Không quân Mỹ đang lên kế hoạch đặt mua 72 tiêm kích mới trong năm tới để hiện đại hóa phi đội, con số cao chưa từng thấy trong hàng chục năm qua.
Đề xuất này được trung tướng Richard Moore, phó tham mưu trưởng không quân Mỹ phụ trách kế hoạch và chương trình, nêu ra trước quốc hội Mỹ hôm 6/4 để xem xét, phê duyệt cho kế hoạch ngân sách năm tiếp theo. Theo đó, không quân Mỹ muốn có thêm 48 tiêm kích tàng hình F-35A và 24 chiếc F-15EX trong năm tài khóa 2024.
"Đây là lần đầu tiên kể từ khi tôi làm việc trong quân chủng, không quân Mỹ yêu cầu đặt mua lượng tiêm kích lớn như vậy", trung tướng Moore nói, cho hay đề xuất này "không chỉ diễn ra một lần" mà sẽ lặp lại trong các năm tới.
Trong nhiều năm qua, các lãnh đạo hàng đầu của Lực lượng Không quân Mỹ đã bày tỏ rằng họ cần mua ít nhất 72 máy bay chiến đấu mới mỗi năm để hiện đại hóa phi đội và giảm tuổi thọ trung bình của máy bay. Các tướng lĩnh cảnh báo nếu không biên chế số máy bay mới như vậy hàng năm, lực lượng không quân sẽ không đủ máy bay mới để thay thế các máy bay chiến đấu già cỗi sắp nghỉ hưu, chẳng hạn như F-15C.
Nhưng từ lâu mục tiêu ấy đã bị cho là quá tầm với. Trong nhiều năm, Quốc hội Mỹ đã luôn giữ mức độ sắm máy bay chiến đấu mới ít hơn mong muốn của Lực lượng Không quân. Đôi khi con số chênh lệch rất đáng kể. Ví dụ, trong năm tài chính 2023, quốc hội Mỹ chỉ cho phép không quân mua 67 tiêm kích, gồm 43 chiếc F-35A và 24 chiếc F-15EX.
Nhưng đề xuất ngân sách cho năm tài khóa 2024 được đưa ra vào tháng 3 đã phá vỡ tiền lệ đó. Không quân Mỹ đã yêu cầu mua 48 chiếc F-35A mới và 24 chiếc F-15EX Eagle II.
Trong một diễn đàn trực tuyến do Viện nghiên cứu hàng không vũ trụ Mitchell tổ chức, Trung tướng Richard Moore, nói rằng đó sẽ không phải là “việc chỉ xảy ra một lần”, ám chỉ sự thay đổi chiến lược lập kế hoạch ngân sách trong tương lai.
“Năm nay, lần đầu tiên kể từ khi tôi làm việc trong lĩnh vực này, có 72 máy bay chiến đấu mới trong ngân sách của Lực lượng Không quân”, Moore nói. “Chúng tôi rất vui mừng về điều đó. Tôi chắc chắn rằng bạn sẽ nhìn thấy nó một lần nữa”.
Kế hoạch của Lực lượng Không quân Mỹ là cho nghỉ hưu 32 máy bay chiến đấu F-22A Raptor Block 20, giúp tiết kiệm được khoảng 2,5 tỷ USD trong 5 năm, số tiền này sẽ dành để phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu.
"Chúng tôi nhận thấy rõ để lực lượng có thể đảm bảo ưu thế vào đầu và giữa những năm 2030, Mỹ phải sở hữu tiêm kích thế hệ thứ 6, tức chương trình Thống trị Trên không Thế hệ mới (NGAD)", ông Moore nói.
Tướng Moore cho biết mục tiêu mua 72 tiêm kích mỗi năm phần nào phụ thuộc vào năng lực chế tạo chiến đấu cơ tàng hình F-35 của hãng Lockheed Martin. Ông nhận định các tập đoàn quốc phòng Mỹ đối mặt nhiều hạn chế, trong đó có vấn đề về chuỗi cung ứng và lực lượng lao động, điều sẽ gây khó khăn cho kế hoạch mua sắm chiến đấu cơ.
Việc tập trung vào nghiên cứu và đầu tư phát triển hiện đang là ưu tiên hàng đầu của Bộ trưởng Không quân Mỹ Frank Kendall.
Một dấu hiệu cho thấy điều đó là việc ngân sách của Bộ Không quân cho nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm và đánh giá sẽ tăng gần 5 tỷ USD lên 55,4 tỷ đô la trong đề xuất ngân sách năm tài khoá 2024 — tăng gần 10%.
Viên Minh (Tổng hợp)
