Theo nhóm nhân quyền Safeguard Defenders, chính quyền Trung Quốc đã mở ít nhất một “đồn cảnh sát ở nước ngoài” ở Hoa Kỳ trong khuôn khổ cuộc đàn áp xuyên quốc gia trên toàn cầu của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) nhằm giám sát công dân của họ ở nước ngoài.
“Các hoạt động này tránh né sự hợp tác chính thức của cảnh sát và tư pháp song phương, đồng thời vi phạm nguyên tắc luật pháp quốc tế và có thể vi phạm sự toàn vẹn lãnh thổ ở các nước thứ ba liên quan đến việc thiết lập một cơ chế chính sách song phương sử dụng các phương pháp bất hợp pháp”, nhóm nhân quyền Safeguard Defenders có trụ sở tại Tây Ban Nha cho biết trong một báo cáo gần đây.
Báo cáo (pdf) có tiêu đề “Hệ thống 110 hải ngoại: Chính sách đàn áp xuyên quốc gia của Trung Quốc” (110 Overseas: Chinese Transnational Policing Gone Wild), đã xem xét sáng kiến do mười “tỉnh thí điểm” đưa ra lần đầu tiên vào năm 2018. Các hệ thống này còn được gọi là "hệ thống 110 hải ngoại", được đặt theo số điện thoại dịch vụ khẩn cấp của cảnh sát nước này.
Một đồn cảnh sát ở thành phố New York nằm trong “đợt đầu tiên” của 30 quốc gia do Cục Công an thành lập tại thành phố Phúc Châu, thủ phủ của tỉnh Phúc Kiến ven biển phía nam Trung Quốc. Các thành phố khác của Trung Quốc cũng thiết lập các tiền đồn của riêng họ ở nước ngoài.
Đồn cảnh sát Trung Quốc tại New York được khai trương vào ngày 15/2, theo tờ Dongnan News, một cơ quan truyền thông của chính quyền tỉnh Phúc Kiến. Trung tâm có tên là Trạm Dịch vụ Nước ngoài của Cảnh sát Phúc Châu (Fuzhou Police Oversea Service Station), nằm ở 107 East Broadway, bên trong trụ sở của Hiệp hội ChangLe Hoa Kỳ (American ChangLe Association - ACA), một tổ chức phi lợi nhuận có quan hệ chặt chẽ với ĐCSTQ.
Tổ chức Safeguard Defenders đã xác định được 54 đồn cảnh sát ở hơn 30 quốc gia, trong đó có 1 đồn tại New York, 3 đồn tại Toronto, Canada và phần lớn đặt tại châu Âu.
Tuy nhiên, tổng số các đồn cảnh sát vẫn chưa rõ ràng. “Không có danh sách đầy đủ về “hệ thống 110 hải ngoại” như vậy”, báo cáo nêu rõ.
Hiệp hội ChangLe Hoa Kỳ - ACA
Được thành lập vào năm 1998, Hiệp hội ChangLe Hoa Kỳ (American ChangLe Association - ACA) là một trong những cộng đồng có ảnh hưởng nhất đối với những người nhập cư từ tỉnh Phúc Kiến, Hoa Kỳ, theo trang web của tổ chức này.
ACA đã hợp tác với Văn phòng Công an thành phố Phúc Châu để thành lập đồn cảnh sát Phúc Châu trong năm nay, chủ tịch hiệp hội cho biết tại một sự kiện vào tháng 4 có sự tham gia của Phó tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở New York, Wu Xiaoming, Dongnan News đưa tin. Theo báo cáo, ông Wu đã ghi nhận sự đóng góp của hiệp hội trong việc “thúc đẩy tình hữu nghị Trung-Mỹ và ủng hộ sự thống nhất hòa bình của Trung Quốc”.
Nhóm cộng đồng New York, giống như nhiều tổ chức khác của Trung Quốc, có liên hệ với hệ thống “mặt trận thống nhất” rộng lớn của ĐCSTQ. Nhóm này đề cập đến một mạng lưới hàng nghìn nhóm ở nước ngoài được giám sát chặt chẽ bởi Ban Công tác Mặt trận Thống nhất Trung Ương ĐCSTQ, một cơ quan quyền lực của Đảng, hoạt động nhằm thúc đẩy các lợi ích của Trung Quốc ở nước ngoài, bao gồm các hoạt động gây ảnh hưởng ở nước ngoài, trấn áp các phong trào bất đồng chính kiến, thu thập thông tin tình báo và tạo điều kiện cho việc chuyển giao công nghệ sang Trung Quốc.
ACA đã duy trì mối quan hệ chặt chẽ với ĐCSTQ và được ca ngợi vì những nỗ lực hỗ trợ cho các nhà lãnh đạo của tổ chức này. Các hình ảnh hiển thị trên trang web của ACA cho thấy giấy chứng nhận của lãnh sự quán Trung Quốc tại New York vào năm 2015. Lãnh sự quán ca ngợi ACA đã đóng vai trò tích cực trong việc tổ chức cho kiều bào Trung Quốc chào đón nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình khi ông đến New York tham dự các cuộc họp của Liên Hợp quốc vào thời điểm đó.
