Các hoạt động gián điệp ngày càng mở rộng của ĐCSTQ ở châu Âu đã vượt qua đối thủ truyền thống là Nga, gây ra mối đe dọa to lớn hơn và khiến các nước châu Âu phải tăng cường cảnh giác. Các chiến thuật mà gián điệp Trung Quốc sử dụng cũng khác biệt so với Nga nhằm thu thập bí mật thương mại hoặc bí mật công nghệ đến gây ảnh hưởng chính trị.
Vào tháng 7 năm nay, tại một hội nghị tình báo chung giữa Mỹ và Anh ở London, Giám đốc MI5 Ken McCallum và giám đốc FBI Christopher Wray đã đồng thời coi sự bùng nổ của hoạt động gián điệp bí mật của ĐCSTQ là một thách thức "thay đổi cuộc chơi".
Ông McCallum cho biết, mặc dù mối đe dọa "có thể cảm thấy trừu tượng", nhưng nó rất thực tế và khẩn cấp, nhưng chúng ta không hét lên rằng "chó sói đang đến".
Ông McCallum cho biết các cuộc điều tra liên quan đến Trung Quốc của MI5 đã tăng gấp bảy lần kể từ năm 2018, khiến cho cơ quan này phải tăng năng lực xử lý lên gấp đôi trong ba năm qua. MI5 cho biết, trong vài năm tới, cơ quan này sẽ phải tăng gấp đôi công suất một lần nữa. Ông Wray cho biết các văn phòng hiện trường của FBI trên khắp nước Mỹ trung bình cứ mỗi 12 giờ sẽ phải mở một cuộc điều tra về hoạt động gián điệp của Trung Quốc.
Hoạt động gián điệp của ĐCSTQ áp dụng cách tiếp cận 'toàn xã hội'
Tờ Financial Times gần đây đưa tin rằng, Trung Quốc nổi tiếng với hoạt động gián điệp do nhà nước tài trợ. Nhưng các quan chức tình báo cho biết Bắc Kinh cũng đang học hỏi các kỹ thuật gián điệp của Hoạt động tình báo của con người (Human Intelligence viết tắt là HUMINT) của Cơ quan Tình báo Trung ương (Central Intelligence Agency - CIA), nay đã đạt đến trình độ tương đương với các kỹ thuật gián điệp của Nga.
Ông Alex Younger, cựu lãnh đạo Cơ quan tình báo MI6 của Anh cho biết: “Người Nga đã làm gián điệp từ thời Sa hoàng và họ rất thích công việc này".
Nhưng gián điệp Trung Quốc rất khác với Nga. Các quan chức tình báo cho biết hoạt động gián điệp nước ngoài của Nga theo truyền thống vẫn dựa vào các quan chức ưu tú được đào tạo về các kỹ thuật gián điệp như thông tin liên lạc được mã hóa. Mặt khác, ĐCSTQ có những mục tiêu rộng lớn hơn, từ việc thu thập các bí mật thương mại hoặc công nghệ cho đến gây ảnh hưởng chính trị.
Các quan chức tình báo cho biết hoạt động gián điệp của Nga có xu hướng tập trung hơn một chút, trong khi Trung Quốc sử dụng cách tiếp cận "toàn xã hội", với luật tình báo năm 2017 của Trung Quốc yêu cầu "tất cả các tổ chức và công dân" hỗ trợ, giúp đỡ và hợp tác với các nỗ lực tình báo nhà nước.
"Người Nga có vẻ vụng về, khá kiêu ngạo và đôi khi dường như mang tâm lý 'đố bạn bắt được tôi'", trong khi "ĐCSTQ lại muốn tránh mọi bê bối gián điệp vì họ muốn duy trì mối quan hệ song phương tốt đẹp", một quan chức tình báo cho biết.
Một ví dụ thường được trích dẫn ở phương Tây để phản ánh sự khác biệt giữa hai phong cách tình báo. Chẳng hạn như nếu "cát" trở thành mục tiêu tình báo, các đặc vụ Nga sẽ nổi lên vào ban đêm trên tàu ngầm và cử một đội nhỏ đến bãi biển để mang về một xô cát, trong khi Trung Quốc (đặc vụ ĐCSTQ) sẽ gửi hàng nghìn khách du lịch Trung Quốc đến bãi biển vào ban ngày, mỗi người chỉ cần một nắm thì thu hoạch sẽ lớn hơn nhiều.
