Cảm giác thật tuyệt vời như thế nào khi bạn đi chân trần trên bãi biển, ngồi trên bãi cỏ vào một ngày nắng đẹp, hoặc đi dạo và tận hưởng sự hùng vĩ của núi rừng?
Mặc dù hầu hết chúng ta có thể cảm nhận được những lợi ích trị liệu của việc hòa mình vào thiên nhiên, chúng ta có thể không coi chúng là đơn thuốc điều trị một số bệnh phổ biến nhất mà chúng ta mắc phải. Liệu các bác sĩ có thể kê đơn đi dạo trong công viên để điều trị bệnh giống như cách họ kê đơn thuốc để điều trị nhiễm trùng hoặc bệnh tim không?
Ý tưởng này không quá xa vời như bạn nghĩ, theo một phân tích gần đây của 28 nghiên cứu cho thấy, dành thời gian hòa mình vào nhiên, đặc biệt là cây cối xung quanh, có lợi cho sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta. Mặc dù nó có vẻ như là một kết luận rất hợp lý, nhưng nó vẫn chưa được khám phá rộng rãi về mặt khoa học cho đến gần đây.
Một nghiên cứu phân tích tổng quan có hệ thống được công bố trên tạp chí The Lancet Planetary Health vào tháng 4 năm 2023, “nhằm mục đích tổng hợp bằng chứng về hiệu quả của các đơn thuốc thiên nhiên và xác định các yếu tố quan trọng dẫn đến thành công của chúng”.
Phân tích kết luận rằng, những người trong chương trình điều trị theo phương pháp thiên nhiên đã có hiệu quả tốt từng bước hàng ngày như huyết áp ổn định hơn, cải thiện chứng trầm cảm và lo lắng đáng kể.
“Nghiên cứu này được xây dựng dựa trên một chương trình nghiên cứu dài hạn mà chúng tôi đang thực hiện, cho thấy nơi chúng ta được tiếp xúc với thiên nhiên - đặc biệt là cây cối - thực sự tốt cho việc củng cố sức khỏe thể chất và tinh thần trong suốt cuộc đời của chúng ta” - Giáo sư Xiaoqi Feng, thuộc trường Đại học của New South Wales ở Sydney - một trong những nhà nghiên cứu chính dự án, cho biết.
Ở Úc, công chúng ngày càng quan tâm đến các đơn thuốc tự nhiên. Một cuộc khảo sát gần đây do Giáo sư Feng chịu trách nhiệm chính đã phát hiện ra rằng, hơn 80% người Úc trưởng thành rất tán thành với phương pháp điều trị này.
Nghiên cứu trước đây của Gs Feng đã chỉ ra rằng, sống gần không gian xanh có thể cải thiện sức khỏe. Trong một nghiên cứu với gần 47.000 người trưởng thành ở New South Wales (NSW), 30% những người sống ở khu vực có nhiều cây xanh nhất cho biết sức khỏe và hạnh phúc tốt hơn. Chiến lược trị giá 377 triệu đô la của Sydney để đạt được 40% diện tích phủ xanh vào năm 2050 đã được thành lập dựa trên nghiên cứu này.
“Nhưng ngay cả khi bạn có một không gian xanh chất lượng cao như công viên gần đó, điều đó không có nghĩa là mọi người sẽ ghé thăm và hưởng lợi từ nó” - Gs Feng nói. “Làm thế nào chúng ta có thể khuyến khích được mọi người (tái) gắn kết với thiên nhiên? Đó chính là nguồn gốc ý tưởng về đơn thuốc thiên nhiên”.
Các quốc gia trên thế giới đang nhận ra lợi ích của các chương trình đơn thuốc thiên nhiên.
-
- (Eva Pruchova/Shutterstock)
Sự hưởng ứng khắp nơi của các đơn thuốc thiên nhiên trên toàn thế giới
Các kết quả nghiên cứu hỗ trợ một xu hướng ngày càng tăng. Đơn thuốc tự nhiên đang nổi lên như là một phương pháp bổ sung cho chăm sóc y tế tiêu chuẩn ở những nơi bên ngoài nước Úc.
Ví dụ, Vương quốc Anh gần đây đã đầu tư 5,77 triệu bảng Anh (7,41 triệu USD) vào một chương trình thí điểm đơn thuốc xã hội xanh.
Chương trình can thiệp và theo đuổi sự kết nối mọi người trong khu phố với các hoạt động dựa trên thiên nhiên như đi dạo trong khu phố, làm vườn cộng đồng, và các dự án trồng trọt.
Dịch vụ Y tế Quốc gia báo cáo rằng sáng kiến này sẽ kéo dài trong hai năm, sẽ tìm cách đưa đơn thuốc xã hội xanh vào cộng đồng nhằm cải thiện kết quả sức khỏe tinh thần, giảm chênh lệch sức khỏe, giảm áp lực lên hệ thống chăm sóc sức khỏe xã hội, và sẽ phát triển những phương pháp hiệu quả nhất để các hoạt động xã hội xanh trở nên linh hoạt và tiếp cận dễ dàng hơn.
