Thủ tướng Úc Scott Morrison đã thông báo rằng Úc sẽ cùng Hoa Kỳ tẩy chay ngoại giao đối với Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh 2022.
Thủ tướng Morrison nói với các phóng viên tại Canberra vào ngày 8/12: “Sẽ không có gì ngạc nhiên khi chính phủ Úc sẽ không cử bất kỳ đại diện chính thức nào tới Thế vận hội mùa đông sắp tới ở Trung Quốc.”
"Trong một thời gian, mọi người đã nhận thức rất rõ rằng chúng tôi [chính phủ Úc] đã đưa ra một số vấn đề quan trọng nhưng tất cả đều chưa nhận được phản hồi thích đáng từ Trung Quốc và giữa chúng tôi đã xảy ra bất đồng về những vấn đề đó." Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng Morrison chỉ ra sự chống đối của Bắc Kinh đối với hệ thống luật pháp về can thiệp nước ngoài của Úc cũng như các quy tắc đầu tư nước ngoài, vốn có “lập trường rất vững chắc” trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia của Úc.
Ông cũng cho biết chế độ Trung Quốc đã "rất chỉ trích" những nỗ lực của Australia trong việc tăng cường lực lượng phòng vệ quốc gia, bao gồm cả việc thông qua hiệp ước an ninh AUKUS ba bên với Anh và Mỹ; Úc sẽ mua tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Thủ tướng cũng chỉ ra những vi phạm nhân quyền của chế độ Trung Quốc ở Tân Cương.
Ông Morrison cho biết chính quyền Trung Quốc "đã nhất quán" trong việc từ chối mọi cơ hội gặp gỡ các quan chức Úc để giải quyết bất đồng.
Ông nói: “Không có gì ngạc nhiên khi các quan chức chính phủ Úc sẽ không đến Trung Quốc để chứng kiến Thế vận hội mùa đông 2022”.
Chính quyền Trung Quốc đã công khai các bất bình của họ với Úc trong một bức thư dài gồm 14 luận điểm. Bức thư yêu gửi tới sứ quán Trung Quốc ở Canberra đã bị rò rỉ, tới tay các phóng viên vào năm ngoái.
Trong đó, các điểm Trung Quốc bất bình gồm: khiếu nại về việc Huawei bị cấm tham gia vào mạng cơ sở hạ tầng 5G của Úc; các chính trị gia Úc, trong số nhiều người khác, lên tiếng công khai chống lại chế độ Trung Quốc và quyền tự do báo chí của chế độ này.
Chính quyền Trung Quốc yêu cầu Úc khắc phục những vấn đề này trước khi nối lại quan hệ ngoại giao bình thường. Yêu cầu đưa ra sau khi các quan chức Trung Quốc từ chối trả lời các cuộc gọi từ các chính trị gia và quan chức Úc trong vài tháng.
Thủ tướng Morrison nói rõ rằng cuộc tẩy chay ngoại giao không mở rộng đến các vận động viên, những người vẫn có thể thi đấu ở Thế vận hội.
“Úc là một quốc gia thể thao vĩ đại, và tôi tách biệt các vấn đề thể thao với vấn đề chính trị” ông nói.
"Đó là vấn đề giữa hai chính phủ và tôi muốn thấy những vấn đề đó được giải quyết; tiếc là chúng không được giải quyết.” Ông nói thêm, "Úc sẽ không lùi bước, không thay đổi lập trường vững chắc mà Úc đã xây dựng để bảo vệ lợi ích của quốc gia. Chính phủ nhất quán với quan điểm đó. Bởi vậy, không có gì ngạc nhiên thi Úc không cử quan chức tới tham dự Thế vận hội.”
Canberra đã gửi một thông điệp tới Bắc Kinh khi họ quyết định không cử các quan chức hoặc chính trị gia có trụ sở tại Australia tới Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh bằng cách từ chối ký Thỏa thuận ngừng bắn Olympic.
Tuy nhiên, chính phủ liên bang vẫn đang xem xét liệu đại sứ Úc tại Trung Quốc, Graham Fletcher và các nhân viên đại sứ quán khác có tham dự các sự kiện hay không và có công khai gọi đó là một cuộc tẩy chay ngoại giao hay không.
Thượng nghị sĩ Tự do Eric Abetz, một thành viên của Liên minh Nghị viện về Trung Quốc, cho biết động thái của chính phủ là “đúng đắn” nhưng kêu gọi “tẩy chay ngoại giao hoàn toàn”.
"Động thái này gửi một thông điệp phản đối mạnh mẽ chống lại các hành vi vi phạm nhân quyền nghiêm trọng tại nhiều nơi của chế độ độc tài của Đảng Cộng sản Trung Quốc", ông nói với The Epoch Times.
"Thế vận hội sẽ là một chương trình giới thiệu tuyên truyền chính trị được dàn dựng cẩn thận. Chúng tôi không thể cho phép đại diện chính thức từ Chính phủ Úc cổ xuý cho hoạt động này.”
"Sự vắng mặt của các quan chức Úc tại Thế vận hội sẽ được lịch sử coi là một quyết định mang tính nguyên tắc nhưng tôi kêu gọi Chính phủ tham gia vào một cuộc tẩy chay ngoại giao hoàn toàn; không cử đại sứ của Úc tại Trung Quốc hoặc bất kỳ quan chức Úc nào khác tại Trung Quốc đến tham dự Thế vận hội."
Đại sứ quán Trung Quốc ra thông cáo nói rằng Úc phải chịu trách nhiệm về quan hệ song phương suy yếu đi. Như đã nêu trong bức thư 14 điểm, một lần nữa thúc giục chính phủ "thực hiện các biện pháp" để cải thiện chúng.
Trong khi đó, Thủ hiến Queensland, bà Annastacia Palaszczuk, nơi có thủ đô Brisbane sẽ đăng cai Thế vận hội 2032, đã đưa ra một tuyên bố ngắn gọn xác nhận rằng bà sẽ không tham dự Thế vận hội tại Bắc Kinh vào tháng Hai.
"Sự tham dự của các đại diện chính phủ tại Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh là vấn đề của Chính phủ Liên bang", bà nói trong một tuyên bố hôm 8/12.
"Quyết định của Chính phủ Liên bang có hiệc lực với cả Queensland. Chúng tôi chúc các vận động viên của chúng ta thành công."
Thanh Đoàn
(Theo The Epoch Times)
