Một chiến đấu cơ của Trung Quốc đã hung hăng chặn một máy bay Mỹ hồi đầu tháng, gây nguy hiểm đến tính mạng của phi hành đoàn trên máy bay, gây căng thẳng leo thang giữa hai quốc gia.
Ngày 30/5, Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Hoa Kỳ (INDOPACOM) cho biết, một phi công chiến đấu cơ J-16 đã “thực hiện một thao tác gây hấn không cần thiết” đối với một máy bay trinh sát RC-135 của Hoa Kỳ vào ngày 26/5.
Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Hoa Kỳ đã công bố một đoạn video về vụ việc, trong đó phi công chiến đấu Trung Quốc hung hăng cắt ngang mũi máy bay Mỹ, buộc máy bay này phải bay qua vùng nhiễu động của máy bay nhỏ.
Đây chỉ là một trong số rất nhiều những động thái bành trướng quân sự của Trung Quốc trong không phận quốc tế ở Biển Đông, nhằm ép buộc quân đội của các quốc gia khác ngừng việc giám sát khu vực này.
Theo tuyên bố của Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, “Máy bay RC-135 đang tiến hành các hoạt động an toàn và thường lệ trong không phận quốc tế trên Biển Đông, và hoàn toàn phù hợp với luật pháp quốc tế”.
“Hoa Kỳ sẽ tiếp tục triển khai các phương tiện trên biển và trên không, hoạt động một cách an toàn, có trách nhiệm ở bất cứ khu vực nào được luật pháp quốc tế cho phép. Lực lượng Liên quân Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Hoa Kỳ sẽ tiếp tục bay trong không phận quốc tế, với cam kết sẽ đảm bảo an toàn cho các tàu và máy bay trong khu vực theo luật quốc tế".
‘Châm ngòi khủng hoảng’
Chính quyền Trung Quốc, và lực lượng quân sự của họ là Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), xưa nay luôn “nổi tiếng” vì liên tục can thiệp một cách “thô bạo" vào hoạt động của các quốc gia khác trong khu vực.
Một sự kiện tương tự cũng đã xảy ra vào hồi tháng 12/2022. Nhận xét về sự kiện này, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng phụ trách các vấn đề an ninh ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, ông Ely Ratner, đã nói rằng chính quyền Trung Quốc thường cho máy bay của họ áp sát một các hung hăng với các máy bay của Hoa Kỳ, bất chấp hành động này gây nguy hiểm cho tính mạng của các phi công.
Trong buổi tọa đàm với Viện Doanh nghiệp Mỹ vào ngày 8/12/2022, ông Ratner cho biết:
“Các máy bay đồng minh của chúng tôi bị máy bay của PLA áp sát với khoảng cách chỉ vài chục mét. Họ còn xả pháo sáng (flares) và mồi bẫy radar (chaff), và thực hiện các thao tác nguy hiểm xung quanh máy bay của chúng tôi. Tới thời điểm này, những hành động của Trung Quốc đang châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng có tác động không nhỏ đến địa chính trị và địa kinh tế của thế giới".
“Nếu ý đồ của Bắc Kinh là đe dọa Hoa Kỳ, khiến Hoa Kỳ không thể hoạt động theo luật pháp quốc tế, thì điều đó đã và sẽ không hiệu quả. Nhưng đây là những hành vi rất liều lĩnh của Trung Quốc”.
Trong một vài trường hợp, máy bay của PLA đã từng thành công trong việc ép buộc máy bay của Hoa Kỳ và đồng minh vi phạm luật quốc tế, bằng cách thả mồi bẫy radar (chaff).
Máy bay quân sự thường được trang bị mồi bẫy để đánh lừa đầu dò trên vũ khí đối phương. Trong đó, mồi bẫy radar (chaff) gồm hàng loạt sợi kim loại rất nhỏ, được thả theo chùm để tạo tín hiệu phản xạ trên quy mô lớn, khiến radar đối phương không thể phát hiện và khóa mục tiêu vào phi cơ.
Một tình huống như vậy đã xảy ra vào tháng 5/2023. Mồi bẫy radar của PLA đã làm động cơ của một phi cơ Úc bị hư hỏng nghiêm trọng trong lúc phi cơ này đang làm nhiệm vụ, gây nguy hiểm đến tính mạng của phi hành đoàn. Do đó, phía Úc đã buộc phải huỷ nhiệm vụ giữa chừng và hạ cánh khẩn cấp.
“Ai cũng nhận thức được tình hình nguy hiểm như thế nào”, Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles nói sau vụ việc.
Vài tuần sau đó, phi cơ của PLA lại áp sát máy bay trinh sát của Canada với khoảng cách chỉ khoảng 6 mét, và các phi công PLA đã giơ ngón tay giữa với các phi công người Canada.
Vào thời điểm xảy ra vụ việc, máy bay Canada đang thực hiện một nhiệm vụ quốc tế để điều tra xem liệu các tàu Trung Quốc có cố tình vi phạm lệnh trừng phạt và vận chuyển dầu cho các tàu của Triều Tiên hay không.
Phía Canada cho hay, trong nửa đầu năm 2022, họ đã gặp phải hơn 60 cuộc đụng độ như vậy.
“Trung Quốc đã liên tục có những sự khiêu khích như vậy, và tần suất đặc biệt tăng mạnh trong khoảng một năm rưỡi trở lại đây”, ông Ratner cho hay.
“Nhìn chung, PLA vẫn chưa sẵn sàng hoặc nghiêm túc trong việc xử lý cuộc cạnh tranh này theo cách mà một cường quốc có trách nhiệm hoặc có tham vọng nên làm. Chúng tôi nghĩ đó là một vấn đề lớn”, trích lời ông Ratner.
Ngọc Hạ biên dịch
