Lịch sử đã để lại cho hậu thế muôn vàn bài học về binh đao. Một trong những bài học quan trọng phải kể đến đó là sự biến động về hiệu quả chiến đấu của quân đội sẽ quyết định số phận của các quốc gia. Do đó quân đội Mỹ cần nghiên cứu kỹ lưỡng về tác động của chúng trong cuộc đối đầu với Trung Quốc.
Bình luận
Cuốn sách "Victory to Defeat: The British Army 1918 - 40" (tạm dịch: Từ vinh đến nhục: Quân đội Anh 1918 - 1940) của tác giả Richard Dannatt và Robert Lyman (Osprey, 2023), là bài phân tích sâu sắc về sự trỗi dậy và sụp đổ của quân đội Anh.
Nghiên cứu của các tác giả bắt đầu bằng cuộc tấn công dữ dội của Đức vào quân Anh vào tháng 3/1918, được gọi là Cuộc tấn công mùa xuân, Cuộc tấn công Ludendorff và Trận chiến Kaiser (Kaiserschalcht).
Từ tháng 3/1918 đến tháng 7/1918, người Anh phải đối mặt với đợt tấn công đầu tiên trong chuỗi 5 cuộc tấn công liên tiếp ở Mặt trận phía Tây nhằm chống trả các lực lượng Anh, Bỉ, Pháp (và một số người Mỹ).
Với việc nước Nga kiệt sức vì chiến tranh và cuộc cách mạng năm 1917, người Đức đã triển khai lực lượng từ Mặt trận phía Đông nước này. Họ cũng triển khai các chiến thuật mới được sử dụng thành công ở Riga năm 1917 để chống trả quân Nga. Đây là các chiến thuật “von Hutier”, “xâm nhập” hoặc “xung kích” mới do Tướng Oskar von Hutier nghĩ ra tại Riga cùng với chỉ huy trưởng pháo binh của ông, Đại tá Georg Bruchmüller.
Bản chất của chiến thuật này là bắn phá cuồng phong bằng chất nổ và khí cực mạnh nhằm vào các chiến hào cũng như đường sá, pháo binh và trung tâm chỉ huy, ngay sau đó là một cuộc tiến công của lực lượng xung kích để xâm nhập nhanh chóng và tránh sự kháng cự, nỗ lực này sẽ bị xóa sổ bởi các cuộc tấn công tiếp theo.
Chiến thuật này được triển khai ở cánh phải hoặc sườn phía nam của Anh để chống lại Tập đoàn quân số 5 của Anh, dưới sự chỉ huy của Tướng Hubert Gough. Cuộc tấn công trên mặt trận dài 46 dặm (khoảng 74 km) nhằm mục đích chia cắt lực lượng Anh và Pháp và đẩy quân Anh đến eo biển Manche. Cuộc tấn công gần như đã khiến Tập đoàn quân số 5 phải đầu hàng.
Câu chuyện về những người lính của Tập đoàn quân số 5 của Anh vào đêm trước Cuộc tấn công tháng 3 được ghi lại rõ ràng trong vở kịch "Journey's End" năm 1928 của R.C. Sherriff, một bộ phim chuyển thể đặc biệt được thực hiện vào năm 2017, do ông Saul Dibb đạo diễn.
Tuy nhiên, người Anh đã kịp hồi sức và đến tháng 8 (ngày 8/8, "ngày đen tối của quân đội Đức", theo nhà lãnh đạo quân sự Đức trên thực tế, Tướng Erich Ludendorff), họ bắt đầu cuộc tấn công của Anh năm 1918 từ Amiens, và việc đếm ngược đến "Trăm ngày hòa bình" sẽ bắt đầu.
Năm 1918, người Anh nhìn thấy cơ hội giành chiến thắng trong cuộc chiến, và đã giành được những chiến thắng quan trọng trước một kẻ thù ngày càng suy sụp tinh thần, đồng thời đẩy lùi quân Đức ra ngoài Phòng tuyến Hindenburg. Bộ Tư lệnh Tối cao Đức thừa nhận rằng cuộc chiến đã thất bại.
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới chiến thắng của quân đội Anh. Tuy nhiên, cốt lõi trong lập luận của họ là khả năng “chiến đấu”, tức là huy động “mọi lực lượng một cách tinh vi, tổng hợp, phối hợp chống địch hạng nhất - một trong những thành tựu nổi bật của năm 1918 - đã bị úa tàn một cách nghiêm trọng và cuối cùng bị quân đội Anh lãng quên trong những năm giữa hai cuộc chiến”, theo lập luận của ông Dannatt và ông Lyman trong cuốn sách của họ.
