Tổng thống thứ 46 của Mỹ Joe Biden cảnh báo về rủi ro đối với nền dân chủ Mỹ nếu đảng Cộng hoà chiến thắng cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ của ông. Các rắc rối về bạo lực, nhập cư, lạm phát... sau hai năm đảng Dân chủ thống trị Nhà Trắng có thể khiến họ thất bại trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ lần này.
Hãng Reuters đưa tin, trong cuộc tranh luận hôm thứ Hai (7/11) trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ của Mỹ, Tổng thống đương nhiệm Joe Biden cảnh báo rằng một chiến thắng của Đảng Cộng hòa có thể làm suy yếu các thể chế dân chủ của Hoa Kỳ.
Bình luận của ông Biden phản ánh sự chia rẽ chính trị sâu sắc ở Hoa Kỳ trước cuộc bầu cử ngày 8/11. Đồng thời, bình luận này cũng cho thấy lo lắng của phe Dân chủ rằng nước Mỹ có thể chứng kiến đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát một hoặc cả hai viện của Quốc hội sau cuộc bầu cử tháng 11/2022 này.
"Hôm nay chúng ta phải đối mặt với một khúc quanh. Trong tâm khảm mỗi chúng ta đều biết rằng nền dân chủ của Hoa Kỳ đang gặp nguy hiểm. Chúng ta biết rằng đây là thời điểm để các bạn bảo vệ nó [nền dân chủ]", hãng Reuters trích lời ông Biden trong cuộc nói chuyện với một đám đông cổ vũ tại Đại học Bang Bowie, một trường cao đẳng lịch sử dành cho người da đen ở ngoại ô Washington.
Các nhà dự báo bầu cử phi đảng phái dự đoán rằng đảng Cộng hòa có khả năng giành được thêm khoảng 25 ghế trong Hạ viện 435 ghế, quá đủ để giành được đa số ghế. Các nhà phân tích cho biết đảng Cộng hòa cũng có cơ hội giành thêm số ghế mà họ cần để giành quyền kiểm soát thêm cả Thượng viện. Trường hợp đảng Cộng hoà giành được cả Hạ viện và Thượng viện, các quyết định, các dự luật trình lên bởi Tổng thống phe Dân chủ Mỹ có thể hoàn toàn bị đảng Cộng hoà vô hiệu hoá.
Đảng Cộng hòa đã đổ lỗi cho chính quyền của Biden vì giá cả tăng cao và tình trạng tội phạm tồi tệ trên khắp các đường phố. Đây cũng là hai mối quan tâm hàng đầu của cử tri.
Hàng chục ứng cử viên đảng Cộng Hoà cũng đồng lòng tuyên bố về tình trạng gian lận trong cuộc bầu cử tổng thống 2020 với các bằng chứng gian lận "không thể chối cãi".
Trong khi ông Joe Biden lo ngại rằng đảng Cộng hoà sẽ chiếm đa số ghế ở lưỡng viện, đối thủ chính trị hàng đầu của ông Biden là ông Trump đã nhiều lần ám chỉ rằng ông có thể tái tranh cử Tổng thống. Tại một cuộc mít tinh nhằm ủng hộ các ứng cử viên Đảng Cộng hòa ở Ohio, ông Trump cho biết ông sẽ đưa ra thông báo lớn vào ngày 15/11/2022 tại Mar-a-Lago ở Palm Beach, Florida.
Nếu đảng Cộng hòa giành được Hạ viện hoặc Thượng viện, điều đó sẽ đánh dấu chấm hết cho các chính sách mà chính quyền ông Biden theo đuổi như: ủng hộ nạo phá thai, ủng hộ thuyết chủng tộc quan trọng, nhập cư bất hợp pháp, ưu ái cho tội phạm trên đường phố,...
Đặc biệt hơn, sự chiến thắng của phe Cộng hoà, nếu có, sẽ mở ra cánh cửa cho các cuộc điều tra do đảng Cộng hòa dẫn đầu. Các cuộc điều tra có thể gây thiệt hại cho đảng Dân chủ. Ngoài ra, một đảng viên Cộng hòa dẫn đầu Thượng viện cũng có thể chặn các đề cử của đương kim tổng thống Biden cho các chức vụ tư pháp hoặc hành chính.
Tỷ phú Elon Musk, người đã mua Twitter ngay trước thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ đã tuyên bố sẽ để tự do ngôn luận thực sự trong cuộc bầu cử này. Ông Musk đăng trên Twitter rằng: "những cử tri có tư tưởng độc lập" nên bỏ phiếu cho một Quốc hội mà Đảng Cộng hòa chiếm đa số.
Các hãng truyền thông thiên tả lo ngại rằng điều này có thể "tạo ra một làn sóng thông tin sai lệch". Lo ngại này có cơ sở bởi vì các nền tảng công nghệ xã hội từ lâu ngăn mọi tiếng nói của phe bảo thủ, truyền thống. Tất cả các tư tưởng đi ngược với phe cấp tiến, tự do đều bị hạn chế và thậm chí bị kiểm duyệt, khoá tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội như vậy.
Tuy nhiên, liệu nền dân chủ của Mỹ có tiếp tục suy yếu vì sự xuất hiện của đảng Cộng hoà như lo lắng của ông Joe Biden hay không thì còn phụ thuộc rất nhiều vào cách hiểu: Thế nào là một nền dân chủ?
Quang Nhật
