Cuối tháng 1, hai tàu sân bay Mỹ là USS Carl Vinson và USS Theodore Roosevelt bất ngờ xuất hiện cùng lúc tại vùng biển Philippines để tập trận cùng tàu sân bay USS Reagan, rất hiếm khi có hai tàu sân bay thuộc Hạm đội 7. Nửa tháng sau, quân đội Mỹ lại có động thái bất ngờ khác, tàu sân bay Carl Vinson lặng lẽ đến vùng biển Hawaii và trở về sớm chỉ sau 4 tháng triển khai.
Trong năm bầu cử 2024, các tàu sân bay của Mỹ dường như được triển khai linh hoạt theo cách khó lường giống như các máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm, điều này khiến quân đội Trung Quốc khó nắm bắt.
USS Carl Vinson rút ngắn thời gian triển khai
Ngày 12/10/2023, tàu USS Carl Vinson (CVN 70) rời San Diego trên bờ biển phía Tây nước Mỹ và chính thức bắt đầu đợt triển khai mới nhất. Đầu tháng 11/2023, hạm đội tàu sân bay USS Carl Vinson và USS Ronald Reagan (CVN 76) đã gặp nhau để tập trận ở vùng biển Philippines phía đông Đài Loan. Sau đó, tàu sân bay USS Ronald Reagan quay trở lại cảng Nhật Bản, còn tàu sân bay USS Carl Vinson tiếp tục tuần tra ở Tây Thái Bình Dương, bao gồm Biển Đông, Hoàng Hải và Biển Philippines. Trước và sau cuộc bầu cử Đài Loan ngày 13/1, tàu sân bay Carl Vinson vẫn ở vùng biển phía đông Đài Loan.
Ngày 11/1, tàu USS Theodore Roosevelt (CVN 71) được triển khai tới Tây Thái Bình Dương và tiến vào khu vực Hạm đội 7 của Mỹ vào ngày 24/1. Ngày 31/1, tàu sân bay USS Theodore Roosevelt và hạm đội tàu sân bay USS Carl Vinson đã hội tụ và tiến hành cuộc tập trận chung kéo dài nhiều ngày với Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản trên Biển Philippines. Sau đó, tàu sân bay Carl Vinson bắt đầu hành trình quay trở lại và tiến vào vùng biển Hawaii vào ngày 15/2. USS Carl Vinson dường như đã kết thúc sớm nhiệm vụ của mình ở Thái Bình Dương.
Các tàu sân bay Mỹ thường triển khai nhiệm vụ trong khoảng 6 tháng, đôi khi thời gian được kéo dài khi cần thiết. Trong những năm gần đây, việc triển khai hầu như chưa bao giờ kết thúc sớm. Đầu tháng 3/2020, tàu sân bay USS Theodore Roosevelt thăm Việt Nam 5 ngày, cán bộ, chiến sĩ trên tàu được phát hiện nhiễm dịch, cuối tháng 4 buộc phải cập cảng Guam và bị cách ly, điều này được coi là làm gián đoạn quá trình triển khai của tàu, tuy nhiên, nó đã quay trở lại biển để thực hiện nhiệm vụ vào tháng 5 và không quay trở về sớm. Tàu sân bay Carl Vinson đã quay trở lại chỉ bốn tháng sau khi được triển khai, đây là một điều đáng ngạc nhiên.
Kết quả bầu cử của Đài Loan đã khiến Trung Nam Hải thất vọng nặng nề, lẽ ra quân đội Mỹ phải lường trước những rủi ro có thể xảy ra ở eo biển Đài Loan, Triều Tiên gần đây cũng đã tiến hành nhiều vụ thử vũ khí hạt nhân và tên lửa. Vì vậy, quân đội Mỹ bất ngờ tăng quân ở Tây Thái Bình Dương nhằm tăng sức răn đe.
