Nước tham gia vào các chức năng sinh lý quan trọng của cơ thể con người, mọi người nên uống đủ nước mỗi ngày. Nhiều người uống trà, cà phê và đồ uống pha chế bằng tay, nhưng điều này có tương đương với việc cung cấp nước cho cơ thể không? Nếu bạn không uống đủ nước thường xuyên, khát nước có thể chỉ là dấu hiệu cuối cùng của tình trạng mất nước mãn tính và nghiêm trọng hơn là hàng loạt các vấn đề sức khỏe.
Uống không đủ nước gây hại cho cơ thể ngoài sức tưởng tượng
Độ ẩm đóng vai trò bôi trơn và vận chuyển trong cơ thể. Chen Wenrong, Giám đốc Phòng khám Y học Cổ truyền Trung Quốc Hanlin, chỉ ra rằng vai trò bôi trơn của nước nhằm vào da và khoang miệng, chẳng hạn như giữ ẩm màng nhầy, làm cho thức ăn được bôi trơn và dễ nuốt, cũng như nhu động đường tiêu hóa; vai trò vận chuyển của nước là cung cấp chất dinh dưỡng và oxy đến các mô và cơ quan, đồng thời bài tiết chất thải do quá trình trao đổi chất của tế bào tạo ra.
Uống không đủ nước trong thời gian dài sẽ gây ra tình trạng mất nước mãn tính, nhưng cơ thể không nhất thiết phải nhắc nhở mọi người uống nước khi đang “khát”. Cơ thể đầu tiên sẽ tạo ra nhiều dấu hiệu thiếu nước, và cuối cùng sẽ gửi tín hiệu: khát nước.
Mất nước mãn tính có thể có nhiều ảnh hưởng đến cơ thể:
- Dễ khát nước
- Da khô, kém đàn hồi
- Chóng mặt, đau mãn tính (ví dụ: đau nửa đầu, đau khớp, vị trí đau khác nhau ở mỗi người)
- Dễ mệt mỏi, chuột rút khi vận động
- Táo bón, tiểu tiện bất thường
- Viêm nhiễm (ví dụ: viêm niệu đạo, viêm bàng quang, nhiễm trùng âm đạo)
- Lo lắng, cáu gắt, mất ngủ
- Béo phì, ba cao (tăng huyết áp, tăng mỡ máu, tăng đường huyết), bệnh tim mạch
-
- Mất nước mãn tính lâu dài có thể dẫn đến bệnh tim mạch. (Shutterstock)
Một số bạn có thể thắc mắc, uống không đủ nước làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch như thế nào? Đừng quên rằng thành phần chính của máu là nước. Chen Wenrong giải thích rằng khi đủ nước, máu có thể vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng một cách thuận lợi, nếu thiếu nước, các mạch máu và mao mạch có xu hướng co lại, máu trở nên đặc hơn, dễ bị huyết khối. Nếu có huyết khối và các mạch máu trở nên nhỏ hơn, có thể xảy ra tắc mạch cấp tính, đau thắt ngực và tức ngực.
Mất nước mãn tính cũng có thể dẫn đến trao đổi chất kém và gây ra các bệnh mãn tính liên quan đến chuyển hóa, chẳng hạn như béo phì, ba cao (tăng huyết áp, tăng mỡ máu, tăng đường huyết), tiểu đường và bệnh thận.
Đối với các vấn đề như chóng mặt, (đau) tức ngực, và đau mãn tính, mất nước mãn tính rất dễ bị bỏ qua trong điều trị lâm sàng. Nếu bạn uống thuốc giảm đau một cách mù quáng mà không giải quyết được vấn đề mất nước, cơn đau sẽ lại tái phát, dẫn đến một vòng luẩn quẩn: mất nước, đau, uống thuốc, và tình trạng mất nước càng trầm trọng hơn.
Chen Wenrong chỉ ra rằng những bệnh nhân nữ bị mất nước mãn tính dễ bị viêm do không đủ nước, gây viêm niệu đạo, viêm bàng quang và nhiễm trùng âm đạo.
Nhiều bệnh nhân mãn tính, nhất là người già quen uống ít nước, lâu dần không thấy khát nữa. Nhưng cơ thể sẽ có dấu hiệu mất nước theo những cách khác, chẳng hạn như mất độ đàn hồi của da, đi tiểu ít hơn, ít nước tiểu hơn và nước tiểu có màu nâu sẫm.
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy bồn chồn, nó cũng có thể liên quan đến tình trạng mất nước. Chen Wenrong chỉ ra rằng y học Trung Quốc nói về sự cân bằng của âm và dương, nước (âm) và lửa (dương) phải được cân bằng, nếu nước không đủ thì lửa sẽ thịnh. Khi dịch cơ thể không đủ, thiếu nước vận chuyển và bôi trơn, các chức năng cơ thể sẽ hoạt động quá mức và sinh ra nội nhiệt, gây mất ngủ, bứt rứt, cáu gắt.
Có nên uống cà phê và trà như nước để tránh mất nước mãn tính?
