Chính quyền ông Biden đã thực hiện các cuộc không kích đầu tiên ở miền đông Syria hôm 25/2, nhắm mục tiêu vào các nhóm dân quân do Iran hậu thuẫn để trả đũa các cuộc tấn công trước đó nhằm vào các nhân viên Mỹ và liên quân ở Iraq, cũng như các mối đe dọa đang diễn ra đối với những người này.
Ngày 26/2, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden tuyên bố, các cuộc không kích mà Hoa Kỳ thực hiện ở Syria trong tuần này là để gửi một thông điệp tới chế độ Iran.
Trả lời các phóng viên về thông điệp này khi đi tham quan một cơ sở ở Houston, Texas, tân tổng thống Mỹ khẳng định: “Bạn không thể hành động gây tội mà không bị trừng phạt". Sau một lúc dừng lại, ông nói thêm: "Hãy coi chừng".
Trao đổi với các phóng viên khi chuẩn bị lên máy bay Air Force One để đến Texas trước đó trong ngày, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki tuyên bố, ông Biden đang “gửi một thông điệp rõ ràng rằng ông ấy sẽ hành động để bảo vệ người dân Mỹ”.
Bà nói thêm: “Và khi các mối đe dọa được đưa ra, ông ấy có quyền thực hiện hành động vào thời điểm và theo cách ông lựa chọn. Ông ấy cũng sẽ thực hiện những hành động đó có chủ đích và có mục tiêu là hạ bệ hoạt động ở cả Syria và Iraq".
Chính quyền ông Biden đã thực hiện các cuộc không kích đầu tiên ở miền đông Syria hôm 25/2. Các quan chức Lầu Năm Góc cho biết, chính phủ Mỹ nhắm mục tiêu vào các nhóm dân quân do Iran hậu thuẫn, để trả đũa các cuộc tấn công trước đó nhằm vào các nhân viên Mỹ và liên quân ở Iraq, cũng như các mối đe dọa đang diễn ra đối với những người này.
Theo Đài quan sát Nhân quyền Syria, 22 chiến binh là thành viên của Lực lượng Huy động Bình dân Iraq và Hezbollah của Iraq đã thiệt mạng khi các cuộc không kích xảy ra.
Các quan chức Iran đã lên án các cuộc không kích này.
Theo báo Reuters đưa tin, trong chuyến thăm Ngoại trưởng Iraq Fuad Hussein, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao của Iran là ông Ali Shamkhani cho biết: "Hành động gần đây của Mỹ đã củng cố và mở rộng các hoạt động của khủng bố Daesh [ISIS] trong khu vực. Cuộc tấn công vào các lực lượng kháng chiến chống khủng bố là sự khởi đầu của một đợt khủng bố có tổ chức mới".
Bộ Ngoại giao Syria cũng lên tiếng phản đối các cuộc tấn công. Cơ quan này tuyên bố, chính quyền ông Biden “đáng lý phải tuân thủ tính hợp pháp quốc tế, chứ không phải tuân theo luật rừng như chính quyền trước đây”. Và Nga, một đồng minh của Syria, đã lên tiếng phản đối hành động quân sự này.
-
- Ali Shamkhani, thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran tham dự cuộc họp với cố vấn ngoại giao của Tổng thống Pháp, tại Tehran, Iran, vào ngày 10/7/2019. (Atta Kenare / AFP qua Getty Images)
Nhà Trắng cho biết, chính quyền của ông Biden đã tham khảo ý kiến của lãnh đạo Quốc hội Mỹ trước khi cho phép triển khai các cuộc không kích, sau khi một số thành viên đã chỉ trích các cuộc tấn công này là vượt quá quyền hạn của nhánh hành pháp.
Chính quyền Mỹ có kế hoạch họp ngắn với các nhà lập pháp chậm nhất vào đầu tuần tới.
Thư ký Psaki cho biết, quyền hạn của ông Biden trong việc này bắt nguồn từ Điều 2 của Hiến pháp Hoa Kỳ, trong đó nêu rõ tổng thống Mỹ chính là tổng tư lệnh của quốc gia.
Bà tuyên bố: “Về vấn đề luật pháp trong nước, tổng thống đã thực hiện hành động này theo quyền hạn của Điều 2 để bảo vệ nhân viên Hoa Kỳ. Các mục tiêu đã được lựa chọn tương ứng với các cuộc tấn công gần đây vào các cơ sở và để ngăn chặn nguy cơ các cuộc tấn công bổ sung trong những tuần tới. Theo luật pháp quốc tế, Hoa Kỳ đã hành động theo quyền tự vệ của mình, như được phản ánh trong Điều 51 của Hiến chương Liên Hợp Quốc".
Nữ Thư ký Báo chí Nhà Trắng tiếp tục: “Các cuộc tấn công đều cần thiết để giải quyết mối đe dọa và tương xứng với các cuộc tấn công trước đó. Và tôi có thể đảm bảo với các bạn — và tôi đã nói chuyện với nhóm an ninh quốc gia — rằng đã có một quy trình pháp lý kỹ lưỡng và được xem xét trước đó”.
Vào năm 2017, bà Psaki đã đặt câu hỏi tại sao Tổng thống Hoa Kỳ khi đó là ông Donald Trump lại cho phép thực hiện các cuộc không kích ở Syria. Trong bài đăng trên Twitter, bà đã viết rằng, Tổng thống Syria Bashar al-Assad “là một nhà độc tài tàn bạo” nhưng quốc gia này “là một quốc gia có chủ quyền”.
Vào năm 2018, Phó Tổng thống Kamala Harris khi đó còn là thượng nghị sĩ, cũng đã đặt câu hỏi tại sao quân đội Mỹ lại hành động chống lại Syria. Bà đã viết rằng: “Tôi vô cùng lo ngại về cơ sở pháp lý của các cuộc không kích đêm qua".
Thư ký Psaki nhận định, các cuộc tấn công dưới thời cựu Tổng thống Trump là để đáp trả một cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học, trong khi các cuộc tấn công vào ngày 25/2 là "để bảo vệ các nhân viên Hoa Kỳ đang bị tấn công ở Iraq".
Bà nói thêm: “Có một sự khác biệt lớn trong cả chính sách và luật pháp" giữa 2 tình huống này.
Du Miên
