Theo BBC, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã đồng ý từ chức lãnh đạo Đảng Bảo thủ hôm thứ Năm. Thông báo dự kiến được đưa ra sau một số vụ từ chức chấn động hiếm có trong lịch sử trong nội các của ông, gây ra bởi một loạt vụ bê bối, khiến vị trí của ông Johnson không được vững chắc như trước.
Việc ông Johnson phải từ chức là một cú ngã đáng kinh ngạc đối với một thủ tướng, người vào năm 2019 đã chiếm được sự tín nhiệm của phần đa số 80 ghế trong lịch sử nhờ cam kết đưa Vương quốc Anh ra khỏi Liên minh Châu Âu.
Vào thời điểm đó, sự nổi tiếng của ông Johnson và sự yếu kém của các đảng đối lập khiến nhiều người tin rằng ông có thể phục vụ ít nhất hai nhiệm kỳ.
Nhưng vô số vụ bê bối bắt đầu từ mùa thu năm ngoái - kết hợp với những lời giải thích không nhất quán của chính phủ ông Johnson - đã khiến ông bị lật đổ trong ô nhục trong vòng chưa đầy ba năm.
Những cáo buộc
Trước đó, những chuyện cũ của ông Johnson đã được lật lại liên quan đến sự không trung thực của ông trong cuộc sống cá nhân. Năm 1988, ông Johnson bị sa thải khỏi công việc đầu tiên của mình trong lĩnh vực báo chí với tư cách là một thực tập sinh tốt nghiệp trên The Times vì bịa đặt một câu trích dẫn.
Năm 1995, một đoạn ghi âm xuất hiện cuộc nói chuyện qua điện thoại, trong đó ông đã đồng ý cung cấp cho một người bạn cũ, Darius Guppy, địa chỉ của một nhà báo đang điều tra anh ta [Darius Guppy] để anh ta có thể đánh người theo dõi kia đến mức “một đôi mắt đen và một chiếc xương sườn bị nứt hoặc thứ gì đó tương tự”.
Mặc dù có bằng chứng xác đáng, ông Johnson vẫn nói rằng ông đã không chuyển thông tin.
Bên cạnh đó, khi vẫn còn là một người viết chuyên mục trên The Daily Telegraph, ông Johnson bị buộc tội phân biệt chủng tộc và kỳ thị người đồng tính vì những mô tả về người châu Phi và đồng tính nam.
Ngoài ra, sau khi từ chức ngoại trưởng, ông Johnson buộc phải xin lỗi Quốc hội vì đã không kê khai đúng các khoản thu nhập bên ngoài, tổng cộng hơn 50.000 bảng Anh, trong 9 lần riêng biệt. Ủy viên Quốc hội về Tiêu chuẩn nhận thấy những sai sót không phải là do vô ý và cho thấy sự thiếu tôn trọng đối với các quy tắc của Hạ viện. Ông Boris Johnson còn được cho là dính dáng tới một số scandal liên quan tới sự trung thực khác như không cung cấp thông tin đầy đủ xác đáng liên quan đến những kỳ nghỉ của mình như nơi ở, địa điểm, chi phí mà các nhà tài trợ đảng đã chi trả cho chuyến đi đó.
Thực hư về việc ông có nhận được sự tài trợ để tân trang lại căn hộ chính thức của ông ở Phố Downing trị giá 112.000 bảng Anh hay không cũng là một trong những vấn đề được người dân ở đây quan tâm.
Nội các nhiều vấn đề
Những vấn đề liên quan đến nhân sự của ông tại số 10 phố Downing cũng thêm phần làm giảm uy tín của ông. Năm 2021 chứng kiến sự kiện Bộ trưởng Bộ y tế Anh là ông Matt Cook ngoại tình với phụ tá của mình.
Ngoài ra, scandal liên quan đến “partygate’ cũng làm tổn thất đến sự tín nhiệm dành cho ông từ người dân và các thành viên luôn trung thành với ông ở Quốc Hội. “Partygate” là một thuật ngữ để chỉ vụ bê bối chính trị ở Vương quốc Anh về các đảng phái và các cuộc tụ họp khác của các nhân viên chính phủ và Đảng Bảo thủ được tổ chức trong đại dịch COVID-19 vào năm 2020 và 2021, khi các quy định về sức khỏe cộng đồng cấm hầu hết các cuộc tụ tập.
Sự thật là rất hiếm khi một thủ tướng có thể tiếp tục giữ chức vụ khi đối mặt với nhiều áp lực như vậy từ các đồng nghiệp trong nội các của mình.
Một nhóm các bộ trưởng Nội các đáng tin cậy nhất của ông Johnson đã đến thăm ông tại văn phòng của ông ở Phố Downing hôm thứ Tư, yêu cầu ông từ chức sau khi mất lòng tin của đảng. Nhưng thay vào đó, ông Johnson đã chọn chiến đấu cho sự nghiệp chính trị của mình và sa thải một trong những quan chức trong nội các, đó là ông Michael Gove.
Chấp nhận thực tế
Nhưng đến sáng thứ Năm, ông Boris Johnson, người đàn ông nổi tiếng trong việc tránh né các cuộc tranh cãi chính trị, đã buộc phải thừa nhận thực tế về hoàn cảnh của mình.
Một nguồn tin của Downing Street cho biết ông Johnson đã nói chuyện với Sir Graham Brady - chủ tịch nhóm nghị sĩ Ủy ban 1922 - và đồng ý từ chức. Một nhà lãnh đạo đảng Bảo thủ mới sẽ được đưa ra vào hội nghị đảng vào tháng 10. Một nữ phát ngôn viên cho biết: "Thủ tướng sẽ đưa ra tuyên bố với đất nước hôm nay".
