bỏ cuộc khi tiến bộ mà chúng ta hy vọng không xuất hiện ngay lập tức. Sức khỏe và giảm cân không phải là ăn những thực phẩm lành mạnh trong một ngày, một tuần, một tháng hay thậm chí vài tháng. Nếu bạn tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh trong một năm hoặc hơn, sức khỏe của bạn sẽ được cải thiện đáng kể.
Vấn đề, như Olson chỉ ra, là hầu hết chúng ta đều bỏ cuộc trong khoảng thời gian từ khi bắt đầu một thói quen tốt cho đến khi nhìn thấy kết quả. Đây là lý do tại sao chúng ta phải hiểu nguyên tắc lợi thế nhỏ. Mỗi ngày, mọi việc chúng ta làm đều quan trọng. Mỗi ngày, chúng ta có sức mạnh để tạo ra một tương lai (và hiện tại) tốt đẹp hơn.
Hiệu ứng quả cầu tuyết
Một sự thật sâu sắc khác được cuốn sách của Olson truyền tải là những lợi thế nhỏ có thể tác động đến cả hai phía và có thể có lợi hoặc có hại cho bạn. Những sai lầm nhỏ có vẻ tầm thường theo thời gian có thể dẫn đến những thất bại lớn. Olson nói về lợi thế nhỏ này: "Nó chắc chắn sẽ có hiệu quả, dù nó có lợi cho bạn hay chống lại bạn. Sự khác biệt giữa quỹ đạo cuộc sống đi lên hay đi xuống đôi khi chỉ là chiều rộng của một mạng nhện".
Olson kêu gọi chúng ta chú ý đến những thói quen nhỏ này (nhiều trong số đó chúng ta hầu như không nhận thấy). Hãy xem những thói quen nhỏ này khiến chúng ta thành công hay hủy hoại chúng ta. "Hầu hết chúng ta sống với một chân vững vàng trong quá khứ và chân còn lại rụt rè ẩn giấu trong tương lai. Chúng ta không bao giờ sống trong hiện tại... Lợi thế nhỏ là sống trong thời điểm hiện tại". Dường như chúng ta hiếm khi trân trọng khoảnh khắc hiện tại và hơn thế nữa, chúng ta đánh giá thấp sức mạnh của nó. Chúng ta thường nghĩ thế này: “Dù thế nào đi nữa, việc mua bán này sẽ không khiến tôi phá sản” hoặc “Chiếc bánh rán này bây giờ sẽ không khiến tôi thừa cân”. Chúng ta càng làm trầm trọng thêm vấn đề bằng cách trì hoãn hành vi đúng đắn trong tương lai. “Ngày mai tôi sẽ bắt đầu…” Nhưng thực tế là những quyết định tưởng chừng nhỏ nhặt của một người trong thời điểm hiện tại lại trở nên phức tạp hơn theo thời gian, khiến cuộc sống không ngừng dao động giữa thành công và thất bại.
Những lời của Olson áp dụng cho tất cả mọi người, nhưng điều đặc biệt quan trọng đối với thanh thiếu niên và trẻ nhỏ là học tính kỷ luật vì nó có thể dẫn từng bước đến thành công trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, cũng giống như trải nghiệm học piano đã giúp ích cho tôi trong vô số lĩnh vực: học tập, viết lách và thậm chí cả việc rèn luyện đức tính (ít nhất là tôi hy vọng như vậy).
Do thiếu kinh nghiệm sống, nhiều thanh thiếu niên có thể không đánh giá cao những thói quen tốt có thể mang lại những phần thưởng đáng kinh ngạc vì nó cần có thời gian để phát triển. Suy cho cùng, nhiều người trưởng thành có kinh nghiệm sống cũng có thể không hiểu được lợi ích của việc kết hợp thời gian và những thói quen nhỏ.
Ngược lại, thanh thiếu niên cũng có thể là nhóm được hưởng lợi nhiều nhất từ nguyên tắc lợi thế nhỏ. Như con gái của Olson viết trong một chương, “Tôi thích nói chuyện với thế hệ thanh niên tiếp theo về triết lý của những lợi thế nhỏ… bởi vì họ có sẵn nguồn lực dồi dào nhất, đó là thời gian… bởi vì họ còn cả một cuộc đời dài phía trước và họ có cơ hội để sử dụng nguyên tắc lợi thế nhỏ trong cuộc sống của mình".
Mặc dù tôi cho rằng chương về hạnh phúc của Olson hơi hời hợt nhưng nhìn chung cuốn sách này là một hướng dẫn rất dễ đọc, dễ làm theo và áp dụng những nguyên tắc đơn giản cũng như những hành động lặp đi lặp lại hàng ngày để cải thiện mọi khía cạnh trong cuộc sống của bạn. Đó là một lời nhắc nhở tuyệt vời cho người lớn, nhưng đặc biệt quan trọng đối với độc giả trẻ, một cơ hội mở rộng tầm mắt.
"Lợi thế nhỏ: Biến những kỷ luật đơn giản thành thành công và hạnh phúc to lớn" của Jeff Olson, Greenleaf Press, ngày 4 tháng 11 năm 2013. Bìa cứng: 280 trang
The Walker Larson - The Epoch Times
Thanh Hương biên dịch
Walker Larson dạy văn tại một học viện tư nhân ở Wisconsin, nơi anh sống cùng vợ và con gái. Anh ấy có bằng thạc sĩ về văn học và ngôn ngữ Anh, đồng thời bài viết của anh ấy đã xuất hiện trên The Hemingway Review, Intellect Takeout và Substack của anh ấy, “TheHazelnut”. Anh cũng là tác giả của hai cuốn tiểu thuyết "Hologram" và "Song of Spheres".