Sự can thiệp của chính quyền Trung Quốc vào cuộc bầu cử ở Đài Loan đã thất bại, quân đội của Trung Quốc không có bất kỳ hành động mạnh mẽ nào. Hơn nữa, cuộc thanh trừng quân đội trong nội bộ chính quyền Trung Quốc vẫn đang diễn ra. Hiện tại, Trung Quốc có lẽ lo lắng hơn về nội chiến và không dám mạo hiểm sử dụng quân đội ra bên ngoài. Quân đội Mỹ thấy tình hình ổn định và có thể sắp xếp để tàu sân bay Carl Vinson quay trở lại, có thể coi đây là đợt triển khai luân phiên trước.
Vào khoảng thời gian tân tổng thống Đài Loan tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20/5, dự kiến tàu sân bay USS Ronald Reagan sẽ rời cảng. Cùng với tàu sân bay USS Theodore Roosevelt, quân đội Mỹ có hai hạm đội tàu sân bay ở Tây Thái Bình Dương, vẫn có thể duy trì khả năng răn đe đáng kể.
-
- Ngày 9/2/2024, tàu sân bay USS Lincoln (CVN 72) huấn luyện tại khu vực Hạm đội 3 ở bờ biển phía đông Hoa Kỳ. (Hải quân Hoa Kỳ)
Ưu điểm luân chuyển của tàu sân bay quân sự Mỹ
Hiện nay, 7 quốc gia trên thế giới đã có tàu sân bay.
Quân đội Mỹ có 11 tàu sân bay có trọng tải 100.000 tấn, trong đó các máy bay chiến đấu chủ yếu hoạt động trên tàu sân bay là F/A-18E/F Super Hornet và F-35C, ngoài ra còn có đầy đủ các loại máy bay cảnh báo sớm, máy bay chiến đấu điện, và các loại trực thăng khác nhau, với tổng sức chứa 85-90 chiếc. Trong số 11 tàu sân bay, một chiếc thường được lên kế hoạch đại tu giữa kỳ, một nửa trong số 10 chiếc còn lại có thể được triển khai, một nửa được bảo trì hoặc ở chế độ chờ, ít nhất 5 tàu sân bay có thể được triển khai quanh năm.
Anh có 2 tàu sân bay nặng 65.000 tấn, HMS Queen Elizabeth và HMS Prince of Wales, với các máy bay chiến đấu hoạt động trên tàu sân bay chính là F-35B và nhiều loại trực thăng khác nhau, có thể chở tổng cộng 65 máy bay. 2 tàu sân bay được triển khai luân phiên, trong đó một chiếc có thể triển khai quanh năm.
Trung Quốc có 2 tàu sân bay là Liêu Ninh nặng 60.000 tấn và Sơn Đông nặng 60.000-70.000 tấn, máy bay chiến đấu chủ yếu hoạt động trên tàu sân bay là J-15 cùng nhiều loại trực thăng với tổng sức chứa 36-44 máy bay. Giữa Liêu Ninh và Sơn Đông không có sự sắp xếp thay thế lẫn nhau, Liêu Ninh thuộc về phía Bắc, Sơn Đông thuộc về phía Nam, một khi bước vào thời gian bảo trì sẽ có khoảng thời gian nằm chờ. Hiện tại, tàu Liêu Ninh lẽ ra chưa hoàn thành việc bảo trì và chuyển đổi, đồng thời không có tàu sân bay nào ở chiến trường phía bắc của Trung Quốc. Tàu Sơn Đông sẽ được triển khai trong thời gian ngắn vài lần vào năm 2023 và dự kiến sẽ sớm quay trở lại nhà máy. Tàu Phúc Kiến vẫn chưa được bàn giao và sẽ được giao cho Bộ Tư lệnh quân khu miền Đông sau khi đưa vào sử dụng trong tương lai, cũng không có chiếc nào thay thế.
Nga có tàu sân bay Kuznetsov cùng loại với tàu sân bay Liêu Ninh, nặng khoảng 59.000 tấn, các máy bay chiến đấu chính hoạt động trên tàu sân bay của nước này ban đầu là Su-33 và dự kiến sẽ được thay thế bằng Mig-29, Su-25 và các loại trực thăng. Tổng cộng có thể chở được 41 máy bay. Tàu sân bay này đã vào xưởng đóng tàu để sửa chữa, cải tạo từ năm 2018 và vẫn chưa quay trở lại hạm đội.
