Mỹ đang cân nhắc các phương án của một gói trừng phạt chống lại Trung Quốc để ngăn chặn nước này xâm lược Đài Loan, trong khi Liên hiệp châu Âu đang chịu áp lực ngoại giao từ Đài Bắc để làm điều tương tự, theo Reuters.
Các nguồn tin cho biết, các cân nhắc ở Washington và cuộc vận động hành lang của Đài Bắc nhắm vào các đặc phái viên EU đều đang trong giai đoạn đầu – một phản ứng lo ngại về một cuộc xâm lược của Trung Quốc đang gia tăng trong bối cảnh căng thẳng quân sự leo thang ở Eo biển Đài Loan.
Trong cả hai trường hợp, mục đích là áp dụng các biện pháp trừng phạt ngoài các biện pháp đã được áp dụng ở phương Tây nhằm hạn chế một số thương mại và đầu tư với Trung Quốc trong các công nghệ nhạy cảm như chip máy tính và thiết bị viễn thông.
Các nguồn tin không cung cấp bất kỳ chi tiết nào về những gì đang được xem xét nhưng khái niệm về các chế tài đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và một trong những mắt xích lớn nhất của chuỗi cung ứng toàn cầu đặt ra câu hỏi về tính khả thi của chế tài.
Bà Nazak Nikakhtar, cựu quan chức cấp cao của Bộ Thương mại Mỹ, nói: “Khả năng áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Trung Quốc là một biện pháp còn phức tạp hơn nhiều so với các biện pháp trừng phạt đối với Nga, trong bối cảnh Mỹ và các đồng minh can dự rất nhiều vào nền kinh tế Trung Quốc”.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của riêng mình và tháng trước đã bắn tên lửa qua hòn đảo và điều tàu chiến đi qua biên giới biển không chính thức sau khi Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đến thăm Đài Bắc. Bắc Kinh coi đây là một hành động khiêu khích.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố sẽ thống nhất Đài Loan theo chế độ dân chủ với nước này và không loại trừ việc sử dụng vũ lực. Ông dự kiến sẽ có thêm nhiệm kỳ 5 năm lần thứ ba tại đại hội ĐCS vào tháng tới.
Chính phủ Đài Loan bác bỏ mạnh mẽ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc.
Tại Washington, các quan chức đang xem xét các lựa chọn cho một gói trừng phạt khả thi nhắm vào Trung Quốc để ngăn cản ông Tập có ý đồ xâm lược Đài Loan, một quan chức Mỹ và một quan chức từ một quốc gia phối hợp chặt chẽ với Washington cho biết.
Hai nguồn tin này nói các cuộc thảo luận của Mỹ về các trừng phạt bắt đầu sau khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2, nhưng đã trở nên khẩn cấp hơn sau phản ứng của Trung Quốc đối với chuyến thăm của bà Pelosi.
Mỹ, được sự hậu thuẫn của các đồng minh NATO, đã có cách tiếp cận tương tự với Nga vào tháng Giêng với lời đe dọa trừng phạt nhưng điều này không thuyết phục được Tổng thống Nga Vladimir Putin không xâm lược Ukraine.
Nhà Trắng tập trung vào việc đưa các quốc gia vào cùng một lập trường, bao gồm phối hợp giữa châu Âu và châu Á, và tránh khiêu khích Bắc Kinh, một trong hai nguồn tin vừa kể cho biết. Nhà Trắng từ chối bình luận về điều này.
Reuters không thể xác minh chi tiết về những biện pháp trừng phạt cụ thể nào đang được xem xét, nhưng một số nhà phân tích cho rằng quân đội Trung Quốc có thể là trọng tâm.
Ông Craig Singleton tại Quỹ Bảo vệ các nền dân chủ cho biết: “Trong bức tranh lớn, các cuộc thảo luận về lệnh trừng phạt ban đầu có thể sẽ xoay quanh việc hạn chế quyền tiếp cận của Trung Quốc đối với một số công nghệ cần thiết để duy trì một chiến dịch quân sự chống lại Đài Loan”.
Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết họ đã thảo luận với Mỹ, châu Âu và các đối tác cùng chí hướng khác, về các cuộc tập trận gần đây của Trung Quốc và “những thách thức lớn” mà Trung Quốc đặt ra đối với Đài Loan và khu vực, nhưng không thể tiết lộ chi tiết.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc và Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận.
Đài Loan lên tiếng với châu Âu
Đài Loan đã đưa ra các biện pháp trừng phạt với các quan chức châu Âu sau khi Nga xâm lược Ukraine. Tuy nhiên, các cuộc tập trận gần đây của Trung Quốc đã khiến lập trường của Đài Loan trở nên cứng rắn hơn, sáu nguồn tin tóm tắt về các cuộc thảo luận Đài Loan-châu Âu nói với Reuters.
Những lời kêu gọi chuẩn bị trừng phạt của các quan chức hàng đầu Đài Loan đã tăng cường trong những tuần gần đây. Sách trắng gần đây của Trung Quốc, trong đó rút lại lời hứa không gửi quân đội hoặc quản trị viên đến Đài Loan nếu Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát hòn đảo, đã thúc đẩy nỗ lực vận động của Đài Loan với châu Âu tăng gấp đôi.
Đài Loan không đưa ra yêu cầu cụ thể, chỉ muốn châu Âu lên kế hoạch cho những hành động mà họ có thể thực hiện nếu Trung Quốc tấn công, một nguồn tin cho biết. Đồng thời, Đài Loan yêu cầu châu Âu cảnh báo riêng với Trung Quốc rằng họ sẽ phải đối mặt với hậu quả.
Các quan chức EU cho đến nay vẫn né tránh việc áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn đối với Trung Quốc về vấn đề nhân quyền, vì nước này đóng một vai trò lớn hơn nhiều đối với nền kinh tế của khối hơn là Nga, một người khác quen thuộc với vấn đề này cho hay.
Các biện pháp trừng phạt của châu Âu sẽ yêu cầu tất cả 27 nước thành viên đồng ý, điều này thường khó giữ; sự đồng thuận là khó khăn ngay cả trong việc cô lập Nga sau cuộc xâm lược Ukraine, một phần vì khí đốt của nước này rất quan trọng đối với Đức.
Toàn bộ châu Âu, ngoại trừ Vatican, có quan hệ ngoại giao chính thức với Bắc Kinh chứ không phải Đài Bắc, mặc dù các quan chức Đài Loan và châu Âu đã có các cuộc tiếp xúc rộng rãi, riêng tư kể từ khi các cuộc tập trận của Trung Quốc bắt đầu, các nguồn tin cho biết.
Đức, đầu tàu kinh tế của khối, đang “cảnh giác”, theo một quan chức khác quen thuộc với cuộc thảo luận.
“Tôi không nghĩ Nga-Ukraine về cơ bản đã thay đổi cách nhìn nhận mối quan hệ của họ với Trung Quốc".
Tuy nhiên, chính phủ Đức ngày càng lo ngại về sự phụ thuộc kinh tế của họ vào Trung Quốc, với việc Bộ trưởng Kinh tế ngày 13/9 cam kết một chính sách thương mại mới và không để cho Trung Quốc chèn ép nữa.
Phát ngôn viên của Thủ tướng Đức Olaf Scholz từ chối bình luận.
Lam Giang
