Ít nhất 23 người đã thiệt mạng và 28 người bị thương trong một cuộc pháo kích của Nga vào một đoàn xe chở dân thường ở ngoại ô thành phố Zaporizhzhia, miền nam Ukraine, thống đốc khu vực cho biết hôm 30/9.
"Cho đến nay, 23 người chết và 28 người bị thương. Tất cả đều là dân thường", thống đốc khu vực Zaporizhzhia, ông Oleksandr Starukh, viết trên ứng dụng nhắn tin Telegram hôm 30/9, thông báo về vụ pháo kích vào đoàn xe dân sự.
Cảnh sát và nhân viên cấp cứu đã nhanh chóng đến hiện trường vụ pháo kích. Cửa kính của các phương tiện - chủ yếu là ô tô và ba xe tải - đã bị nổ tung.
Tờ Reuters dẫn lời một nhân chứng mô tả, các thi thể trải dài trên mặt đất, một số vẫn còn kẹt trong xe ô tô. Một tên lửa đã để lại một miệng hố lớn trên mặt đất.
Các phương tiện bị trúng đạn chất đầy đồ đạc, chăn màn và va li của người ngồi trên xe. Một thân hình ngả từ ghế lái sang ghế phụ trên chiếc ô tô màu vàng, trong khi tay trái vẫn đang nắm chặt vô lăng.
Ukraine thách thức thế kìm kẹp của Moscow ở Donbas
Quân đội Ukraine đang tiến tới đánh chiếm thị trấn Lyman, miền đông Ukraine do Nga nắm giữ. Động thái này đe dọa một bước lùi mới của nhà lãnh đạo Nga ở Donbas, trong bối cảnh ông chuẩn bị tuyên bố sáp nhập khu vực này là một phần của Nga.
Việc chiếm được thị trấn ở phía bắc của vùng Donetsk sẽ mở đường cho Ukraine xâm nhập vào tỉnh Luhansk liền kề, phá vỡ mục tiêu của ông Putin là chiếm trọn Donbas.
Các khu vực này nằm trong số 4 phần lãnh thổ phía đông và nam Ukraine mà ông Putin dự kiến sẽ tuyên bố sáp nhập thành vùng đất của Nga vào lúc 15:00 chiều (19:00 theo giờ Việt Nam) trong ngày hôm nay (30/9).
Ukraine, các nước phương Tây và Liên Hợp Quốc đã cáo buộc cuộc trưng cầu dân ý là "giả mạo" và không công nhận kết quả bỏ phiếu.
Ông Putin nói rằng Moscow có thể sử dụng vũ khí hạt nhân để bảo vệ lãnh thổ Nga nếu cần thiết. Kyiv cho biết họ sẽ không bị ảnh hưởng bởi những mối đe dọa như vậy và sẽ thúc đẩy kế hoạch đánh đuổi tất cả các lực lượng Nga ra khỏi Ukraine.
Lyman trong nhiều tháng đã trở thành trung tâm hậu cần và vận tải then chốt cho các hoạt động của Nga ở phía bắc khu vực Donetsk. Do đó, việc chiếm được Lyman sẽ mang lại lợi ích to lớn cho Kyiv, kể từ khi một cuộc phản công chớp nhoáng đã giúp Ukraine tái chiếm vùng Kharkiv vào tháng này.
Tuy nhiên, Ukraine cũng đang đối mặt với cơ hội đánh chiếm lãnh thổ bị thu hẹp trong khi mùa đông đang cận kề. Động thái này cho phép Nga, quốc gia đã tuyên bố lệnh động viên một phần, có thêm thời gian để củng cố phòng tuyến của mình.
Ông Konrad Muzyka, giám đốc công ty tư vấn quân sự Rochan có trụ sở tại Ba Lan, cho biết các lực lượng Nga đang cố gắng bám trụ ở Lyman để câu giờ, chuẩn bị các tuyến phòng thủ để ngăn việc thị trấn này rơi vào tay Kyiv.
Cơ hội cho lực lượng Nga
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy nói với người dân Ukraine trong bài phát biểu hàng đêm của mình hôm thứ Ba (27/9) rằng, có "tin tốt lành" từ tiền tuyến, nhưng không nêu chi tiết.
Thống đốc của vùng Luhansk trong tuần này cho biết: "Khi tình hình xung quanh Lyman được giải quyết, chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ các hành động của quân đội Ukraine vì Lyman ở gần sông và phía bờ bên kia là vùng Luhansk".
Hôm thứ Năm (29/9), một quan chức thân Nga ở vùng Donetsk cho biết, tình hình ở Lyman "khá căng thẳng" và "khó khăn", trong bối cảnh lực lượng Kyiv đang không ngừng tấn công.
"Tất nhiên chúng tôi hiểu rằng những nỗ lực như vậy sẽ còn tiếp diễn", quan chức được hãng thông tấn TASS của Nga dẫn lời.
Các nhà phân tích cho biết, vai trò then chốt của Lyman đối với lực lượng Nga đã giảm dần kể từ khi quân đội Moscow được điều động ở khu vực đông bắc Kharkiv. Thị trấn này có dân số 20.000 người trước khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/2.
Bà Karolina Hird, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh cho biết: "Các lực lượng Ukraine đã đạt được nhiều bước tiến đáng kể xung quanh Lyman trong 24 đến 48 giờ qua. Theo các nguồn tin của Nga và Ukraine, lực lượng Ukraine đã tiến về phía tây, phía bắc và thậm chí là đông bắc của Lyman".
Bà nói: "Sự sụp đổ thế trận bao vây xung quanh Lyman sẽ xóa sổ ranh giới này và mở ra những bước tiến tiềm năng hơn nữa về phía đông".
Ông John Herbst, cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine, nhận định rằng sự sụp đổ của Lyman sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến vị thế của Nga ở đông bắc Ukraine theo hướng bất lợi.
Kế hoạch của Nga: Tưởng tượng và thực tế
Nga đã chiếm được nhiều vùng lãnh thổ phía nam và đông Ukraine trong cuộc xâm lược năm nay. Hồi 2014, Nga đã sáp nhập bán đảo Crimea. Đầu năm nay, Moscow tuyên bố công nhận nền độc lập của hai nước cộng hòa tự xưng là Doneskt và Luhansk.
Ông Muzyka cho biết, vẫn chưa rõ việc Nga huy động hàng trăm nghìn quân dự bị để lấp đầy những khoảng trống lớn về nhân lực sẽ diễn ra như thế nào.
Ông nói: "Nếu Nga bắt đầu triển khai lực lượng này liên tục, thì ít nhất Moscow sẽ đạt được những bước tiến trong ngắn hạn trên chiến trường. Nga có thể làm giảm nhịp độ các cuộc tấn công của Ukraine".
Ông Seth Jones thuộc Trung tâm An ninh và Nghiên cứu Quốc tế ở Washington cho biết sự sụp đổ của Lyman sẽ làm nổi bật sự đứt gãy trong kế hoạch của Điện Kremlin giữa "tưởng tượng và thực tế".
"Ông Putin đang cố gắng củng cố quyền kiểm soát các khu vực mà ông ấy để vụt mất thông qua các cuộc trưng cầu dân ý giả mạo. Sự sụp đổ của Lyman cũng sẽ giáng một đòn mạnh mẽ vào mục tiêu chiếm trọn Donbas của ông Putin".
Huyền Anh