Pháp có tàu sân bay có lượng giãn nước khoảng 42.500 tấn, sử dụng năng lượng hạt nhân và máy phóng hơi nước. Tiêm kích chủ yếu trên tàu sân bay là tiêm kích Tornado, máy bay cảnh báo sớm E-2 của Mỹ và nhiều loại trực thăng khác nhau, có thể chở tổng cộng 37 máy bay. Tàu sân bay thứ hai của Pháp có kế hoạch khởi công xây dựng vào năm 2025. Thiết kế lò phản ứng hạt nhân mới đã hoàn thành và hệ thống máy phóng điện từ cũng như máy bay cảnh báo sớm của Mỹ sẽ được mua.
Ấn Độ có 2 tàu sân bay. Chiếc đầu tiên được mua từ Nga. Đây là một tàu tuần dương được trang bị sàn nhảy trượt tuyết và có lượng giãn nước khoảng 4,5 tấn. Máy bay chiến đấu chính hoạt động trên tàu sân bay là Mig-29, cũng như nhiều loại khác nhau máy bay trực thăng, có thể chở tổng cộng 36 chiếc. Bản sao thứ hai của tàu sân bay Vikrant của Ấn Độ sẽ được giao vào năm 2022. Về mặt lý thuyết, hai tàu sân bay có thể thay phiên nhau hoạt động.
Ý có 2 tàu sân bay, chiếc đầu tiên là Cavour nặng khoảng 30.000 tấn, máy bay chiến đấu chủ yếu hoạt động trên tàu sân bay là F-35B và nhiều loại máy bay trực thăng, có thể chở tổng cộng 22 máy bay. Tàu sân bay hạng nhẹ thứ hai là Garibaldi nặng khoảng 14.000 tấn, máy bay chiến đấu chính hoạt động trên tàu sân bay là AV-8B cùng nhiều loại trực thăng khác nhau và có thể chở tổng cộng 18 máy bay. Về mặt lý thuyết, hai tàu sân bay này có thể thay phiên nhau hoạt động.
Trong số 7 quốc gia thực sự có tàu sân bay, Hoa Kỳ có thể triển khai ít nhất 5 chiếc quanh năm; Anh, Ấn Độ và Ý có thể triển khai một chiếc quanh năm; 2 tàu sân bay của Trung Quốc không luân chuyển nhau. Pháp chỉ có thể triển khai thường xuyên một tàu sân bay, Nga có một tàu sân bay. Ngược lại, chỉ có Mỹ mới có thể hình thành năng lực tác chiến tàu sân bay đi biển quy mô lớn.
4 tàu sân bay Mỹ trực chiến ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong năm 2024
Trước và sau cuộc bầu cử ở Đài Loan đầu năm 2024, quân đội Mỹ đã chuẩn bị tốt để đối phó với Trung Quốc, nguy cơ tiếp theo có thể xảy ra là trước và sau cuộc bầu cử Mỹ vào tháng 11, quân đội Mỹ cũng cần có biện pháp đối phó. Đây cũng có thể là một trong những nguyên nhân khiến tàu sân bay quân sự Mỹ bất ngờ tăng cường triển khai và bất ngờ quay trở lại sớm. Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Hoa Kỳ cần thể hiện sức mạnh của mình trước quân đội Trung Quốc. Tàu sân bay có thể cơ động bất cứ lúc nào. Nếu tình hình leo thang, nó có thể tăng cường triển khai ngay lập tức. Nếu tình hình ổn định, một số sĩ quan và binh sĩ Mỹ có thể kết thúc sẵn sàng chiến đấu cường độ cao và luân chuyển để sửa chữa.
