Theo các nhà sử học, nguyên nhân chính của việc "xóa sổ" cây cối ở 3 sảnh chính được cho rằng xuất phát từ một vụ ám sát Hoàng đế thời nhà Thanh.
Tử Cấm Thành ngày nay gọi là Cố Cung, có diện tích 720.000 m2, gồm hơn 90 viện lớn nhỏ và hơn 8.700 gian phòng. Đây là nơi ở của giới hoàng tộc thuộc hai triều đại phong kiến nhà Minh và nhà Thanh, đồng thời là trung tâm chính trị của Trung Quốc suốt 500 năm.
Thái Hòa, Trung Hòa và Bảo Hòa là ba tòa đại điện nằm ở phần đầu và trung tâm Tử Cấm Thành, nơi ở thời xưa của 24 hoàng đế triều Minh và Thanh. Ba tòa đại điện chiếm diện tích 150.000 m2, có điểm chung là không trồng bất cứ cây xanh nào xung quanh. Trong khi đó, các khu vườn ở hậu cung, vườn ở cung Từ Ninh, vườn Càn Long vẫn có cây cối xanh tốt.
Nguyên nhân chính của việc "xóa sổ" cây cối ở 3 sảnh chính được cho là xuất phát từ mệnh lệnh của hoàng đế Gia Khánh.
Vào năm Gia Khánh thứ 18 (1813) có một nhánh Thiên Lý Giáo của giáo phái Bạch Liên do Lý Thanh cầm đầu. Ngày 15/9/1813, Lý Thanh dẫn hơn 200 người hóa trang thành thương nhân, cả nhóm vào thành Bắc Kinh, tính kế mưu sát vua Gia Khánh.
Nhờ sự tiếp sức của một số hoạn quan, nhóm thích khách chia thành hai đường. Nhóm một tiến vào cổng Tây Hoa, nhóm còn lại đi theo cổng Đông Hoa. Nhưng chỉ 50 tên lọt vào cổng Tây Hoa. Do bị đánh úp bất ngờ, thị vệ hoàng cung trở tay không kịp, chạy về cổng Long Tông. Khi đó, quân nổi loạn áp sát cung Càn Thanh cũng chính là nơi ở của vua Gia Khánh.
Quan binh triều đình đóng chặt cổng Long Tông để cố thủ, khiến quân nổi loạn không vào được. Tuy nhiên, phát hiện hàng cây cao bên ngoài tường hoàng cung, nhóm thích khách leo cây, vượt tường vào trong tìm vua. Hoàng đế Gia Khánh lúc đó đang đi tránh nóng ở ngoài Bắc Kinh nên thoát nạn.
Khi đó, Miên Ninh - con trai thứ hai của vua Gia Khánh, sau này là hoàng đế Đạo Quang, biết tin liền mang theo súng ngắn, lãnh đạo binh lính đi cứu giá. Hơn 1.000 binh lính mang súng bao vây, tiêu diệt hàng chục thành viên quân nổi loạn, trong đó có thủ lĩnh Lý Thanh.
Trở về Bắc Kinh, vua Gia Khánh ra lệnh điều tra vụ mưu sát, đồng thời hạ lệnh chặt toàn bộ cây xung quanh khu vực ba đại điện ở Tử Cấm Thành. Kể từ đó, cây cối không tiếp tục được trồng lại ở khu vực này để tránh bị thích khách lợi dụng.
Ngoài ra, cây cối không tiếp tục được trồng ở đây là nhằm phòng ngừa hỏa hoạn, do các tòa nhà trong Cố Cung đều xây bằng gỗ nên rất dễ cháy lan. Cung Diên Hy, một trong các tòa thuộc hậu viện của hoàng đế, từng bị hỏa hoạn thiêu rụi.
Một lý do nữa khiến cây xanh vắng bóng ở ba đại điện này là phong thủy, yếu tố ngũ hành. Cố Cung được cho là thuộc mệnh Kim trong ngũ hành, còn cây cối thuộc mệnh Mộc tương khắc với nhau, nên không được trồng tại đây.
Tố Như
(Tổng hợp)