Các tác giả chỉ ra rằng người Anh đã đánh mất lợi thế này nên chiến thắng năm 1918 sẽ dần suy giảm cho đến thất bại nhục nhã năm 1940 và phải rút khỏi Dunkirk.
Những năm giữa hai cuộc chiến chứng kiến một nền kinh tế bị áp đặt bởi "quy tắc 10 năm" vào tháng 8/1919. Kết quả là nước Anh sẽ không phải đối mặt với một cuộc chiến tranh lớn nào trong 10 năm nữa và do đó chi tiêu sẽ vẫn bị hạn chế. Trong những năm này, quân đội Anh đóng vai trò là cảnh sát đế quốc Ireland trong thời kỳ Raj thuộc Anh, và họ chưa chuẩn bị sẵn sàng để đối mặt với quân Đức trong Thế chiến II.
“Hai thập kỷ sau năm 1918 đã bị lãng phí trong một mớ hỗn độn vô phương hướng”.
Các tác giả viết rằng: “Đến năm 1939, Quân đội Anh có một khái niệm nửa vời về chiến tranh, sự kết hợp giữa các khái niệm tuyến tính trước năm 1918 trộn lẫn với vô số lý thuyết về chiến tranh thiết giáp”.
Các tác giả nói thêm rằng người Anh đã làm trầm trọng thêm các vấn đề tài chính của họ bằng cách "không để mắt tới sau năm 1918 vì nhu cầu hiểu - và làm chủ - bản chất của cuộc chiến tranh có cường độ cao trong tương lai”.
Các tác giả kết luận rằng quân đội Anh thất bại vì “họ không giữ vững những chân lý về chiến thuật, chiến dịch và học thuyết mà họ đã nắm vững vào năm 1918. Họ đã quên mất những bài học chiến thắng và trong suốt hai thập kỷ tiếp theo, họ chìm đắm trong tình trạng trì trệ về trí tuệ, cấu trúc và thần học”.
Cuốn sách xuất sắc này chứa đựng nhiều bài học cho Quân đội Hoa Kỳ, nhưng có ba bài học nổi trội và đóng vai trò là lời cảnh tỉnh cho Quân đội Hoa Kỳ ngày nay.
Thứ nhất, chiến thắng vang dội của quân đội Mỹ trong các cuộc chiến tranh Iraq năm 1991 và 2003 giống với chiến thắng vĩ đại của Anh năm 1918.
Tuy nhiên, việc nhấn mạnh vào chống khủng bố và chống nổi dậy gợi nhớ đến các cuộc chiến tranh đế quốc nhỏ ở Anh và có thể đã tạo tiền đề cho một cuộc chiến tương tự vào năm 1940.
Thứ hai, giới lãnh đạo quân sự ngày nay tập trung vào các cuộc chiến tranh cường độ thấp hơn là chiến tranh cường độ cao chống lại Trung Quốc. Năm này qua năm khác, nhu cầu chuẩn bị cho cuộc chiến lớn chống lại Trung Quốc đã bị lấn át bởi những xung đột nhỏ nhặt.
Thứ ba, người Anh không đánh giá kỹ lưỡng về những đối thủ cường quốc tiềm tàng mà nước này sẽ phải đối mặt. Hoa Kỳ cũng mắc phải sai lầm tương tự đối với Trung Quốc.
Các đối thủ tiềm tàng của Anh vào thời điểm đó gồm có: Đức, Ý, Nhật Bản, Liên Xô và thậm chí cả những lo ngại về Pháp và Mỹ những năm 1920.
Cuốn sách này cung cấp một mô tả sống động về việc quân đội Anh đã mất phương hướng như thế nào trong những năm giữa hai cuộc chiến, không chỉ vì nhu cầu của Bộ Tài chính mà còn do sự lãnh đạo của quân đội. Đây chính là một số bài học dành cho quân đội Hoa Kỳ ngày nay.
Quan điểm thể hiện trong bài viết này là của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Theo The Epoch Times
Lam Giang biên dịch
Tác giả Bradley A. Thayer là thành viên sáng lập của Ủy ban về mối nguy hiểm hiện tại của Trung Quốc và là đồng tác giả của cuốn "Cách Trung Quốc nhìn thế giới: Chủ nghĩa trung tâm và cán cân quyền lực trong chính trị quốc tế".
