Dự luật an ninh biên giới trị giá 118 tỷ USD từng mất nhiều tháng đàm phán lưỡng đảng đã bị chặn ở Thượng viện Mỹ.
Với kết quả 50 phiếu thuận và 49 phiếu chống, Thượng viện Mỹ đã không thể thông qua dự luật chi tiêu trị giá 118 tỉ USD nhằm thắt chặt luật nhập cư, giúp Ukraine đối phó với Nga và hỗ trợ Israel trong cuộc chiến với Hamas.
Dự luật này cần 60 phiếu tại Thượng viện để tiến tới. Đảng Dân chủ đang kiểm soát Thượng viện với tỷ số 51-49. Nhưng một số thượng nghị sĩ Dân chủ đã bỏ phiếu chống lại dự luật mà lãnh đạo của họ đã đàm phán nhiều tháng qua.
Đảng Cộng hòa nhiều lần tuyên bố sẽ không ủng hộ gói viện trợ cho các đồng minh của Mỹ nếu vấn đề dòng người di cư ở biên giới không được giải quyết. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, người đảng Cộng hòa, cũng khẳng định Hạ viện sẽ không ủng hộ dự luật. Chỉ có 4 trong số 49 đảng viên Cộng hòa của Thượng viện bỏ phiếu tán thành dự luật.
Trong bài phát biểu giận dữ trước cuộc bỏ phiếu, thượng nghị sĩ Cộng hòa James Lankford, trưởng nhóm đàm phán của đảng này về dự luật, cho biết ông thất vọng khi một số đồng nghiệp quyết định không cố gắng giải quyết cuộc khủng hoảng biên giới chỉ vì năm nay diễn ra bầu cử tổng thống.
Lankford bỏ phiếu thuận, trong khi lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell bỏ phiếu chống.
Dự luật bao gồm những thay đổi sâu rộng đối với hệ thống tị nạn của quốc gia và cơ chế đóng cửa biên giới một cách hiệu quả đối với hầu hết người di cư khi số lượng người vượt biên đặc biệt cao. Các nhóm bảo vệ quyền của người tị nạn, trong đó có Tổ chức Ân xá Quốc tế Mỹ, chỉ trích dự luật vì chứa "những đề xuất chống nhập cư cực đoan nhất mà nước này từng chứng kiến 100 năm qua".
Tuy nhiên, ngày càng nhiều nghị sĩ Cộng hòa lại cho rằng dự luật này vẫn quá mềm mỏng. Ông Johnson và các lãnh đạo phe Cộng hòa đã nêu ra những bất bình của họ trong một tuyên bố chung, nói dự luật "thất bại" trong việc bảo vệ biên giới và sẽ khuyến khích nhập cư bất hợp pháp nhiều hơn.
"Việc xem xét dự luật ở Thượng viện là lãng phí thời gian. Dự luật đã chết ở Hạ viện. Chúng tôi kêu gọi Thượng viện bác bỏ dự luật", tuyên bố chung cho hay.
Đảng Cộng hòa ở Thượng viện từ lâu yêu cầu an ninh biên giới là điều kiện để họ ủng hộ hỗ trợ Ukraine. Tuy nhiên, cựu tổng thống Donald Trump, người đang tái tranh cử, cáo buộc chính quyền Tổng thống Biden không giải quyết được vấn đề biên giới và kêu gọi phe Cộng hòa chặn dự luật.
"Chúng ta cần đạo luật về nhập cư và biên giới riêng biệt. Không nên để dự luật đó bị ràng buộc với viện trợ cho nước ngoài dù dưới bất cứ hình thức nào!", ông Trump nhắn nhủ các đảng viên Cộng hòa ngày 5/2. Trump đang coi kiểm soát biên giới là vấn đề trọng tâm trong cuộc đua vào Nhà Trắng của mình.
Tổng thống Joe Biden cho rằng thỏa thuận đang đổ vỡ vì Trump tìm cách "vũ khí hóa" cuộc khủng hoảng biên giới. Ông cũng kêu gọi các nghị sĩ đảng Cộng hòa "thể hiện sự cứng rắn".
Cựu tổng thống Trump vẫn có ảnh hưởng lớn trong phe Cộng hòa, đảng đang kiểm soát Hạ viện. Ông còn là ứng viên hàng đầu của đảng Cộng hòa cho cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11. Ukraine và nhiều đồng minh phương Tây lo ngại rằng nếu đắc cử, ông Trump sẽ chấm dứt hoàn toàn hỗ trợ của Mỹ cho Kiev.
Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer cho biết ông sẽ nhanh chóng tiến hành cuộc bỏ phiếu lần hai về gói viện trợ hơn 60 tỷ USD cho Ukraine và 14 tỷ USD cho Israel mà không kèm bất cứ điều khoản nào về an ninh biên giới, điều bắt buộc phe Cộng hòa phải đưa ra lựa chọn.
Ngay cả khi được thông qua ở Thượng viện, khoản viện trợ đó vẫn phải đối mặt với những triển vọng không chắc chắn tại Hạ viện, vì đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện đã ngần ngại hỗ trợ thêm cho Ukraine.
Trong khi đó, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cho biết hôm 7/2 rằng ông sẽ tổ chức thêm một cuộc biểu quyết nữa để luận tội Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas, sau khi nỗ lực đầu tiên thất bại trong cuộc bỏ phiếu 214-216 hôm 6/2.
Hồi tháng 10, Tổng thống Biden đã yêu cầu Quốc hội thông qua dự luật cung cấp thêm kinh phí viện trợ cho Ukraine, Israel. Nhưng dự luật này đã bị đình trệ do đảng Cộng hoà tại Hạ viện khăng khăng yêu cầu phải gắn liền với sự thay đổi trong chính sách nhập cư.
Theo một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos được công bố tuần trước, nhập cư là mối quan tâm lớn thứ hai đối với người Mỹ và đặc biệt là vấn đề hàng đầu đối với đảng Cộng hòa. Lực lượng Tuần tra Biên giới Mỹ đã bắt giữ khoảng 2 triệu người di cư tại biên giới trong năm tài chính 2023.
Viên Minh (tổng hợp)
