Dương Diên chiêu là vị danh tướng kháng Liêu thời Bắc Tống, trấn thủ biên cương hơn hai chục năm, người Liêu (người Khiết Đan) rất sợ uy ông. Người Liêu tin rằng sao Lục Lang là khắc tinh của họ, mà Dương Diên Chiêu trí dũng thiện chiến như Thần Lục Lang hạ phàm, nên gọi ông là ‘Dương Lục Lang’.
Dương Diên Chiêu cùng các tướng sĩ phủ Thiên Ba của họ Dương bảo vệ quốc gia. Những câu chuyện về lòng trung nghĩa của họ, bắt đầu từ thời nhà Nguyên, được các thể loại hý kịch, tiểu thuyết, bình luận lưu truyền rộng rãi, được công chúng yêu thích. Trong bộ truyện “Dương Diên Chiêu truyền kỳ”, tác giả dựa vào các giai thoại lưu truyền trong nhân gian cùng trích lục, chia sẻ với đọc giả câu chuyện nghìn năm còn lưu dấu về vị anh hùng Dương Lục Lang.
Trong lịch sử, ngựa có quan hệ mật thiết với đời sống xã hội nhân loại, từ thời Xuân Thu đã có ghi chép về Quản Trọng dùng ngựa tìm đường “Lão mã thức đồ” (ngựa già nhớ đường), về sau trở thành thành ngữ chỉ người có kinh nghiệm bản lĩnh thành thục, dễ dàng hoàn thành tốt sự vụ. Ngoài ra trong lịch sử còn ghi lại nhiều trường hợp ngựa cứu chủ nhân vượt nguy nan.
Ngựa là động vật có linh tính nhạy bén, trong truyền thuyết nhân gian có nhiều câu chuyện kể về khả năng tìm ra nguồn nước của ngựa. Ví dụ: Vị hoàng đế khai quốc thời Đông Hán Lưu Tú trong một lần giao chiến với quân Vương Mãng bị thất thế, đương lúc quân mệt ngựa mỏi, nhờ ngựa già mà tìm ra nguồn nước, cuối cùng thoát hiểm; rồi thời Tam Quốc, Quan Vũ bị vây khốn ở Phàn Thành, lâm cảnh hết lương thực, tuyệt đường chi viện, may nhờ ngựa Xích Thố đào tìm mạch nước, tạm thời giải nguy.
Vì thế, ở Trung Quốc vùng Lai Nguyên Sơn Tây, Hồ Bắc, vùng Xương Bình Bắc Kinh đều có di tích ‘Mã bào tuyền’ (suối ngựa đào) cùng các sự tích lưu truyền.
Câu chuyện ngựa tìm suối nước này phát sinh ở địa danh nay là xung quanh địa phận Xương Bình Bắc Kinh, khi ấy là chiến tuyến giao tranh của Tống, Liêu. Dương Diên Chiêu từng dẫn một đội quân nhỏ thâm nhập đất Liêu do thám, trên đường nhiều lần kịch chiến với quân tinh nhuệ của địch, nhưng nhờ võ nghệ siêu phàm mà thoát hiểm. Một lần, đội quân của ông gặp địch đông gấp 10 lần, hai bên giao chiến ba ngày, cuối cùng tướng sĩ Dương gia giành thắng lợi, nhưng quân sĩ chỉ còn lại chút lương khô, ngoài ra không còn nước uống, quân nhu cạn kiệt.
Dương Diên Chiêu dẫn quân đến một làng tên gọi thôn Đại Công để nghỉ ngơi, tướng sĩ tìm thôn dân xin nước uống, ai ngờ nơi này bị hạn hán khá lâu, không đủ nước cung cấp cho quân sĩ. Dương Diên Chiêu không muốn làm khó dân chúng, nên dẫn quân ra rìa núi ngoài thôn, nghỉ tạm trong ngôi miếu bỏ hoang, rồi phái người đi tìm nước.
Quân sĩ Dương gia trú ở đó ba ngày ba đêm, đi khắp nơi mà không tìm thấy nước, quân tướng mấy ngày nhịn khát. Đến trưa ngày thứ tư, có một bà cụ cưỡi lừa đi tới, bà bảo Dương Diên Chiêu: ‘Tướng quân là tinh tú hạ phàm, là Thần hộ vệ dân chúng, chúng tôi ngày đêm mong mỏi tướng quân thu phục đất Yên Vân, vò nước này là chút lòng thành, xin ngài nhận cho’.
Nói rồi bà lão dâng vò nước lên. Dương Diên Chiêu đón nhận vò nước, liên tục cảm tạ, ông dù rất khát nhưng vẫn mang vò nước quý giá này vào trong sân miếu chia cho mọi người dùng. Khi ông quay ra lấy tài vật tặng cho bà cụ thì đã không thấy tung tích bà đâu cả.
Ông quay về chính điện, đang lúc phiền muộn, bỗng phát hiện tượng vị thần đang thờ trong điện dung mạo giống hệt bà cụ vừa rồi! Ông lập tức gọi tướng sĩ tới cung kính thành tâm lễ bái, cảm tạ Thần Phật ban ân, rồi cho người quét dọn thu xếp gọn gàng.
Xong xuôi, ông bỗng nghe thấy tiếng hý dài của con bạch mã ông thường cưỡi, thấy nó nhảy vọt đến một ụ đất nhỏ sau ngôi miếu, dùng cả bốn vó cào bới, mới đầu chỉ thấy bùn cát, sau hố sâu dần thì thấy nước đùn lên. Thấy thế Dương Diên chiêu cho quân sĩ ra sức đào thêm, một dòng nước trong mát trào ra, tướng sĩ mừng vui uống nước. Họ báo tin cho dân chúng trong thôn đến lấy nước, hóa giải tình trạng hạn hán bấy lâu.
Về sau, để cảm tạ Thần linh ban suối nước, dân chúng gom góp tài vật tu sửa ngôi miếu. Đồng thời để kỷ niệm câu chuyện chiến mã của Dương Diên Chiêu tìm ra nguồn nước, đổi tên thôn thành ‘Mã Bào Tuyền thôn’ (thôn ngựa đào suối), tới hôm nay, câu chuyện về Dương Diên Chiêu, bạch mã, suối nước vẫn được truyền tụng duy trì suốt ngàn năm.
Ngưỡng Nhạc - Epoch Times
Thái Bình biên dịch
Tài liệu tham khảo: “Dương gia tướng Mục Quế Anh truyền thuyết”, “Dương gia tướng ngoại truyện”