Vương quốc Anh đã và đang thực hiện các chương trình đơn thuốc xã hội xanh khác để giúp mọi người dân tận dụng các hoạt động dưỡng sinh như khiêu vũ và làm thủ công.
Canada cũng có một chương trình đơn thuốc thiên nhiên xanh quốc gia. Theo trang web của tổ chức này, toa thuốc Park, hay PaRx, là chương trình đơn thuốc thiên nhiên dựa trên bằng chứng đầu tiên của liên bang Canada. PaRx là một sáng kiến về sức khỏe do BC Parks Foundation bắt đầu vào năm 2020, và hiện đã được giới thiệu chính thức ở mọi liên bang trên khắp Canada. Sáng kiến này được thúc đẩy bởi các chuyên gia y tế, những người muốn cải thiện sức khỏe của bệnh nhân bằng cách kết nối với thiên nhiên. Các bác sĩ có thể quy định thời gian ở trong thiên nhiên và cho bệnh nhân đi đến Công viên Quốc gia để cải thiện sức khỏe.
Đơn thuốc Park (đơn thuốc công viên) bắt đầu như một phong trào cấp cơ sở ở Hoa Kỳ hơn một thập kỷ trước và đã phát triển kể từ đó.
Hoa Kỳ cung cấp nhiều chương trình theo toa công viên trên toàn quốc, có thể tìm kiếm thông qua một thư mục trên trang parkrx.org.
Thậm chí còn điều tra dân số bởi Viện National ParkRx năm 2020 đã được tiến hành tại Golden Gate. Các loại lợi ích sức khỏe, cách thu thập dữ liệu, cách áp dụng các chương trình ParkRx và các hoạt động khác nhau của chương trình ParkRx (từ thiền định được hướng dẫn, đến đi bộ do kiểm lâm viên hướng dẫn) đều được xác định bằng cách sử dụng dữ liệu điều tra dân số.
Điều tra dân số đại diện cho chương trình ParkRx gồm 37 nhóm mẫu, nhưng Viện đưa ra ước tính rằng có hơn 100 chương trình ParkRx tồn tại trên toàn quốc.
-
- Shinrin-yoku là tập tục hòa mình vào thiên nhiên của người Nhật để cải thiện sức khỏe. (Alyna Andrushko/Shutterstock)
Ở Nhật Bản, nghệ thuật shinrin-yoku, hay tắm trong rừng, đã được các chuyên gia sức khỏe khuyến nghị từ năm 1982 và liên quan đến việc kết nối với thiên nhiên thông qua các giác quan. Trên thực tế, từ “shinrin-yoku” (thâm lâm dục - tắm rừng) được Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản đưa ra. Một loạt các chuyến tham quan có hướng dẫn cung cấp shirin-yoku trên khắp Nhật Bản để hướng dẫn mọi người về lợi ích của việc tắm rừng.
Mặc dù chưa có chương trình kê đơn tự nhiên quy mô lớn ở Úc, nhưng có khả năng sẽ sớm có. Theo Gs Feng, có một số câu hỏi vẫn cần được giải đáp.
“Vì vậy, đơn thuốc thiên nhiên nên dùng trong bao lâu? Những gì nên có trong đơn thuốc? Làm sao chúng ta cung cấp nó, và bởi ai? Những câu hỏi này vẫn chưa có câu trả lời chắc chắn” - Gs Feng nói.
“Nếu chúng ta muốn các đơn thuốc thiên nhiên trở thành một chương trình quốc gia thì chúng ta thực sự cần cung cấp bằng chứng nhiều hơn nữa.”
Và sau đó là câu hỏi về khả năng tiếp cận. Đơn thuốc tự nhiên nên có sẵn cho tất cả mọi người bất kể hoàn cảnh điều kiện của mỗi người như thế nào.
Nghiên cứu trước đây do Gs Feng và đồng nghiệp Thomas Astell-Burt thực hiện đã chỉ ra rằng, các cộng đồng thu nhập thấp ít có khả năng tiếp cận với không gian xanh nhất. Tuy nhiên, những cộng đồng này lại thường có nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe mãn tính như bệnh tiểu đường loại 2, béo phì và bệnh tim mạch cao.
Gs Feng nói: “Chúng tôi không muốn các đơn thuốc thiên nhiên trở thành một món hàng xa xỉ chỉ dành cho những người giàu có, những người đã được tiếp cận với các bãi biển và nhiều không gian xanh chất lượng cao mà chúng tôi muốn những lợi ích này dành cho tất cả mọi người.”
Emma Suttie - Epoch Times
Khả Vy biên dịch
