Những giai điệu nhịp nhàng mà chúng ta gọi là âm nhạc tác động đến cảm xúc và tinh thần của chúng ta. Chúng ta yêu âm nhạc. Chúng ta nghe thấy âm nhạc ở khắp mọi nơi: Trong ô tô trên đường đi làm, ở nơi làm việc, trong quán cà phê, trên phố… Hầu hết mọi nơi chúng ta đến, âm nhạc đều vang lên.
Khi đi mua sắm với vợ, tôi thường nói đùa rằng, có lẽ cửa hàng tiện ích này muốn khách hàng rời đi càng nhanh càng tốt vì âm nhạc mà họ đang mở. Tuy nhiên, dường như không ai để ý hoặc quan tâm. Hiện nay có quá nhiều loại nhạc khiến tôi tự hỏi liệu chúng ta có còn nhạy cảm với ‘nhạc dở’ không? Làm thế nào để chúng ta nhận ra ‘nhạc hay’?
Tôi bắt gặp một bức tranh của họa sĩ John William Waterhouse có tên “Thánh Cecilia”, gợi lên trong tôi suy nghĩ chín chắn về bản chất của âm nhạc hay.
Nhân vật lịch sử
Vậy, nàng Cecilia là ai? Nàng Cecilia sống vào khoảng giữa thế kỷ thứ hai và thứ tư và là một trinh nữ tử đạo của nhà thờ Thiên chúa giáo sơ khai.
Theo truyền thuyết, nàng Cecilia đã thề nguyện trinh tiết của mình với Đức Chúa nhưng bị ép kết hôn với một người ngoại giáo là Valerian.
Mặc dù chồng nàng là một người ngoại giáo, nàng vẫn nghe thấy âm nhạc trong trái tim của mình khi họ kết hôn. Nàng nói với chồng rằng một thiên thần mong nàng vẫn còn trinh tiết sau khi kết hôn, và chàng Valerian nói rằng sẽ tôn trọng ý muốn của nàng nếu chàng cũng được phép nhìn thấy thiên thần. Nàng yêu cầu chàng làm báp têm, và sau khi rửa tội, chàng đã nhìn thấy một thiên thần đang đeo hoa hồng và hoa loa kèn cho vợ mình.
Sau khi nhìn thấy thiên thần, chàng Valerian đã giúp những người theo đạo Cơ đốc bị đàn áp bằng cách chôn xác các vị tử đạo sau khi họ bị hành quyết. Nàng Cecilia cũng bị xử tử vì truyền giảng và giúp đỡ người nghèo.
Ngoài việc nghe thấy âm nhạc trong trái tim trong ngày cưới, vì sao nàng Cecilia lại là vị Thánh bảo trợ của âm nhạc? Trong những năm đầu, nàng được cho là đã từ chối chơi nhạc ở nhà chồng. Nàng nói rằng chỉ muốn nghe nhạc Thiên đàng, âm thanh ấy giúp nàng duy trì sự thuần khiết trong cơ thể và tâm hồn.
Bức tranh Thánh Cecilia ngủ của họa sĩ Waterhouse
Họa sĩ Waterhouse mô tả Thánh Cecilia đang ngủ trên một chiếc ghế bằng đá cẩm thạch được trang trí công phu ở phía bên phải của bố cục. Trên chân của Thánh Cecilia là một cuốn sách nhạc được chiếu sáng và một bông hồng đặt trên sách. Sau lưng Thánh Cecilia là một bụi hồng nở rộ gần phía đầu, và hoa hồng leo uốn lượn ở chân. Dưới chân ghế, sau đài phun nước cổ đại phía dưới bên phải là những bông hoa anh túc.
Bên trái của bố cục, hai thiên thần quỳ gối trước Thánh Cecilia ở hai bên cây đàn organ nhỏ mà theo Christie’s, Thánh Cecilia đang chơi trước khi ngủ. Hai Thiên Thần mặc y phục trắng biểu thị sự tinh khiết của họ, chơi nhạc cho Thánh Cecilia nghe. Một bụi hoa hồng trắng mọc xung quanh chân của Thiên Thần, cũng là biểu thị sự thuần khiết.
-
- Họa sĩ Waterhouse mô tả Thánh Cecilia đang ngủ trên một chiếc ghế bằng đá cẩm thạch được trang trí công phu ở phía bên phải của bố cục. Bức tranh “Thánh Cecilia”, năm 1895, của họa sĩ John William Waterhouse. Tranh dầu trên vải. (Ảnh: Phạm vi công cộng)
Thánh nhạc tôn vinh Đức Chúa
Vậy bức tranh vẽ Thánh Cecilia của họa sĩ Waterhouse nói gì về âm nhạc? Tại sao ông lại miêu tả Thánh Cecilia đang ngủ với một cuốn sách nhạc được chiếu sáng? Tại sao ông ấy lại vẽ hoa hồng và anh túc thay vì hoa hồng và hoa loa kèn - hai loài hoa truyền thống gắn liền với Thánh Cecilia? Và tại sao hai Thiên Thần lại quỳ xuống để chơi nhạc trước mặt Thánh Cecilia?
Hãy bắt đầu với hình ảnh thực tế rằng Thánh Cecilia đang ngủ với hoa anh túc dưới chân ghế. Hoa anh túc - một loài hoa gắn liền với sự lãng quên, và giấc ngủ - gợi ý một số điều. Theo Từ điển tiếng Anh Oxford, lãng quên có nghĩa là tự do khỏi sự quan tâm hoặc lo lắng. Nói cách khác, bởi vì Thánh Cecilia nhắm mắt lại với thế giới, thể hiện sự không quan tâm và lo lắng về thế giới.