Lãnh đạo đảng Lao động đối lập chính của Anh cho biết dự kiến về sự ra đi của ông Johnson trên cương vị thủ tướng là 'tin tốt lành'. Nhưng Sir Keir Starmer nói thêm rằng chỉ thay đổi lãnh đạo của đảng Bảo thủ là không đủ. Ông nói: “Chúng ta cần một sự thay đổi chính phủ thích hợp.
'Biểu tình' kịch tính trong chính phủ
Theo tin tức ghi nhận từ BBC và các phương tiện truyền thông khác của Anh, ông Johnson sẽ tuyên bố từ chức vào cuối ngày thứ Năm. Ông Johnson hy vọng sẽ tiếp tục làm thủ tướng cho đến khi một nhà lãnh đạo đảng mới được chọn, có thể là vào mùa hè này, theo BBC.
"Một thủ tướng mới sẽ có mặt kịp thời cho hội nghị đảng vào tháng 10", BBC viết.
Tháng trước, ông Johnson đã phải đối mặt với một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm do các thành viên trong Đảng Bảo thủ của ông châm ngòi sau khi ông bị phát hiện vi phạm pháp luật khi tham gia một số cuộc gặp gỡ xã hội trong sự kiện cách ly cộng đồng nghiêm ngặt do COVID-19 tại Anh. Ông Johnson vẫn còn tại vị sau cuộc bỏ phiếu, nhưng vụ bê bối "partygate" liên quan đến các sự kiện ở số 10 phố Downing đã làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của ông.
Ông đã phải chịu áp lực mới để từ chức vào đầu tuần này sau khi người phát ngôn của ông thừa nhận tuy ông Johnson đã được biết về vụ khiếu nại hành vi tình dục sai trái chống lại nghị sĩ đảng Bảo thủ Chris Pincher vào năm 2019 - nhưng sau đó vô tình "lãng quên" nó và bổ nhiệm ông vào một vị trí cấp cao trong chính phủ. Pincher đã từ chức vào tuần trước sau khi có những cáo buộc mới chống lại ông ta.
Những tiết lộ đó đã khiến Bộ trưởng Y tế Sajid Javid và Thủ tướng Rishi Sunak, hai trong số các Bộ trưởng Nội các hàng đầu của đất nước, cũng như hàng chục bộ trưởng cấp dưới rời bỏ chức vụ, nói rằng họ không còn tin tưởng vào sự lãnh đạo của ông Johnson.
Đến tối thứ Tư, rất nhiều bộ trưởng đã từ chức và rõ ràng là ông Johnson thiếu số lượng thành viên cần thiết cũng như các thành viên trung thành nằm trong Quốc hội để có đầy đủ nhân sự cho chính phủ của mình.
Thêm vào phần kịch tính cho câu chuyện, các đơn từ chức tiếp tục chồng chất khi ông Johnson công khai điều trần trước một ủy ban gồm các nghị sĩ cấp cao thù địch trong cuộc điều trần giám sát định kỳ mỗi năm một lần.
Ngay sau khi ông Johnson rời khỏi cuộc thẩm vấn căng thẳng, một phái đoàn gồm các bộ trưởng trung thành nhất đã đợi ông sẵn ở số 10 phố Downing để thông báo cho ông rằng đã đến lúc phải từ chức.
Nhưng thay vì nhượng bộ, ông Johnson lại càng kiên quyết hơn - ông thề sẽ chiến đấu và cả gan cho đảng của mình tiến hành một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm thứ hai chưa từng có đối với ông, theo báo cáo của các phương tiện truyền thông Anh.
Ông thậm chí đã sa thải Bộ trưởng Nội các cấp cao Michael Gove, một trong những đồng minh thân cận nhất của ông, người đã phục vụ ông với tư cách là người đứng đầu trong chiến dịch bỏ phiếu cho thỏa thuận Brexit năm 2016, sau khi Gove kêu gọi ông từ chức.
Đến sáng thứ Năm theo giờ địa phương, số lượng đơn từ chức đã lên đến con số 50.
Ông Johnson trở thành thủ tướng vào năm 2019 sau khi bà Theresa May từ chức vì thất bại trong việc đảm bảo một thỏa thuận Brexit.
Ông Johnson đã dẫn dắt Đảng Bảo thủ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lớn nhất trong nhiều thập kỷ vào cuối năm đó và sau đó đã hoàn thành lời hứa đưa Anh ra khỏi Liên minh châu Âu.
Nhưng nhiệm kỳ của ông Johnson thường hỗn loạn, bao gồm những rạn nứt công khai trong vòng nội bộ của ông và những cáo buộc về các giao dịch mờ ám của một số đồng minh của ông.
Sau đó là bê bối "partygate" bắt đầu vào cuối năm ngoái. Vụ bê bối lôi kéo đã gây phẫn nộ dư luận và dẫn đến việc ông Johnson trở thành thủ tướng đương nhiệm đầu tiên bị phạt vì vi phạm pháp luật. Tính đến cuối tháng 6, tỷ lệ chấp thuận của anh ấy đứng ở mức 26%.
Đảng Bảo thủ vẫn chiếm đa số trong Quốc hội, có nghĩa là lãnh đạo đảng tiếp theo của họ cũng sẽ đảm nhận vai trò thủ tướng - giống như ông Johnson đã làm khi ông thay thế bà May.
Một cuộc tranh giành quyền lãnh đạo sẽ diễn ra sau đó, nhưng không có người kế nhiệm rõ ràng vì nhiều chính trị gia hàng đầu của đảng vẫn trung thành với ông Johnson trong suốt nhiều vụ bê bối của ông.
Minh Đăng