Một tàu sân bay khác của Mỹ là USS Lincoln (CVN 72) đang trải qua quá trình huấn luyện và cấp chứng chỉ máy bay hoạt động trên tàu sân bay ở bờ biển phía Tây nước Mỹ và có thể được triển khai bất cứ lúc nào. Tàu sân bay USS Nimitz hiện đang chờ ngừng hoạt động theo kế hoạch vào năm 2025 khi tàu sân bay USS Kennedy mới đóng mới sẽ đi vào hoạt động; tuy nhiên, nếu tình hình khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trở nên bất ổn, quân đội Mỹ cũng có thể giữ lại tàu sân bay USS Nimitz. Tàu sân bay Nimitz, nâng số lượng tàu sân bay đang hoạt động lên 12 chiếc, có thêm một tàu sân bay ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Tàu sân bay USS Carl Vinson về sớm sau 4 tháng triển khai, chưa rõ sẽ bước vào chu kỳ bảo dưỡng trước, tiếp tục trực chiến hay bất ngờ quay lại diễn tập cứu hộ khẩn cấp theo kịch bản tác chiến thực tế, điều này khiến Trung Quốc một lần nữa chứng kiến khả năng của quân đội Hoa Kỳ. Khả năng này giải thích ý nghĩa thực sự của "sự chuẩn bị cho chiến tranh".
Theo điều kiện sẵn sàng chiến đấu hiện tại của quân đội Mỹ, các tàu USS Reagan, USS Roosevelt, USS Lincoln, USS Carl Vinson hay USS Nimitz có thể tập trung ở Tây Thái Bình Dương trong vòng 2 tuần và triển khai 4 hạm đội tàu sân bay cùng một lúc vào năm bầu cử. Tiếp tục duy trì khả năng răn đe tối đa đối với Trung Quốc để Trung Quốc không dám hành động vội vàng.
Vào tháng 4 hoặc đầu tháng 5, tàu sân bay USS Ronald Reagan đồn trú tại Nhật Bản sẽ được điều động. Nếu cặp tàu sân bay USS Reagan và USS Roosevelt đủ sức ổn định tình hình ở Tây Thái Bình Dương thì tàu sân bay USS Lincoln nên được triển khai vào mùa hè để thay thế USS Roosevelt.
Nếu tình hình ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đủ lạc quan, tàu Reagan cũng có thể tới Trung Đông tiếp quản tàu sân bay USS Eisenhower, sau đó hoàn thành vòng luân chuyển với tàu sân bay USS Washington ở bờ biển phía đông nước Mỹ. Theo kế hoạch, tàu USS Washington sẽ đóng quân tại Nhật Bản vào năm 2025 và bắt đầu triển khai thường trực ở Tây Thái Bình Dương trong 10 năm tới.
Các máy bay chiến đấu và máy bay ném bom thế hệ thứ năm của quân đội Hoa Kỳ thỉnh thoảng được triển khai năng động ở Tây Thái Bình Dương. Cuộc tập trận Đối đầu phương Bắc năm 2024 (Cope North 24) đã bắt đầu. Các máy bay chiến đấu từ Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc, Hàn Quốc, Pháp, và Canada đang tập trung tại Guam và các căn cứ xung quanh. Tàu sân bay quân sự của Mỹ dường như đã bắt đầu nhịp độ triển khai năng động và những chuyển biến trong năm 2024 sẽ rất rực rỡ.
-
- Vào ngày 31/1/2024, nhóm tàu sân bay USS Carl Vinson (CVN 70) và USS Theodore Roosevelt (CVN 71) và tàu khu trục trực thăng lớp Hyuga Ise của Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản đã tiến hành tập trận chung ở vùng biển Philippines. (Hải quân Hoa Kỳ)
Ưu điểm của tàu sân bay hạng nhẹ của quân đội Mỹ
Ngoài tàu sân bay thực sự, tàu tấn công đổ bộ của quân đội Mỹ cũng có thể trở thành tàu sân bay hạng nhẹ bất cứ lúc nào. Trong số các quốc gia khác, các đối tác hiện tại là hai tàu sân bay trực thăng lớp Izumo của Nhật Bản và tàu tấn công đổ bộ đa năng Juan Carlos của Tây Ban Nha.
Quân đội Mỹ có 2 tàu tấn công đổ bộ lớp America, lượng giãn nước khoảng 4,5 tấn và 7 tàu tấn công đổ bộ lớp Wasp, lượng giãn nước khoảng 41.000 tấn, có thể chở tới 20 máy bay chiến đấu F-35B và trở thành các tàu sân bay hạng nhẹ. Trong số đó, USS America (LHA 6) đóng quân thường trực tại Nhật Bản, nếu có chiến tranh, quân đội Mỹ có thể điều động thêm 2-3 tàu tấn công đổ bộ từ đất liền sang triển khai ở Tây Thái Bình Dương.