-
- Trong trạng thái nhắm mắt lại với thế giới, Thánh Cecilia đã vượt thoát khỏi sự bận tâm và lo lắng về thế giới này. Bức tranh “Thánh Cecilia”, năm 1895, của họa sĩ John William Waterhouse. Tranh dầu trên vải. (Ảnh: Phạm vi công cộng)
Và nguồn gốc của sự siêu việt của Thánh Cecilia là gì? Tình yêu dâng lên Đức Chúa là nguồn gốc sự siêu việt của Thánh Cecilia, và điều này được bày tỏ qua hoa hồng nở gần phía đầu, thay vì hoa anh túc. Hoa hồng leo tượng trưng cho từ bi của Đức Chúa trong chủ nghĩa tượng trưng của Cơ đốc giáo thời Trung cổ. Thực tế là hoa hồng nở gần phía đầu cho thấy rằng tâm trí Thánh Cecilia đang hướng về Đức Chúa.
Tuy nhiên, Thánh Cecilia cũng cầm trong tay một bông hồng đặt trên sách nhạc. Quyển sách được chiếu sáng là các văn tự tôn giáo viết tay được trang trí bằng các kim loại quý như vàng, bạc. Vì vậy, cuốn sách nhạc được chiếu sáng của Thánh Cecilia là một cuốn sách gồm những bài Thánh ca viết tay dâng lên Đức Chúa, và được trang trí bằng vàng, bạc. Bông hồng cầm trên cuốn sách gợi ý rằng những bài thánh ca này nói về tình yêu dâng lên Đức Chúa, và Thánh Cecilia đã hát những bài Thánh ca này khi chơi đàn organ.
Có phải khi chơi đàn organ và hát những bài Thánh ca đã dẫn đến trạng thái lãng quên (giấc ngủ nhẹ nhàng) - một trạng thái lãng quên tượng trưng cho việc Thánh Cecilia vượt thoát khỏi những lo lắng và bận tâm nơi thế gian? Nếu đúng như vậy, thì âm nhạc mà Thánh Cecilia ca tụng Đức Chúa cũng là loại âm nhạc nâng Thánh Cecilia vượt lên trên những lo lắng và phiền muộn chốn con người.
-
- Vì sao hai thiên thần lại quỳ dưới chân Thánh Cecilia và chơi nhạc? Bức tranh “Thánh Cecilia”, năm 1895, của họa sĩ John William Waterhouse. Tranh dầu trên vải. (Ảnh: Phạm vi công cộng)
Và, vì sao hai Thiên Thần lại quỳ dưới chân Thánh Cecilia và chơi nhạc? Đối với tôi, âm nhạc là một loại trang sức, âm nhạc làm đẹp và tôn vinh những gì nó đi kèm. Nếu âm nhạc đi kèm với lời bài hát về tiền bạc, tình dục, ma túy và bạo lực, thì nó đang ‘tôn vinh’ những điều đó. Tuy nhiên, khi âm nhạc đi kèm với tình yêu của đấng thiêng liêng thì nó đang làm đẹp và tôn vinh tình cảm thiêng liêng đó.
Vì vậy, các Thiên Thần quỳ gối dưới chân Thánh Cecilia không phải là quỳ với tư cách là người hay Thánh; họ quỳ xuống vì Thánh Cecilia đã vượt thoát thế giới bằng âm nhạc tôn vinh Đức Chúa, đó là một sự kiện thiêng liêng. Họ chúc mừng Thánh Cecilia.
Các Thiên Thần mang đến cho Thánh Cecilia một nguồn âm nhạc Thiên đường, thuần khiết, loại âm nhạc mà Thánh Cecilia mong muốn để duy trì sự thuần khiết của chính mình (khi còn là con người ở thế gian).
(Nàng Cecilia ra đời trong một gia đình quý tộc vào năm 214 thời đế quốc La Mã. Ngay từ thuở thiếu thời, nàng Cecilia đã tỏ ra say mê Thánh nhạc và đã đóng góp một phần rất lớn phát triển nền Thánh nhạc công giáo với những bản Thánh ca tự sáng tác.)
Bạn đã bao giờ nhìn thấy một tác phẩm nghệ thuật đẹp nhưng không biết nó có ý nghĩa gì chưa? Trong loạt bài “Tiếp cận bên trong: Những gì mà nghệ thuật truyền thống mang lại cho trái tim”, chúng tôi diễn giải nghệ thuật thị giác cổ điển một cách sâu sắc hơn về mặt đạo đức đối với chúng ta ngày nay. Chúng tôi cố gắng tiếp cận từng tác phẩm nghệ thuật để xem những sáng tạo lịch sử có thể truyền cảm hứng như thế nào cho đức tính tốt đẹp sẵn có trong tâm hồn của mỗi chúng ta.
Cao Nguyên
Theo Eric Bess - The Epoch Times
Giới thiệu tác giả: Eric Bess là một nghệ sĩ theo trường phái tả thực người Mỹ và hiện đang là nghiên cứu sinh tại Viện Nghiên cứu Tiến sĩ về Nghệ thuật Thị giác (Institute for Doctoral Studies in the Visual Arts - IDSVA）
