Sau khi chiến tranh Nga - Ukraine bùng nổ, tình hình eo biển Đài Loan đã trở thành tâm điểm chú ý của thế giới. Giám đốc CIA Hoa Kỳ từng cảnh báo rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã chỉ thị cho quân đội Trung Quốc chuẩn bị cho một cuộc tấn công quân sự vào Đài Loan vào năm 2027.
Trước các cuộc tấn công dân sự và quân sự liên tục của ĐCSTQ vào Đài Loan, cũng như việc cản trở không gian phát triển quốc tế của hòn đảo, Hiệp hội Truyền thông Tự do của Trung Hoa Dân Quốc hôm 2/6 đã tiến hành một buổi diễn thuyết nổi tiếng tại Đài Bắc, yêu cầu các chuyên gia đánh giá "cách Đài Loan sử dụng quyền lực mềm để ứng phó với những thách thức của tình hình quốc tế”.
Đài Loan phải tận dụng triệt để bốn lợi thế quyền lực mềm của mình
Ông Chương Thiên Lượng, một chuyên gia chính trị nổi tiếng sống tại Hoa Kỳ, đã phân tích “mối đe dọa của ĐCSTQ đối với Đài Loan” và kết luận rằng mặc dù quân đội của ĐCSTQ sẽ không xâm chiếm Đài Loan bằng vũ lực, nhưng ĐCSTQ sẽ xâm nhập và phá hủy Đài Loan theo nhiều cách khác nhau. Người Đài Loan phải hiểu rất rõ điểm này.
Bất kể ông Tập Cận Bình nói gì về "đoàn kết dân tộc" và "chính nghĩa quốc gia", vấn đề Đài Loan "không liên quan gì đến thống nhất và độc lập, cũng không liên quan gì đến lãnh thổ, bởi vì sau khi ĐCSTQ lên nắm quyền, họ đã từ bỏ nhiều hơn hàng chục vùng lãnh thổ của Đài Loan, vậy tại sao bây giờ họ lại muốn tái chiếm Đài Loan? Lý do duy nhất là ĐCSTQ coi thường nền dân chủ và tự do của Đài Loan. Nói cách khác, sự tồn tại của Đài Loan là thách thức nghiêm trọng nhất đối với tính hợp pháp của ĐCSTQ.
Đài Loan sẽ tiến hành bầu cử tổng thống vào năm tới, trong khi ĐCSTQ tiếp tục công kích và đe dọa Đài Loan. Theo ông Chương Thiên Lượng, phó Giáo sư tại Đại học Phi Thiên, người Đài Loan không nên tin rằng “ĐCSTQ vừa tấn công Đài Loan và Đài Loan chỉ đơn giản là thay đổi chính quyền. Những gì chúng ta làm hôm nay sẽ quyết định cách chúng ta sống vào ngày mai. Sự thật hoàn toàn không phải vậy”, ông nhấn mạnh.
Nếu ĐCSTQ muốn tấn công Đài Loan, điều đầu tiên họ làm là xoá sổ nền dân chủ và tự do của Đài Loan, tương tự như những gì đang xảy ra ở Hong Kong hiện nay. Do đó, người Đài Loan phải làm tất cả những gì có thể để chống lại sự xâm nhập và lật đổ của ĐCSTQ, điều này ngụ ý rằng "người dân Đài Loan phải tìm cách tận dụng sức mạnh mềm của chính mình để bảo vệ an ninh của chính mình”.
Ông Chương Thiên Lượng tin rằng Đài Loan có bốn lợi thế về quyền lực mềm.
Thứ nhất, lợi thế về thể chế của Đài Loan là dân chủ và tự do
Ông lập luận rằng, Đài Loan cần thay đổi câu chuyện quốc tế. Tình hình hai bờ Eo biển Đài Loan là cuộc chiến giữa "tự do và chuyên chế" chứ không phải là cuộc tấn công của ĐCSTQ vào Đài Loan để giành lấy TSMC, công nghệ cao hoặc lãnh thổ của hòn đảo này. Khi đó, các xã hội tự do sẽ sẵn sàng ra tay tương trợ cho Đài Loan như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc, Hàn Quốc và các quốc gia khác.
