Các đòn trừng phạt và cô lập kinh tế Nga do nước này xâm lược Ukraine đã phát huy hiệu quả. Các đòn trừng phạt Nga tiếp tục gia tăng bởi các đồng minh của Mỹ khi chiến tranh Nga - Ukraine leo thang; mặc dù một số chỉ mang tính biểu tượng và không có mấy ý nghĩa thực tế trên diện rộng.
Ngày 29/3/2022, Nhật Bản, đồng minh thân cận nhất của Mỹ ở Châu Á, đã gia tăng thêm đòn trừng phạt kinh tế lên Nga bằng cách kéo dài danh sách hàng hoá cấm xuất khẩu sang Nga. Danh sách lần này bao gồm thêm 19 hàng hoá xa xỉ, gồm có nước hoa, tác phẩm nghệ thuật, ô tô cao cấp. Lệnh cấm có hiệu lực từ ngày 5/4/2022.
Danh sách 19 mặt hàng xa xỉ cấp xuất khẩu sang Nga được bổ sung nối dài danh sách hàng hoá bị cấm xuất khẩu sang Nga trước đó của Nhật Bản là vũ khí, công cụ cấp quân sự, sợi carbon và chất bán dẫn nói chung.
Mặc dù, 19 hàng hoá xa xỉ cấm xuất khẩu sang Nga không tác động đáng kể tới khó khăn hay đẩy Nga vào thế cô lập thêm. Nhưng đòn trừng phạt mang tính biểu tượng này của Nhật cũng có ý nghĩa về chính trị và thái độ phản đối chiến tranh mạnh mẽ.
Ông Koichi Hagiuda, Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, ngày 23/3 cho biết Nhật Bản sẽ hợp tác với Nhóm 7 cơ quan kinh tế toàn cầu (G7) để áp dụng các biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt đối với Nga.
Nhật Bản cho biết, lệnh cấm xuất khẩu hàng xa xỉ sang Nga nhằm vào các nhà tài phiệt kinh doanh ủng hộ Tổng thống Nga Putin.
Ông Koichi nói rằng sau các lệnh trừng phạt rộng hơn của các nước phương Tây, các nhà lập pháp Nhật Bản cũng đã đề xuất đóng băng tài sản của các chính trị gia và nhà tài phiệt Nga và gia đình của họ.
Các nhà tài phiệt của Nga đã tích lũy tài sản sau khi Liên Xô sụp đổ vào đầu những năm 1990 và ở các mức độ khác nhau, đã hỗ trợ chính phủ của Putin để có ảnh hưởng chính trị.
Trong khi đó, Nga đã đưa Nhật Bản vào danh sách "các quốc gia không thân thiện" và đình chỉ các cuộc đàm phán hiệp ước hòa bình với Nhật Bản để trả đũa các lệnh trừng phạt của Tokyo.
Moscow và Tokyo cũng đang đứng đầu trên quần đảo Kuril đang tranh chấp, mà Nhật Bản gọi là Lãnh thổ phía Bắc mà quân đội Liên Xô đã chiếm giữ vào cuối Thế chiến thứ hai.
Dù vậy, Nhật Bản do dự trong việc cắt đứt mọi quan hệ kinh tế với Nga.
Nhật Bản sẽ không rút khỏi dự án khí đốt tự nhiên hóa lỏng Sakhalin-2 (LNG) ở Nga bất chấp sự rút lui của các công ty khác do Nga xâm lược Ukraine, Thủ tướng Fumio Kishida cho biết vào ngày 23/3. Thủ tướng Kishida nói thêm rằng Nhật Bản sẽ tăng cường nỗ lực để giảm sự phụ thuộc về năng lượng của Nga phối hợp với kế hoạch của Nhóm bảy nước tiên tiến (G7).
Minoru Osugi, một nhà hoạt động của Đảng Bảo thủ Mới, nói với The Epoch Times rằng cũng như các biện pháp trừng phạt kinh tế - cả nhập khẩu và xuất khẩu - các dự án phát triển của Nhật Bản nên được rút khỏi Nga.
Bên cạnh các chính sách trừng phạt kinh tế Nga, Nhật Bản cũng mở rộng biên giới chào đón người tị nạn Ukraine. Ngày 4/4/2022, tại Ba Lan, Bộ trưởng Ngoại giao Yoshimasa Hayashi cho biết người tị nạn Ukraine đã được đưa đến Nhật Bản trên một máy bay của chính phủ vào cùng ngày (theo tin từ Kyodo News).
Bộ trưởng ngoại giao Nhật Bản Hayashi cũng đã gặp Bộ trưởng Ukraine Dmytro Kuleba tại thủ đô Warsaw của Ba Lan. Ông Hayashi tuyên bố rằng Nhật Bản sẽ chấp nhận “càng nhiều (người Ukraine) càng tốt” vì lý do nhân đạo.
Chánh văn phòng Nội các Hiroshi Matsuno nói trong một cuộc họp báo tại Tokyo vào ngày 4/4/2022 rằng Nhật Bản đã cho nhập cảnh 393 người Ukraine sơ tán tính đến thứ Bảy tuần trước kể từ khi Nga xâm lược Ukraine.
Nhật Bản sẽ trang trải chi phí sinh hoạt và chăm sóc y tế cho người tị nạn Ukraine trong khi hỗ trợ họ học tiếng Nhật. Họ cũng sẽ được tư vấn việc làm và giáo dục cho trẻ em.
Tính đến ngày 3/4/2022, hơn 4,2 triệu người tị nạn đã rời khỏi Ukraine kể từ khi chiến tranh bắt đầu vào ngày 24/2/2022. Trong số đó, 2,45 triệu người Ba Lan, theo UNHCR, France 24 đưa tin.
Thanh Đoàn
(Theo The Epoch Times)
