Hôm thứ Ba (11/4), Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đã chỉ trích các cuộc tập trận quân sự của Trung Quốc vây quanh Eo biển Đài Loan. Nhà lãnh đạo Đài Loan nói rằng Trung Quốc đã không thể hiện hành vi ‘có trách nhiệm’ của một nước lớn ở châu Á.
Cuộc tập trận mang tên "Liên Hợp Lợi Kiếm" của Trung Quốc nhằm trả đũa chuyến quá cảnh tại Mỹ và gặp Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy của bà Thái Anh Văn mới đây ở tiểu bang California. Cuộc tập trận quy mô lớn kéo dài 3 ngày của Trung Quốc đã kết thúc vào thứ Hai (10/4).
“Với tư cách là Tổng thống Đài Loan, tôi đại diện cho đất nước của chúng tôi trên khắp thế giới, cho dù đó là chuyến thăm các nước đồng minh hay dừng chân ở Hoa Kỳ và giao lưu với bạn bè quốc tế. Điều đó không chỉ diễn ra trong nhiều năm, mà còn là kỳ vọng chung của người dân Đài Loan", bà Thái Anh Văn cho biết trong một tuyên bố.
“Tuy nhiên, Trung Quốc đã lợi dụng điều này như một cái cớ để tiến hành các cuộc tập trận quân sự, gây bất ổn định ở Eo biển Đài Loan và khu vực. Đây không phải là thái độ có trách nhiệm của một nước lớn trong khu vực".
Trung Quốc đã mô phỏng các cuộc tấn công và phong tỏa Đài Loan trong cuộc tập trận, triển khai hàng chục máy bay chiến đấu và máy bay ném bom qua khu vực eo biển.
Chính phủ Trung Quốc coi các cuộc gặp gỡ của giới chức Đài Loan là động thái khuyến khích các cử tri và chính trị gia Đài Loan ủng hộ nền độc lập chính thức cho hòn đảo, một bước đi mà Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cho rằng sẽ dẫn đến chiến tranh.
Sau một cuộc nội chiến, hai bên bị chia rẽ vào năm 1949, và ĐCSTQ tuyên bố hòn đảo này có nghĩa vụ phải sáp nhập với Trung Quốc bằng vũ lực nếu cần thiết. ĐCSTQ không công nhận các thể chế chính trị của Đài Loan. Trên thực tế, chính quyền Trung Quốc đã cắt đứt hầu hết mọi liên lạc với chính phủ Đài Loan kể từ năm 2016, đồng thời cấm Đài Loan tham gia hầu hết các tổ chức quốc tế, trong đó có Liên Hợp Quốc.
Tuy nhiên, những động thái hung hăng trên của ĐCSTQ cũng không thể bóp nghẹt ý chí của người dân Đài Loan. Các cuộc thăm dò cho thấy đa số cư dân Đài Bắc ủng hộ hiện trạng độc lập trên thực tế của hòn đảo, trong khi chính phủ của bà Thái khẳng rằng Đài Loan không cần tuyên bố độc lập chính thức vì hòn đảo này đã được hưởng quy chế nhà nước có chủ quyền, bất chấp những nỗ lực của ĐCSTQ nhằm cô lập đảo quốc về mặt ngoại giao
Trong khi đó, Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đã đe dọa Đài Loan khi vừa kết thúc cuộc tập trận.
Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc "sẵn sàng chiến đấu bất cứ lúc nào để đập tan mọi hình thức 'độc lập của Đài Loan' và các nỗ lực can thiệp của nước ngoài", Bộ Tư lệnh Chiến khu Đông bộ cho biết trong một tuyên bố. Cơ quan này chịu trách nhiệm xử lý các tình huống khẩn cấp liên quan đến Đài Loan.
Trong những năm gần đây, ĐCSTQ đã tăng cường hiện diện quân sự ở Eo biển Đài Loan bằng cách điều động các máy bay chiến đấu đến khu vực này gần như hàng ngày và tiến hành các cuộc tập trận quân sự ở vùng hải phận và không phận gần Đài Loan.
Vào tháng 8/2022, để đáp trả chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi, ĐCSTQ đã tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa nhằm vào các mục tiêu ở vùng biển xung quanh Đài Loan, đồng thời điều động tàu chiến và máy bay chiến đấu băng qua đường trung tuyến của Eo biển Đài Loan. Trung Quốc cũng phóng tên lửa qua chính hòn đảo này, cuối cùng tên lửa đã hạ cánh trong vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản. Đây được coi là một động thái leo thang vô cùng nghiêm trọng.
Mặc dù duy trì mối quan hệ không chính thức, Hoa Kỳ vẫn là đồng minh then chốt và là nguồn hỗ trợ quân sự cho Đài Loan. Luật pháp Hoa Kỳ yêu cầu Washington coi tất cả các mối đe dọa đối với hòn đảo - bao gồm cả các cuộc phong tỏa - là những vấn đề gây “quan ngại nghiêm trọng”, nhưng không có yêu cầu cụ thể về việc điều động quân sự trước một cuộc xung đột tại hòn đảo này.
Cuộc tập trận lần này của Trung Quốc chủ yếu tập trung vào sức mạnh không quân. Phía Đài Loan báo cáo rằng có hơn 200 máy bay phản lực của Trung Quốc đã hiện diện trong cuộc tập trận. Chỉ riêng trong ngày 10/4, Cơ quan phòng vệ Đài Loan cho biết họ ghi nhận được 91 máy bay quân sự của Trung Quốc vây quanh hòn đảo.
Theo Bộ Quốc phòng Đài Loan, tính đến sáng ngày 11/4, vẫn còn 8 tàu hải quân Trung Quốc hiện diện trong vùng biển xung quanh hòn đảo.
Trong bối cảnh này, Tổng thống Đài Loan đã kêu gọi công chúng không tin vào bất kỳ thông tin sai lệch nào về năng lực phòng thủ của Đài Loan. Bà Thái Anh Văn cho biết quân đội Đài Loan đã và đang nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ và người dân nên ủng hộ lực lượng này. Bà nói: “Các binh sĩ và đội an ninh quốc gia của Đài Loan sẽ tiếp tục bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia”.
Huyền Anh tổng hợp