Thứ hai, Đài Loan có lợi thế về ngoại giao
Sau xung đột Nga - Ukraine, mọi người đều nhận thấy mối quan hệ Mỹ - Nhật đã được hâm nóng lên đáng kể trước mối đe dọa của ĐCSTQ. Dự kiến hội nghị thượng đỉnh NATO có thể được tổ chức tại Litva vào tháng 7.
Mặc dù Nhật Bản không phải là thành viên NATO, nhưng Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã được mời tham dự sự kiện này. Philippines cũng tuyên bố mở 4 địa điểm quân sự mới cho Hoa Kỳ. Trong khi đó, Đài Loan có quan hệ hữu nghị với Hoa Kỳ, Nhật Bản và các nước khác.
Ông Chương Thiên Lượng nhìn nhận rằng, mặc dù Đài Loan không có nhiều mối liên hệ ngoại giao, nhưng Đài Loan phải tham gia ngoại giao với các quốc gia dân chủ như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Châu Âu và Úc để thiết lập một liên minh dân chủ.
Thứ ba, Đài Loan có lợi thế về kinh tế
Đài Loan có nhiều ngành công nghiệp mũi nhọn như chất bán dẫn, và điều quan trọng là phải duy trì được lợi thế kinh tế này. Nếu các ngành công nghiệp then chốt của Đài Loan bị gián đoạn trong khi xảy ra chiến tranh, hay bị chính quyền Trung Quốc kiểm soát hoặc tiếp quản, thì đó sẽ là một mối đe dọa to lớn đối với phần còn lại của thế giới.
Giờ đây, Hoa Kỳ đã dám áp đặt lệnh cấm vận công nghệ cao đối với Bắc Kinh vì cộng đồng quốc tế có thể tồn tại mà không cần ĐCSTQ trong tất cả các lĩnh vực công nghệ then chốt. Nhưng nếu Đài Loan không đảm bảo được các ngành công nghiệp mũi nhọn thì cộng đồng quốc tế cũng sẽ thiếu động lực để bảo vệ Đài Loan.
Thứ tư, Đài Loan có lợi thế về văn hóa
Đài Loan phải bảo tồn được nền văn hóa của chính mình. Một Đài Loan có cùng ngôn ngữ và chủng tộc với Trung Quốc đại lục mới có thể có một nền dân chủ tự do và dân chủ như vậy. Đài Loan phải tiếp tục phát huy điều đó cả trong nước và trên trường quốc tế. Do đó, người Đài Loan phải phát huy đầy đủ lợi thế quyền lực mềm của mình về hệ thống, kinh tế, ngoại giao và văn hóa, đồng thời sẵn sàng sử dụng lợi thế đó để cân bằng mối đe dọa của Trung Quốc đại lục đối với Đài Loan.
Ông Chương Thiên Lượng cũng đề cập rằng Ủy ban Tài chính của Hạ viện Hoa Kỳ hôm 5/3 đã thông qua “Dự luật 554”, còn được gọi là “Đạo luật ngăn chặn xung đột Đài Loan”.
Dự luật này quy định rằng một khi quân đội Trung Quốc xâm lược Đài Loan, Hoa Kỳ sẽ ngay lập tức tiết lộ thông tin tài sản của các nhà lãnh đạo hàng đầu của ĐCSTQ ở Hoa Kỳ và nước ngoài, đồng thời sẽ có các biện pháp trừng phạt tài chính đối với lãnh đạo Bắc Kinh và gia đình họ.
Do đó, Đài Loan phải theo đuổi các biện pháp ngoại giao để ủng hộ Dự luật 554 của Hoa Kỳ, Đài Loan sẽ được bảo trợ đặc biệt nếu Dự luật này được ban hành.
