Cuộc chiến tại Ukraine đang chiếm sóng truyền thông thế giới; tuy nhiên, vẫn còn những cuộc xung đột quân sự khác bùng phát trên toàn cầu, rất nhiều trong số đó có liên quan đến Trung Quốc hoặc Nga hoặc cả hai.
Phần lớn trong số 32 cuộc xung đột vũ trang được báo cáo vào năm 2021 vẫn đang tiếp diễn. Vùng Tigray của Ethiopia rơi vào nội chiến kể từ tháng 11/2020. Trung Quốc đã cung cấp hàng tỷ USD cho chính phủ Ethiopia để giúp họ xây dựng nhiều cơ sở hạ tầng, cơ sở sản xuất, cũng như đào tạo lực lượng cảnh sát của nước này. Năm 2021, Ethiopia đã mua thiết bị phòng không từ Nga cho đến khi phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt Moscow. Ethiopia không lên án việc Nga xâm lược Ukraine. Vào tháng 4, Reuters đưa tin rằng nhiều đàn ông Ethiopia đã đến Đại sứ quán Nga, tự nguyện xin đi chiến đấu cho phía Nga (chưa có bằng chứng nào cho thấy họ được chấp nhận).
Cuộc chiến ở Yemen bắt đầu từ năm 2014 và vẫn đang tiếp diễn, với việc Trung Quốc ủng hộ chính phủ liên kết với Ảrập Xêút của cựu Tổng thống Abdrabbuh Mansur Hadi. Cuộc chiến Nga - Ukraine có nguy cơ tạo ra nạn đói ở Yemen khi xuất khẩu lúa mì từ cả Nga và Ukraine đều không thể đến đây.
Ở Afghanistan, chính phủ mới [do Taliban lập ra] không thể trả lương cho công chức. Nền kinh tế đã sụp đổ và các dân tộc thiểu số đang bị đàn áp. Trung Quốc là đối tác ngoại giao và nhà tài trợ chính của Taliban, trong khi các căn cứ địa phương của Nhà nước Hồi giáo Afghanistan [ủng hộ chính phủ cũ] đang đe dọa gây chiến với những kẻ thống trị mới.
Cuộc xung đột ở Myanmar là “cuộc nội chiến kéo dài nhất thế giới”, bắt đầu vào năm 1948, theo tổ chức School for International Training. Năm 2021, chính phủ quân sự đã lật đổ bà Aung San Suu Kyi - người được bầu hợp lệ. Chính phủ mới của Myanmar có quan hệ thân thiết với Trung Quốc và Nga, lấy vũ khí từ cả hai nước này và đang bán tài nguyên quốc gia cho Trung Quốc.
Chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã diễn ra trong khoảng 6 năm; trong khi đó, nguy cơ về một cuộc xung đột quân sự đang trở nên rõ rệt hơn bao giờ hết. Chính quyền Trung Quốc không ngừng xâm phạm Biển Đông, đe dọa chiến tranh hoặc ít nhất là đe dọa đụng độ với nhiều quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là Philippines và Việt Nam. Đồng thời, Bắc Kinh tăng cường gây áp lực quân sự lên Đài Loan. Điều này khiến chính phủ Mỹ vào đầu tháng 9 phải phê duyệt việc bán vũ khí trị giá hơn 1 tỷ USD cho đảo quốc.
Mỹ và Iran vẫn luôn mâu thuẫn về vấn đề vũ khí hạt nhân. Các lệnh trừng phạt của Mỹ đã ngăn chặn hầu hết các quốc gia trên thế giới tiến hành giao dịch với Iran; tuy nhiên, Trung Quốc đang mua dầu của Iran. Nga sẵn sàng bán vũ khí cho Iran, trong khi Iran đang cung cấp cho Nga các thiết bị bay không người lái có khả năng mang vũ khí - vốn đang được quân đội Nga sử dụng ở Ukraine. Trong khi đó, châu Âu hiện thiếu hụt trầm trọng năng lượng do các lệnh trừng phạt mà họ áp đặt lên Nga nhằm đáp trả cuộc xâm lược vào Ukraine. Nếu các cuộc nổi dậy gần đây ở Iran có thể lật đổ chính phủ đương nhiệm, thì có thể Liên minh châu Âu (EU) sẽ mua dầu từ chính phủ mới và loại bỏ bất kỳ đòn bẩy nào của Nga đối với phương Tây.
Ở châu Âu, nhiều cuộc xung đột khác đang nổi lên bên ngoài lãnh thổ Ukraine. Vào cuối tháng 9, Hải quân Hy Lạp được điều động để tập trận chung với Pháp. Bộ Quốc phòng Hy Lạp cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ gia tăng các hành vi vi phạm không phận Hy Lạp. Truyền thông nhà nước Hy Lạp coi việc tăng cường quân sự hóa [tăng cường chuẩn bị cho chiến tranh] và việc thiết lập quan hệ quốc phòng chặt chẽ hơn với Mỹ và NATO là rất quan trọng; bởi vì Hy Lạp đặc biệt lo ngại về mối đe dọa tiềm tàng từ Thổ Nhĩ Kỳ, về các sự kiện thế giới gần đây như: cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine và cuộc tấn công của Azerbaijan hồi tháng 09/2020 vào vùng đất Nagorno của Armenia-Karabakh. Cuộc tấn công vào Armenia - được hỗ trợ bởi Moscow và Ankara - đã bị Mỹ lên án.