Các yếu tố gây mất nước mãn tính chủ yếu bao gồm các phương pháp bổ sung nước không đúng cách, căng thẳng và thể trạng thiếu âm.
- Phương pháp bổ sung nước không đúng cách
Bạn có thể cảm thấy như mình đang uống nhiều nước, nhưng thực ra cơ thể bạn đang bị mất nước. Điều này là do nhiều người đã quen sử dụng cà phê, trà, bia và các loại đồ uống khác để thay thế cho nước thường. Trong khi những đồ uống này chứa nước, chúng cũng chứa các yếu tố khử nước: caffein, rượu. Chúng có tác dụng lợi tiểu, khiến cơ thể mất nhiều nước hơn.
Nhiều người Đài Loan thích uống đồ uống pha bằng tay và tin rằng trà không đường không gây gánh nặng cho cơ thể, thậm chí họ có thể uống 2 đến 3 cốc mỗi ngày vào mùa hè. Nhưng mùa hè dễ bị đổ mồ hôi, uống đồ uống chứa caffein dễ gây mất nước mãn tính. Tương tự như vậy, uống trà đá lạnh sau khi tập thể dục, mặc dù rất thoải mái nhưng nó cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước mãn tính.
-
- Đồ uống chứa caffein như cà phê và trà không thể được sử dụng để thay thế cho nước thường. (Shutterstock)
- Căng thẳng
Khi bị áp lực, con người dễ cáu kỉnh, mất ngủ dẫn đến nóng giận dẫn đến âm suy, hỏa vượng.
- Thể chất thiếu âm
Những người có thể chất âm hư vốn đã không đủ nước, hoặc quá trình trao đổi chất trong cơ thể diễn ra tương đối mạnh mẽ, nước sẽ bị tiêu hao nhiều hơn, cuối cùng dẫn đến tình trạng mất nước mãn tính. Thể chất âm hư có đặc điểm là cơ thể gầy gò, dễ cáu gắt, da đỏ, tay chân nóng, thích uống đồ lạnh, da khô dễ có nếp nhăn, thậm chí có cả hắc tố lắng đọng.
Bạn cần uống bao nhiêu nước mỗi ngày? Ít hơn bạn nghĩ
Bạn cần uống bao nhiêu nước mỗi ngày để không gây mất nước mãn tính? Nhiều người cho rằng phải uống tới 2.000 cc, thậm chí nhiều hơn. Nhưng thực tế là con người cần uống ít nước hơn mỗi ngày so với mọi người nghĩ.
Lượng nước khuyến nghị hàng ngày: 1.000~1.200 cc
Chen Wenrong giải thích rằng cơ thể con người cần khoảng 2.000 cc nước mỗi ngày, tuy nhiên, ngoài việc uống nước, con người còn hấp thụ nước khi ăn và uống canh. Nếu uống quá nhiều nước, khả năng chuyển hóa nước trong cơ thể sẽ kém, từ đó gây phù nề và ảnh hưởng nhiều hơn đến sức khỏe.
Ngoại trừ cảm mạo giai đoạn cấp tính, lúc này bệnh nhân có thể uống nhiều nước, qua giai đoạn cấp tính lại tiếp tục uống nước như bình thường.
Tuy nhiên, tiền đề là bạn thực sự bị cảm lạnh. Chen Wenrong nói rằng các bệnh nhân thường hỏi anh ấy: "Thưa bác sĩ, tôi bị cảm lạnh. Tôi uống hơn ba ly nước mỗi ngày. Tại sao bệnh không thuyên giảm?" Hóa ra bệnh nhân bị dị ứng chứ không phải cảm lạnh. Vì cơ thể có nhiều nước nên sẽ cần phải đào thải ra ngoài, ngoài việc đi tiểu nhiều hơn, bệnh nhân dị ứng còn có thể mắc phải các tình trạng nặng hơn như chảy nước mũi, tăng đờm.
-
- Uống 1.000 cc đến 1.200 cc nước lọc mỗi ngày là đủ. (Shutterstock)
Ngoài ra, tập thể dục là một yếu tố chính khiến cơ thể có xu hướng mất nước, đặc biệt là tập thể dục cường độ cao. Tốt nhất không nên đợi khát mới uống nước mà phải bổ sung nước đúng cách trước và trong khi vận động, như vậy bạn mới ít bị thiếu nước. Chen Wenrong nói: “Tôi không nghĩ đợi đến khi khát mới uống nước là một điều tốt”.
Nếu không thích uống nước lọc vì nước lọc không có mùi vị, bạn có thể thêm một ít nước hoa quả hoặc một vài lát hoa quả vào nước để tăng hương vị. Ví dụ, nước chanh hoặc các loại thuốc thảo dược Trung Quốc như cam thảo và lá cỏ ngọt. Tuy nhiên, một số dược liệu có tác dụng lợi tiểu như mã đề, mã đề thường được dùng trong các loại trà giảm béo, không thích hợp với người bị mất nước mãn tính.
Theo Lý Thanh Phong - Epochtimes
Thanh Hương biên dịch