Theo chuyên gia về Trung Quốc và là cựu quan chức tình báo cấp cao của CIA Nicholas Eftimiades, kết quả là "một mô hình mới về cách thức tiến hành hoạt động tình báo" có thể không hiệu quả và không có sự phối hợp, đôi khi một quan chức ĐCSTQ sẽ tiếp cận cùng một mục tiêu.
Ông Nigel Inkster, cựu giám đốc phụ trách các chiến dịch và hoạt động tình báo của MI6, hiện là cố vấn cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế cho biết: “Đối với các dịch vụ an ninh của Trung Quốc, tính hiệu quả quan trọng hơn nhiều".
Gián điệp công nghiệp Trung Quốc là mối đe dọa đối với các công ty và trường đại học phương Tây
Một điểm khác biệt khác với các điệp viên Nga là mối quan hệ giữa gián điệp Trung Quốc và nhà nước không rõ ràng, điều này khác với các điệp viên Nga. Các nước châu Âu đã trục xuất hơn 600 nhà ngoại giao và gián điệp Nga kể từ khi Moscow xâm lược Ukraine đầu năm nay.
Kết quả là, các cơ quan tình báo phương Tây đã phải hiệu chỉnh lại cách tiếp cận phản gián của họ. Ví dụ, bà Christine Lee, một luật sư London nổi tiếng trong cộng đồng người Hoa gốc Anh, có tên tiếng Hoa là Lý Trinh Câu (Li Zhenju) đã bị MI5 công khai cảnh báo bà là "tác nhân gây ảnh hưởng" của ĐCSTQ.
FBI và MI5 cũng cảnh báo rằng hoạt động gián điệp công nghiệp của Trung Quốc gây ra mối đe dọa ngày càng tăng đối với các công ty phương Tây. Các cơ quan này kêu gọi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp cảnh giác hơn và các công ty cần nhận thức rõ hơn về cách thức hoạt động của gián điệp Trung Quốc.
"Chính phủ Trung Quốc gây ra mối đe dọa lớn hơn đối với các doanh nghiệp phương Tây so với những hiểu biết của nhiều doanh nhân".
ĐCSTQ đang thuê những người không có quan hệ trực tiếp với các cơ quan tình báo để nhắm mục tiêu vào các công ty phương Tây. Do đó, các công ty này cần phải để mắt nhiều hơn đến các giao dịch của họ với các công ty Trung Quốc, có thể liên quan đến các cơ quan tình báo Trung Quốc. Bởi vì Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc, cơ quan giám sát hoạt động gián điệp ở nước ngoài của ĐCSTQ, đang nhắm vào các công ty phương Tây mà nó muốn "cướp phá" nhằm tiếp cận các bí mật của công ty.
ĐCSTQ đã và đang sử dụng một “trò chơi có vỏ bọc phức tạp” để che đậy và gây khó khăn cho các công ty phương Tây trong việc điều tra các đối tác Trung Quốc. Ông Wray cũng nói rằng, FBI và MI5 hy vọng sẽ tăng cường hợp tác với các công ty và cung cấp cho họ các công cụ để ngăn chặn hoạt động gián điệp của Trung Quốc. Bởi vì trước quy mô của mối đe dọa gián điệp đến từ Trung Quốc, các cơ quan tình báo khó có thể đơn phương xử lý hay bắt giữ.
Các trường đại học cũng đang tham gia nhiều hơn vào vấn đề này, và nhiều trường đang "hợp tác chặt chẽ với FBI", ông Wray nói. Vấn đề là một số công ty nhỏ, nhiều người có thể không biết, đang là mục tiêu của gián điệp Trung Quốc. Do đó, các cộng đồng tình báo cần tăng cường hợp tác với khu vực tư nhân để loại bỏ mối đe dọa này.
Một đánh giá của Hoa Kỳ cho thấy gián điệp thương mại Trung Quốc đánh cắp tới 600 tỷ USD tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ hàng năm. Liên minh châu Âu (EU) ước tính rằng hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ gây thiệt hại 50 tỷ euro mỗi năm và khiến cho 670.000 việc làm bị xóa sổ.
Ông Wray trước đây cũng cho biết hoạt động gián điệp từ ĐCSTQ là "mối đe dọa lâu dài lớn nhất" đối với nền kinh tế Hoa Kỳ và vụ đánh cắp này là vụ chuyển giao tài sản lớn nhất trong lịch sử nhân loại.
Huyền Anh
Theo The Epoch Times