Theo truyền thông Hy Lạp, Mỹ muốn chuyển đổi cảng Alexandroupoli của Hy Lạp thành một căn cứ hải quân và tiếp nhận các tàu khu trục của Mỹ. Hiện nay, cảng này được Mỹ sử dụng để trung chuyển vũ khí cho NATO và hỗ trợ người Ukraine trong cuộc chiến chống lại Nga. Việc đặt các tàu khu trục - có trang bị tên lửa dẫn đường - ở phía Bắc biển Aegea có thể là một yếu tố quan trọng trong chiến lược chống lại Nga. Bắt đầu từ cuối năm ngoái, căn cứ hải quân của Mỹ đã tăng cường tái vũ trang quy mô lớn cho quân đội Hy Lạp. Athens đã mua máy bay chiến đấu Rafale của Pháp, máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ, tàu chiến mới và hệ thống phòng thủ của Israel, đồng thời phát triển các lực lượng đặc biệt của Hy Lạp.
Đạo luật Đối tác Quốc phòng và Liên Nghị viện Mỹ - Hy Lạp năm 2021 có nhiều điều khoản giúp hiện đại hóa Căn cứ quân sự Suda ở đảo Crete, Sân bay Larissa, Căn cứ Không quân Stefanovikeio và Cảng Alexandroupoli của Hy Lạp. Nó cũng dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Cộng hòa Síp. Sự mở rộng về quân sự này là một phần của quá trình mà Mỹ - NATO chuẩn bị cho cuộc chiến với Nga. Theo Đạo luật năm 2021, Hy Lạp có thể mua vũ khí tiên tiến của Mỹ, bao gồm vũ khí chống tăng, ngư lôi hạng nặng và tên lửa dẫn đường cho Lực lượng Không quân Hy Lạp.
Ngay sau khi chiến tranh nổ ra ở Ukraine, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã đóng cửa eo biển Thổ Nhĩ Kỳ giữa biển Aegean và Biển Đen đối với tất cả các tàu chiến. Điều này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của cảng Alexandroupoli (nằm gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ) đối với Mỹ - NATO. Alexandroupoli [sắp sửa] là một trong chín căn cứ quân sự của Mỹ ở Hy Lạp. Nó cung cấp khả năng tiếp cận không chỉ đến các vùng Balkan và châu Âu, mà còn là cảng nước sâu duy nhất ở biển Địa Trung Hải. Căn cứ của Mỹ ở vịnh Souda (đảo Crete) có ý nghĩa quan trọng đối với Mỹ và NATO vì về mặt địa lý, nó nằm gần trung tâm của một số cuộc xung đột và điểm nóng, cung cấp đường vào Syria, Libya và Biển Đen. Căn cứ ở đảo Crete cũng đang được mở rộng để chứa số lượng lớn máy bay F-35 của Mỹ.
Nhận thấy tầm quan trọng chiến lược của Hy Lạp, Trung Quốc ngày càng quan tâm đến cảng Piraeus (Hy Lạp). Điều đáng lo ngại là cảng dân dụng này [- hiện do một công ty nhà nước Trung Quốc quản lý -] có thể dễ dàng được mở rộng để đón các tàu hải quân Trung Quốc. Vào tháng 3, Hội đồng Nhà nước (tòa án hành chính cao nhất của Hy Lạp) đã chặn việc Trung Quốc mở rộng cảng.
Hy Lạp coi Thổ Nhĩ Kỳ là một mối đe dọa tiềm tàng. Quan điểm này càng trở nên vững chắc hơn khi Thổ Nhĩ Kỳ trở thành đối tác đối thoại của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO); tổ chức này bao gồm cả Trung Quốc và Nga. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thậm chí đã tham dự hội nghị thượng đỉnh năm 2022 của SCO ở Uzbekistan. Khi được hỏi liệu Thổ Nhĩ Kỳ có trở thành thành viên đầy đủ của SCO hay không, ông Erdogan nói với PBS rằng ông cảm thấy đất nước của ông "không thuộc phương Đông hay phương Tây"; và vì Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa được cho phép trở thành thành viên của EU, nước ông nhận thấy các lợi ích của đất nước phù hợp hơn với SCO.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Xuân Hoa
Theo Antonio Graceffo - The Epoch Times
Tiến sĩ Antonio Graceffo đã có hơn 20 năm làm việc tại châu Á. Ông tốt nghiệp Đại học Thể thao Thượng Hải và có bằng MBA của Đại học Giao thông Thượng Hải; và hiện là Giáo sư và nhà phân tích kinh tế Trung Quốc. Ông viết bài cho nhiều phương tiện truyền thông quốc tế. Một số cuốn sách về Trung Quốc của ông gồm: Beyond the Belt and Road: China’s Global Economic Expansion (Đằng sau Vành đai và Con đường: Sự mở rộng kinh tế toàn cầu của Trung Quốc); và A Short Course on the Chinese Economy (Khóa học ngắn hạn về kinh tế Trung Quốc).
