Các cuộc tập trận hung hăng của Trung Quốc chung quanh Đài Loan đáp trả chuyến viếng thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đã đặt Washington trong tình trạng căng thẳng, nhưng không đủ để thúc đẩy việc gia tăng ngay lập tức mức bán vũ khí cho đảo này, nhiều nguồn tin nói với Reuters.
Chính quyền của Tổng thống Joe Biden và các nhà lập pháp Hoa Kỳ nhấn mạnh sự hỗ trợ liên tục của họ đối với chính phủ ở Đài Bắc và có những món trong lộ trình phê duyệt cho Đài Loan có thể được công bố trong vài tuần hoặc vài tháng tới.
Tuy nhiên, trọng tâm sẽ là duy trì các hệ thống quân sự hiện tại của Đài Loan và thực thi các đơn đặt hàng hiện có - thay vì cung cấp các khả năng mới có thể làm gia tăng căng thẳng vốn đã nóng bỏng với Trung Quốc, ba nguồn tin yêu cầu giấu tên cho biết do tính nhạy cảm của vấn đề.
“Tôi nghĩ rằng sẽ có một nỗ lực để đẩy mọi thứ đến Đài Loan, không chỉ là vũ khí. Tiếp tế, nếu - mà hy vọng là không xảy ra - có một lệnh cấm vận, thêm đạn dược, các món ở cấp độ thấp”, một nguồn tin thân cận với các cuộc đàm phán cấp chính trị về việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan, cho biết.
Các nguồn tin nói những phê duyệt như vậy có thể được công bố ngay sau tháng 9, lưu ý rằng đây sẽ là một tín hiệu cho thấy các cuộc tập trận theo phong cách phong tỏa của Bắc Kinh sau chuyến thăm đầu tháng 8 của bà Pelosi đã không lay chuyển được sự ủng hộ của Hoa Kỳ dành cho Đài Loan.
Phe chỉ trích cách tiếp cận của chính quyền ông Biden cho rằng các cuộc tập trận lớn nhất từ trước đến nay của Trung Quốc xung quanh Đài Loan nên là một lời cảnh tỉnh để khuyến khích Washington làm nhiều hơn nữa cho Đài Loan. Về phần mình, Đài Loan hôm 25/8 đã đề nghị tăng chi tiêu quốc phòng 13,9% lên mức kỷ lục 19,41 tỷ USD trong năm tới.
Ví dụ, một cuộc phong tỏa sẽ thách thức một trong những nguyên lý cốt lõi của Đạo luật Quan hệ Đài Loan của Hoa Kỳ, trong đó xác định bất kỳ sự tẩy chay hoặc cấm vận nào đối với Đài Loan là mối đe dọa đối với an ninh lớn hơn ở Tây Thái Bình Dương. Luật cũng yêu cầu Hoa Kỳ cung cấp trang thiết bị cho khả năng tự vệ của Đài Loan.
Điều phối viên Khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương của Nhà Trắng Kurt Campbell - được hỏi trong một cuộc họp báo ngắn gần đây rằng liệu chính quyền có cân nhắc cả kịch bản xâm lược và phong tỏa hay không - cho biết doanh số bán quốc phòng sẽ được thiết kế để đáp ứng “hoàn cảnh an ninh đang phát triển mà Đài Loan phải đối mặt".
Ông Campbell nói, cả hai kịch bản “thực sự được đưa vào tính toán của chúng tôi, và quý vị sẽ thấy điều đó trong tương lai".
Kể từ năm 2017, các tổng thống Hoa Kỳ đã phê duyệt hơn 18 tỷ USD tiền bán vũ khí cho hòn đảo mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền, phần lớn nhất trong số đó là vào nửa cuối của chính quyền ông Trump. Nhưng các phê duyệt mới đã bị chậm lại dưới thời ông Biden, trong bối cảnh tồn đọng giao hàng và các báo cáo về sự bất đồng giữa Washington và Đài Bắc về những gì hòn đảo này cần.