Đến lúc đó, lực lượng không quân hàng hải của quân đội Hoa Kỳ có thể có 3-4 phi đội máy bay chiến đấu F-35C, 6-8 phi đội máy bay chiến đấu F-35B và 9-12 phi đội F/A-18 Super Hornet; tổng cộng khoảng 90-120 chiếc. Tiêm kích thế hệ 108-144 và tiêm kích thế hệ thứ tư 108-144 khiến hạm đội Trung Quốc khó có được chỗ đứng ngoài chuỗi đảo thứ nhất và tiếp cận Đài Loan.
Trước lợi thế của các máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm do quân đội Mỹ triển khai trên biển, Không quân Trung Quốc khó có thể bảo vệ trên không cho hải quân và không thể đối phó với việc triển khai thêm F-22 và F-35A máy bay chiến đấu và máy bay ném bom của Không quân Hoa Kỳ.
Hai tàu sân bay trực thăng lớp Izumo của Nhật Bản có lượng giãn nước khoảng 27.000 tấn đã hoàn tất việc sửa đổi và tiến hành các cuộc thử nghiệm cất hạ cánh của máy bay chiến đấu F-35B. Chiếc F-35B do Nhật Bản đặt hàng vẫn chưa được giao và hiện có thể được sử dụng làm bệ cất hạ cánh dự phòng cho các tàu sân bay hạng nhẹ của quân đội Mỹ.
Hải quân Trung Quốc có 3 tàu tấn công đổ bộ Type 075 đang hoạt động, lượng giãn nước khoảng 36.000 tấn, tuy nhiên chưa có máy bay chiến đấu phù hợp để vận chuyển chúng và cũng chưa có các loại trực thăng. Trực thăng từ Nga tạm thời khó xuất phát do chiến tranh Nga - Ukraine.
Quân đội Mỹ bất ngờ điều thêm tàu sân bay tới Tây Thái Bình Dương, đồng thời bất ngờ cho phép tàu sân bay mới được triển khai chỉ 4 tháng trở về sớm, điều này thể hiện khả năng cơ động của 11 tàu sân bay của quân đội Mỹ khi triển khai luân phiên, có thể đảm bảo khả năng cơ động của 11 tàu sân bay Mỹ, họ có thể ứng phó với những hành vi nguy hiểm có thể xảy ra của Trung Quốc bất cứ lúc nào.
Nếu phát hiện bất kỳ động thái bất thường nào của Quân đội Trung Quốc, quân đội Mỹ sẽ triển khai nhanh hơn và nhanh chóng hình thành năng lực phản công quy mô lớn. Quân đội Mỹ liên tục chiếm thế chủ động ở Biển Đỏ và liên tục tiêu diệt tên lửa chống hạm, máy bay không người lái và tàu nhỏ chuẩn bị xuất kích của tổ chức Houthi ở Yemen, làm suy yếu đáng kể khả năng tấn công của tổ chức Houthi.
Quân đội Hoa Kỳ cũng có khả năng thực hiện các cuộc tấn công tự chống lại Trung Quốc, gây tổn thất lớn cho lực lượng tên lửa và không quân của Trung Quốc, nhằm giảm thiểu mối đe dọa cho quân đội Hoa Kỳ và các lực lượng đồng minh. Quân đội Mỹ cũng có khả năng làm tê liệt hạm đội và lực lượng đổ bộ của Trung Quốc tại cảng.
Cuộc tổng tuyển cử ở Đài Loan đã kết thúc, nhưng cuộc bàn giao tổng thống sẽ diễn ra vào tháng 5; sẽ có cuộc tổng tuyển cử ở Mỹ vào tháng 11/2024. Để ngăn chặn Trung Quốc gây rắc rối, quân đội Hoa Kỳ đang đẩy mạnh triển khai và thể hiện sức mạnh của mình, để quân đội Trung Quốc và các lãnh đạo chính quyền Trung Quốc sẽ không dám gây rối.
Theo The Epoch Times
Lý Ngọc biên dịch