Cựu chủ tịch Zhang Zikuo của ACA vào năm 2019 đã tham dự một buổi lễ chính thức ở Bắc Kinh đánh dấu 70 năm ĐCSTQ cai trị Trung Quốc với tư cách đại diện cho công dân Hoa kiều tại Hoa Kỳ, theo một báo cáo năm 2020 của Liên đoàn Hoa kiều hồi hương của thành phố Phúc Châu.
Vào tháng 5/2020, ông Zhang, khi đó là chủ tịch của ACA, đã tham dự một cuộc hội thảo trực tuyến do Ban Mặt trận Thống nhất của quận Trường Lạc thành phố Phúc Châu tổ chức, trong đó họ đã có một "nghiên cứu sâu sắc về tinh thần của hai phiên họp", theo báo cáo. “Hai phiên họp” đề cập đến các cuộc họp thường niên do cơ quan tư vấn chính trị và cơ quan lập pháp của ĐCSTQ tổ chức.
'Mục tiêu nham hiểm'
Rõ ràng, các đồn cảnh sát của ĐCSTQ ở nước ngoài phục vụ cho các mục đích hành chính, trong đó nhiều nhiệm vụ được coi là mang tính chất "lãnh sự".
Ví dụ, dịch vụ phổ biến nhất của đồn cảnh sát New York là hỗ trợ Hoa kiều gia hạn giấy phép lái xe mà không cần trở về nước, theo một báo cáo tháng 8 của Dongnan News. Báo cáo cho biết từ ngày 1/3 đến ngày 27/4, 36 hồ sơ đã hoàn thành bài kiểm tra sức khỏe trực tuyến và được gia hạn giấy phép lái xe.
Ông Lu Jianshun, Chủ tịch ACA, nói với Dongnan News rằng các cơ sở này khiến người Hoa ở nước ngoài cảm nhận được “sự quan tâm và tình yêu quê hương đất nước". Báo cáo đề cập rằng ông Lu cũng là nhân viên của đồn cảnh sát New York.
Tuy nhiên, nhóm Safeguard cho biết "hệ thống 110 hải ngoại" có “mục tiêu thâm độc hơn nhiều", vì họ “kiên quyết trấn áp mọi loại hoạt động bất hợp pháp và tội phạm liên quan đến người Hoa kiều”.
Nhóm cho biết một số đồn cảnh sát “liên quan đến việc hợp tác với cảnh sát Trung Quốc để thực hiện các hoạt động trị an ở hải ngoại”.
Một ví dụ được cung cấp trong báo cáo là sự trở về thành công của một kẻ đào tẩu người Trung Quốc tên Xia, người bị buộc tội lừa đảo và trốn sang Serbia.
Sau khi xác định được vị trí của Xia ở Belgrade của Serbia, chính quyền cảnh sát Trung Quốc đã "liên lạc thành công" với ông Xia thông qua đồn cảnh sát ở nước ngoài, báo cáo trích dẫn một bài báo năm 2019 của truyền thông nhà nước Trung Quốc.
Cảnh sát thành phố Thanh Điền (Qingtian) sau đó đã “trực tiếp tiến hành thuyết phục người này quay trở về nước” thông qua ứng dụng mạng xã hội Trung Quốc Wechat và các cuộc gọi video với sự hỗ trợ của các nhân viên của đồn cảnh sát hải ngoại. Báo cáo nêu rõ, cảnh sát Trung Quốc đã giáo dục ông Xia về “các chính sách và luật” ít nhất một lần mỗi tuần trước khi ông Xia tích cực hợp tác với cảnh sát để trở về Trung Quốc vào tháng 10/2018.
Theo báo cáo của phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc, từ tháng 4/2021 đến tháng 7/2022, ước tính có khoảng 230.000 công dân Trung Quốc ở nước ngoài đã được “thuyết phục” quay trở về nước để đối mặt với các cáo buộc hình sự. Những người này phần lớn bị cáo buộc liên quan đến các hoạt động gian lận và tuyên truyền thông tin sai lệch.
Safeguard Defenders lưu ý rằng “việc thuyết phục” như vậy liên quan đến việc quấy rối và đe dọa người thân của nạn nhân mục tiêu ở Trung Quốc. Nếu mục tiêu từ chối tuân thủ, gia đình của họ có thể phải đối mặt với hình phạt, chẳng hạn như con cái của họ bị từ chối giáo dục.
Báo cáo cho biết, “Việc này khiến những cư dân Trung Quốc ở nước ngoài hoàn toàn bị cảnh sát Trung Quốc nhắm mục tiêu hợp pháp, với rất ít hoặc không có biện pháp bảo vệ nào về mặt lý thuyết được đảm bảo theo cả luật pháp quốc gia và quốc tế”.
The Epoch Times đã liên hệ với ACA, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), Bộ Tư pháp, Bộ Ngoại giao và văn phòng tổng chưởng lý New York để xin bình luận.
