Tổng thống Dân chủ Mỹ Joe Biden sẽ nói với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình trong một cuộc họp trực tuyến vào tối ngày 15/11 (theo giờ Mỹ) rằng, Trung Quốc cần tuân thủ các quy tắc và chuẩn mực quốc tế đã được thiết lập.
Trong một cuộc gọi tại hậu đài với các phóng viên hôm 14/11, một quan chức cấp cao trong chính quyền ông Biden cho biết: “Đây là cơ hội để Tổng thống Biden nói thẳng với Chủ tịch Tập rằng, ông ấy mong ông [Tập] tuân theo luật [chung], đó là điều mà các quốc gia có trách nhiệm khác làm trên mọi thứ, từ công nghệ đến thương mại cho đến các thể chế quốc tế và đường thủy quốc tế”.
Theo quan chức này, ông Biden dự kiến sẽ bày tỏ mối lo ngại về các hoạt động thương mại kinh tế không công bằng của Trung Quốc, hành vi vi phạm nhân quyền, các mối đe dọa đối với trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và “hành vi cưỡng bức và khiêu khích của chế độ đối với Đài Loan”, cùng những điều khác. “Ông ấy sẽ tiếp tục nói rõ với Chủ tịch Tập những lo ngại của mình về việc Trung Quốc vi phạm nhân quyền”, quan chức này nói.
Về thương mại song phương, quan chức này cho biết: "Tôi không trông đợi thuế quan sẽ là thứ sẽ nằm trong chương trình nghị sự".
Khi Trung Quốc và Hoa Kỳ tham gia vào "cạnh tranh gay gắt", quan chức này cho biết, cần có "sự tham gia cấp cao" để đảm bảo "sự cạnh tranh không dẫn đến xung đột".
Dự kiến, ông Biden sẽ nói với ông Tập về “tầm quan trọng của việc ràng buộc cuộc cạnh tranh bằng các hành lang bảo vệ thông thường, giữ cho các đường dây liên lạc luôn mở và đảm bảo các cuộc trò chuyện của chúng ta là thực tế và không phải chỉ mang tính biểu tượng”, theo quan chức này. Người này giải thích: "Cuộc họp này là về những nỗ lực không ngừng của chúng tôi để quản lý cạnh tranh một cách có trách nhiệm, không phải về việc đồng ý với một kết quả có thể đạt được hoặc cụ thể".
Cuộc họp diễn ra chưa đầy một tuần sau khi ông Tập củng cố thêm quyền lực của mình trong Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), sau khi Ủy ban Trung ương đầy quyền lực của chế độ vào ngày 11/11 thông qua một nghị quyết lịch sử lần thứ ba trong lịch sử kéo dài một thế kỷ của ĐCSTQ.
Nghị quyết này đặt ông Tập lên bệ đỡ tương tự như 2 người tiền nhiệm đầy quyền lực là Mao Trạch Đông và Đặng Tiểu Bình. Bởi vì, nó cho phép ông Tập được ủy quyền thêm một nhiệm kỳ 5 năm nữa vào năm tới, kéo dài thời gian cầm quyền ít nhất là đến năm 2027. Ông Tập trở thành nhà lãnh đạo tối cao của chế độ ĐCSTQ kể từ năm 2012.
-
- Hướng dẫn viên bảo tàng đứng trước bức ảnh Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bảo tàng Đảng Cộng sản Trung Quốc ở Bắc Kinh ngày 11/11/2021. (Ảnh của NOEL CELIS / AFP qua Getty Images)
Hai nhà lãnh đạo đã nói chuyện qua điện thoại hai lần trong năm nay, nhưng vẫn chưa gặp mặt trực tiếp kể từ khi ông Biden nhậm chức vào tháng Giêng.
Ông Tập dự kiến sẽ đưa Đài Loan lên vị trí cao trong chương trình nghị sự, vì các cơ quan truyền thông nhà nước của Trung Quốc là Global Times và China Daily đã đăng các bài xã luận bình luận về tầm quan trọng của việc thảo luận về quốc đảo này tại cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc.
Global Times đã viết rằng, Hoa Kỳ “phải lùi lại một bước trước câu hỏi Đài Loan và thể hiện sự kiềm chế của mình”, vì “vấn đề về Đài Loan là lằn ranh đỏ cuối cùng của Trung Quốc”. Báo này nói thêm rằng, chế độ Trung Quốc “đã tăng cường chuẩn bị cho một cuộc xung đột quân sự trên eo biển Đài Loan trong những năm gần đây”.
China Daily tuyên bố rằng, họ hy vọng Biden có thể ra khỏi cuộc họp và nhận ra rằng "Bắc Kinh quyết tâm thực hiện thống nhất đất nước trong tương lai gần bất kể giá nào", trong các vấn đề liên quan đến Đài Loan.
Chế độ Trung Quốc vẫn luôn coi Đài Loan - một quốc gia độc lập trên thực tế, có chính phủ và quân đội riêng - là một phần lãnh thổ cần được thống nhất với đại lục, bằng vũ lực nếu cần thiết. Vào tháng Mười, Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan cảnh báo rằng, chế độ ĐCSTQ sẽ có khả năng tiến hành một cuộc xâm lược toàn diện vào quốc đảo tự trị vào năm 2025.
Quan chức cấp cao của chính quyền ông Biden cũng cho biết, cuộc họp sẽ nhằm "làm rõ ràng với Bắc Kinh, không làm sai lệch lập trường của chúng tôi, điều mà chúng tôi đã thấy đã xảy ra một vài lần". Quan chức này không nói rõ thêm.
Quan chức này bác bỏ ý kiến cho rằng, các vấn đề như biến đổi khí hậu và an ninh y tế nên được đặt giữa các mối quan hệ song phương. Trong những tháng gần đây, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và người phát ngôn Bộ Ngoại giao Vương Văn Bân đã ám chỉ rằng, quan hệ hợp tác Trung - Mỹ hợp tác về biến đổi khí hậu sẽ có điều kiện khi Washington thay đổi một số chính sách đối với Trung Quốc.
Quan chức thuộc chính quyền ông Biden cho biết: “Trung Quốc có hành động táo bạo đối với một cuộc khủng hoảng hiện hữu như biến đổi khí hậu là vì lợi ích của họ và đó là những gì các quốc gia có trách nhiệm làm; Đây không phải là điều có lợi cho chúng tôi”. Ông nói thêm rằng, việc cùng nhau giải quyết các vấn đề như biến đổi khí hậu sẽ không “làm thay đổi bản chất của mối quan hệ song phương”.
Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi kiên quyết bác bỏ mối liên hệ giữa việc hợp tác trong các vấn đề xuyên quốc gia với quan hệ song phương”.
Theo quan chức này, hội nghị thượng đỉnh dự kiến sẽ kéo dài vài giờ. Ông cho biết: “Chính quyền Biden không cố gắng thay đổi Trung Quốc thông qua can dự song phương. Chúng tôi không nghĩ điều đó là thực tế. Thay vào đó, chúng tôi đang cố gắng định hình môi trường quốc tế theo hướng có lợi cho chúng tôi cũng như các đồng minh và đối tác của chúng tôi”.