Đại sứ trên thực tế của Đài Loan tại Hoa Kỳ, bà Tiêu Mỹ Cầm (Hsiao Bi-khim), nói với Reuters vào tuần trước rằng sau các cuộc tập trận của Trung Quốc, vẫn có “hoạt động tiếp tục bán vũ khí".
Bà Tiêu nói: “Tôi nghĩ những gì chúng tôi đang cố gắng làm là đảm bảo rằng đây là những quy trình được chuẩn hóa, bình thường hóa".
“Trong những năm trước, họ sẽ gộp các gói lớn lại với nhau, đợi vài năm nữa mới đưa ra thông báo lớn. Đó không còn là thông lệ nữa. Các yêu cầu của chúng tôi được xem xét theo từng trường hợp cụ thể và chúng tôi sẽ tiến hành như vậy”, bà nói .
Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng đã không trả lời yêu cầu bình luận.
‘Nhiều điều đang được xem xét’
Sự ủng hộ đối với Đài Loan là mạnh mẽ từ cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ, nơi các nhà lập pháp đang soạn thảo một số dự luật để tăng cường quan hệ.
Dân biểu Dân chủ Gregory Meeks, người đã đến Đài Loan cùng bà Pelosi, nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn: “Có rất nhiều thứ đang được xem xét. Dân chủ đang được xem xét”.
Ông Meeks, người duyệt xét các giao dịch vũ khí quốc tế quan trọng với tư cách là Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, từ chối bình luận về thời gian hoặc phạm vi của bất kỳ thông báo vũ khí mới nào.
Ông nói các nhà lãnh đạo Đài Loan đã không bày tỏ sự thất vọng về tốc độ giao vũ khí.
Bà Bonnie Glaser, một chuyên gia về Đài Loan tại tổ chức nghiên cứu German Marshall Fund, cho biết ưu tiên của chính quyền dường như là đảm bảo việc cung cấp các yêu cầu bán vũ khí tồn đọng đáng kể trước đó. Chúng bao gồm hàng trăm tên lửa phòng không Stinger vác vai và bệ phóng tên lửa chống hạm Harpoon. Thoả thuận về bệ phóng tên lửa Harpoon được ấn định cho tháng 12 năm 2028, theo dữ liệu hợp đồng của Lầu Năm Góc.
Trung Quốc chưa bao giờ loại trừ việc sử dụng vũ lực để đưa Đài Loan vào tầm kiểm soát của mình và nói rằng việc Washington bán vũ khí là phá hoại nguyên trạng trên eo biển Đài Loan.
Đài Bắc nói rằng Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa chưa bao giờ cai trị Đài Loan và không có quyền tuyên bố chủ quyền tại đây.
Các quan chức Mỹ muốn đảm bảo bất kỳ vũ khí nào bán cho Đài Loan đều phù hợp - cụ thể là giá rẻ, cơ động và kiên cường - để ngăn chặn bất kỳ cuộc tấn công nào có thể xảy ra từ các lực lượng lớn hơn nhiều của Trung Quốc.
Vào tháng 5, Đài Loan đã phát đi tín hiệu rằng họ đã từ bỏ kế hoạch mua trực thăng tác chiến chống tàu ngầm mới tiên tiến từ Hoa Kỳ, nói rằng chúng quá đắt, mặc dù truyền thông Đài Loan cho biết Washington đã từ chối việc bán vì không phù hợp với nhu cầu của hòn đảo.
Hoa Kỳ không bao giờ muốn bán trực thăng MH-60R cho Đài Loan, cho rằng chúng sẽ nhanh chóng bị tiêu diệt trong cuộc xung đột với Trung Quốc, theo ba người quen thuộc với các cuộc đàm phán.
Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ-Đài Loan, ông Rupert Hammond-Chambers, chỉ trích cách tiếp cận của chính quyền Biden đối với các phê duyệt mới là quá hạn chế và không thấy có sự thay đổi nào sắp tới.
Ông nói: "Tôi không hy vọng các thông báo mới trong những tháng tới sẽ góp phần duy trì nhiều hơn, bao gồm cả một số loại đạn dược".
