Lực lượng Mỹ, Anh tập kích mục tiêu Houthi ở Yemen. Trong khi đó, chỉ huy quân sự Houthi thông báo lực lượng này đang tấn công lực lượng trên biển của Mỹ và Anh trong khu vực để đáp trả vụ tập kích trước đó.
"Lực lượng Mỹ, Anh, với sự hỗ trợ từ Úc, Bahrain, Canada và Hà Lan, đã tập kích thành công vào các khu vực Houthi sử dụng ở Yemen", Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ngày 11/1. "Đây là phản ứng trực tiếp với các đợt tấn công của Houthi nhằm vào tàu hàng trên Biển Đỏ".
Theo ông Biden, hành động của Houthi đe dọa quân nhân, thủy thủ dân sự Mỹ và các đối tác của Washington, cản trở thương mại và tự do đi lại ở khu vực. Tổng thống Mỹ tuyên bố ông sẽ "không do dự" triển khai thêm biện pháp để bảo vệ con người và dòng chảy thương mại.
Thủ tướng Anh Rishi Sunak ngày 12/1 xác nhận Không quân Hoàng gia Anh đã phối hợp với lực lượng Mỹ. "Anh sẽ luôn đứng lên vì tự do đi lại và tự do thương mại. Do đó, chúng tôi đã hành động hạn chế, cần thiết và phù hợp để tự vệ", ông Sunak nói.
Đây được cho là lần đầu tiên Mỹ tập kích nhằm vào Houthi ở Yemen kể từ năm 2016. Các nguồn thạo tin nói đòn tập kích được thực hiện bởi các máy bay, chiến hạm và tàu ngầm USS Florida, sử dụng tên lửa Tomahawk. Trong số các mục tiêu có hệ thống radar, kho chứa tên lửa đạn đạo, vị trí phóng tên lửa của Houthi.
Houthi cho biết thủ đô Sanaa, tỉnh Hodeidah, Saada và Dhamar "đã hứng chịu các đợt tấn công từ Mỹ - Israel - Anh". Hussein al-Izzi, quan chức đối ngoại của Houthi, cảnh báo Mỹ và Anh "sẽ phải trả giá đắt cho hành động xâm lược trắng trợn này".
"Hành động tàn bạo của Mỹ, Anh và Israel đã bị đáp trả. Một trận chiến lớn giờ bùng phát ở Biển Đỏ và chắc chắn một số chiến hạm Mỹ, Anh đã trúng đòn", thiếu tướng Abdul Salam Jahaf, thành viên Ủy ban Quốc phòng và An ninh Yemen do Houthi thành lập, ngày 12/1 thông báo.
Tướng Jahaf tuyên bố lực lượng Houthi "sẽ không dừng tấn công tới khi các người rời khỏi khu vực, không ngừng ra đòn cho tới khi nào các người thấy tủi nhục".
"Họ đang cầu xin xuống thang căng thẳng. Họ nổ phát súng đầu tiên và chúng tôi sẽ là những người định đoạt cục diện trận chiến", tướng Jahaf nói, đề cập tới Mỹ và Anh. "Chúng tôi không nằm trong số những người lo lắng hay sợ hãi nước Mỹ".
Quyết định tập kích được các lãnh đạo Lầu Năm Góc đưa ra sau khi Houthi phớt lờ tối hậu thư của Mỹ và các đồng minh về chấm dứt các cuộc tấn công nhắm vào tàu hàng trên Biển Đỏ, một trong những tuyến hàng hải quan trọng nhất trên thế giới với 12% dòng chảy thương mại toàn cầu.
Trong nhiều tuần qua, lực lượng Houthi liên tục phóng tên lửa, máy bay không người lái nhắm vào tàu hàng qua Biển Đỏ, biến tuyến đường qua đây thành hành trình nguy hiểm. Họ đã tiến hành ít nhất 27 cuộc tấn công vào các tàu thương mại kể từ giữa tháng 11 năm ngoái.
Mỹ và các thành viên trong liên minh 20 nước chủ yếu phản ứng bằng cách bắn hạ các UAV, tên lửa này. Từ ngày 16/12 đến 4/1, hải quân Mỹ thông báo đã hạ 61 tên lửa và UAV.
Michael Knights, nhà nghiên cứu tại Viện Chính sách Cận đông Washington, cho rằng phát biểu này chứng tỏ cuộc tập kích tầm xa của Mỹ và đồng minh không khiến Houthi "đau đớn" như kỳ vọng. Trái lại, nhóm vũ trang này lại thể hiện mình là bên "chiến thắng" khi có thể chống chịu cuộc tập kích của Mỹ bất kể nó nặng nề tới đâu và cho thấy họ có thể tiếp tục tung đòn đáp trả.
Các quan chức quốc phòng Mỹ và nguồn tin thân cận với Houthi cho biết nhóm này đã lường trước về đòn tập kích của phương Tây và đã chuyển một số vũ khí, thiết bị và tên lửa vào hầm ngầm ở thành phố đông dân cư Sanaa, giúp chúng không bị tên lửa Tomahawk phá hủy.
Ông Behnam Ben Tabelu, nhà phân tích chuyên về vấn đề an ninh và chính trị Iran tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ ở Washington, cho rằng khi cuộc tập kích tầm xa không đạt được mục tiêu răn đe, Mỹ đối mặt lựa chọn tiến hành một chiến dịch quy mô lớn hơn ở Yemen.
Ông nói Houthi có sức mạnh vượt trội so với các nhóm khác mà Iran hỗ trợ như Hamas ở Gaza hay Hezbollah ở Lebanon, khi sở hữu kho vũ khí tinh vi do Tehran cung cấp, gồm cả tên lửa đạn đạo tầm trung có khả năng vươn tới miền nam Israel và nhiều loại UAV. "Mỹ có thể phải tiến hành chiến dịch kéo dài nhắm vào các cơ sở quân sự của Houthi nếu muốn kiềm chế nhóm này", ông Tabelu nói.
Viên Minh (tổng hợp)
