Ứng cử viên của đảng Cộng hòa Glenn Youngkin giành chiến thắng trước cựu thống đốc bang Virginia Terry McAuliffe vào hôm 2/11.
Không chỉ chiến thắng chức thống đốc bang, đảng Cộng hòa còn càn quét các vị trí quan trọng khác khi bà Winsome Sears chiến thắng trong cuộc đua ghế Phó thống đốc, Jason Miyares chiến thắng trong cuộc đua cho ghế Tổng chưởng lý. Hơn thế nữa đảng Cộng hòa còn giành được Hạ viện bang từ đảng Dân chủ.
Về mặt chính trị, cuộc bầu cử này cũng là một bài kiểm tra cho thấy cử tri quan tâm đến vấn đề kinh tế nhiều hơn đại dịch viêm phổi Vũ Hán. Theo AP Votecast, khoảng 34% cử tri Virginia xếp kinh tế là ưu tiên hàng đầu của họ, so với 17% nói COVID-19 và 14% chọn giáo dục.
Những yếu tố sau đây là nguyên nhân tại sao đảng Cộng hòa thắng cử trong cuộc bầu cử được cả nước Mỹ quan tâm này.
Giáo dục: Giáo dục trở thành một vấn đề quan trọng trong cuộc chạy đua chức thống đốc ở Virginia khi Youngkin và McAuliffe có xung đột về các vấn đề nóng bỏng như Thuyết chủng tộc phê phán và vụ tấn công tình dục một nữ sinh trong nhà vệ sinh nữ khi một nam sinh tự nhận là nữ và mặc váy để được phép vào nhà vệ sinh nữ.
Ông Youngkin, khi vận động tranh cử, đã hứa với các bậc cha mẹ Virginia rằng ở: 'Chúng tôi sẽ nắm quyền giáo dục con cái của mình.'
Lý thuyết Chủng tộc phê phán được dạy trong trường học cũng khiến các bậc phụ huynh lo lắng khi nội dung của chương trình này gây chia rẽ chủng tộc sâu sắc. Các bậc cha mẹ lo lắng vì những thuyết này được giảng dạy từ trong trường học khiến học sinh vốn chưa có được nhận thức sẽ bị tẩy não. Với nội dung của thuyết này cho rằng người da trắng sinh ra đã là người áp bức và người da đen sinh ra đã bị áp bức khiến những học sinh khác màu da có sự chia rẽ với nhau.
Những vấn đề trên đều khiến những cử tri của bang không chấp nhận trào lưu “thức tỉnh” sai cách.
Kinh tế. Tình trạng thiếu hụt nguồn cung ồ ạt và lạm phát tăng vọt có thể tác động đáng kể hơn đến tâm trí của cử tri so với dự kiến. Người dân của bang chứng kiến giá xăng tăng vọt, và đảng Dân chủ cầm quyền đang phải trả giá.
Các hình thức ép buộc trong xử lý đại dịch. Cử tri từ chối các hình thức ép buộc trong cách xử lý với đại dịch như bắt buộc đeo khẩu trang, ép tiêm vắc xin hay phong tỏa hà khắc. Ứng cử viên của Đảng Cộng hòa Glenn Youngkin nói rõ rằng phản đối tất cả những hình thức ép buộc trên.
Ủng hộ từ ông Trump. Tổng thống Trump đã giúp ứng cử viên đảng Cộng hòa. Ứng cử viên Dân chủ McAuliffe cáo buộc ứng cử viên Đảng Cộng hòa Glenn Youngkin là con rối của Donald Trump. Mặc dù vậy, chính những cử tri ủng hộ ông Trump là người đã giúp đảng Cộng hòa chiến thắng.
“Nếu không có Trump [ủng hộ] trong cuộc bầu cử này thì Glenn Youngkin sẽ không [thắng cử]”, ông John Fredericks nói trong chương trình của mình.
Cả 4 ứng cử viên được ông Trump ủng hộ ở các tiểu bang trên khắp nước Mỹ đều giành chiến thắng trong ngày 2/11.
Uy tín của ông Biden đã bị giảm mạnh cũng có tác dụng tới cuộc đua này. Cách xử lý cuộc khủng hoảng rút quân ở Afghanistan, xử lý khủng hoảng ở biên giới phía nam, lạm phát tăng vọt và những câu hỏi về tuổi tác và năng lực tinh thần của Joe Biden, đã tạo ra một làn sóng thất vọng giữa các cử tri. Tỷ lệ ủng hộ Biden giảm mạnh trong các cuộc thăm dò gần đây đã thể hiện sự thất vọng của các cử tri về năng lực điều hành của ông.
Các cử tri da đen không đi bầu. Những cử tri da đen được cho là rất quan trọng cho chiến thắng của McAuliffe. Một lý do có thể là tiêm chủng bắt buộc. Cử tri da đen đã do dự trong việc tiêm vaccine và việc sa thải những nhân viên từ chối tiêm vaccine có thể gây ra phản ứng dữ dội trong nhóm cử tri này.
Sự thất bại này đặt ra câu hỏi quan trọng đối với các thành viên đảng Dân chủ cho năm 2022 khi phe đa số trong Hạ viện và Thượng viện sẽ được quyết định.
Năm 2009, trong năm đầu tiên nắm quyền của Tổng thống Barack Obama, chiến thắng của ứng cử viên Đảng Cộng hòa Bob McDonnell tại Virginia đã chứng kiến sự thảm hại đối với Đảng Dân chủ tại Hạ Viện, vốn mất hơn 60 ghế vào năm sau đó.
Minh Dũng