Tình hình thế giới ngày nay là thế giới bao vây ĐCSTQ
Ông Song Guocheng, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Quan hệ Quốc tế của Đại Học Quốc Lập Chính Trị Đài Loan, nói rằng Trung Quốc đang phải đối mặt với ít nhất 10 cuộc khủng hoảng lớn như:
- Cuộc đối đầu hạt nhân Mỹ - Trung
- Mùa đông lạnh giá của nền kinh tế
- Sự ra đời của một "xã hội giám sát toàn diện"
- Dân số tăng trưởng âm
- Nội chiến
- Sự sụp đổ của hệ thống tình báo quốc gia
- Nền chính trị khập khiễng “thời kỳ hậu Tập Cận Bình"
- Bẫy Tacitus
- Cuộc chiến chip Mỹ - Trung
- Cuộc khủng hoảng của chính quyền ông Tập Cận Bình
"Bẫy Tacitus" là ý tưởng được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lần đầu đề cập tới vào năm 2014 khi ông dự một hội nghị ở cơ sở của Đảng ủy huyện Lan Khảo, tỉnh Hà Nam. Thuật ngữ này dùng để chỉ tình trạng người dân đánh mất niềm tin vào đất nước.
Liên quan đến thuật ngữ này, hãng tin Tân Hoa Xã dẫn lời ông Tập hôm 8/9/2015 cho hay: “Thời cổ La Mã, học giả Tacitus đề xuất lý luận rằng một khi nhà nước đánh mất lòng tin của công chúng, thì cho dù có nói gì, làm gì đi nữa, xã hội vẫn sẽ đánh giá tiêu cực. Thuyết đó gọi là ‘bẫy Tacitus’”.
Ông Song Guocheng cho biết: "Tình hình thế giới ngày nay là tình hình 'thế giới bao quanh Trung Quốc”.
Ông tin rằng sự sụp đổ của ĐCSTQ không phải là một vấn đề giả thuyết, mà rất có thể là một vấn đề thực tế và sắp xảy ra.
Ông Ming Juzheng, Giáo sư danh dự Khoa Khoa học Chính trị tại Đại học Quốc gia Đài Loan, lập luận rằng, cảnh sát quốc tế đương đại chính là Hoa Kỳ.
“Một số người trên truyền hình Đài Loan đang chỉ trích Hoa Kỳ, vậy họ có áp dụng tiêu chí tương tự để phê phán Trung Quốc không? Mỹ viện trợ Đài Loan thì quý vị chỉ trích Mỹ, nhưng Bắc Kinh ngày nào cũng điều máy bay, tàu chiến đến sách nhiễu Đài Loan, quý vị vẫn không dám chỉ trích ĐCSTQ, điều đó không lạ sao?”.
Ông Ming Juzheng cho rằng trọng tâm trong tương lai của tình hình chính trị thế giới sẽ là "chống chủ nghĩa độc tài và chống xâm lược". Kết quả là, Hoa Kỳ và các quốc gia châu Âu vừa hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến chống Nga và vừa hỗ trợ Đài Loan trong cuộc chiến chống lại ĐCSTQ.
Ông Chương Thiên Lượng nhìn nhận rằng việc giáo dục thanh niên Đài Loan về tội ác của ĐCSTQ là rất quan trọng, bởi vì an ninh của Đài Loan không chỉ là vấn đề bảo vệ chủ quyền của Đài Loan và phòng thủ của Hoa Kỳ. ĐCSTQ là mối đe dọa lớn nhất đối với Đài Loan. Do đó, cách duy nhất để đảm bảo an ninh vĩnh cửu của quốc đảo này trong tương lai là dân chủ hóa hoặc tự do hóa Trung Quốc đại lục.
Người Đài Loan phải có hiểu biết rõ ràng, và họ phải tìm ra biện pháp giúp người dân Trung Quốc đánh giá cao vẻ đẹp của Đài Loan và nảy sinh tâm lý gắn bó với Đài Loan.
Ông kết luận: “Đó là sự công nhận các giá trị, chứ không phải là phá hủy Đài Loan”.
Lam Giang tổng hợp
