Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy ngày 7/10 đã ký sắc lệnh công nhận quần đảo Nam Kuril (Kuril - theo cách gọi của Nga, và Chishima - theo cách gọi của Nhật) là lãnh thổ của Nhật Bản.
Đài RT đưa tin, chính phủ Ukraine hôm 7/10 tuyên bố công nhận các đảo Iturup, Kunashir, Shikotan và Habomai thuộc Nam Kuril là của Nhật Bản.
Nga tuyên bố toàn bộ quần đảo Kuril là lãnh thổ của nước này kể từ khi kết thúc Thế chiến II, trong khi đó Nhật Bản tuyên bố bốn đảo ở phía nam quần đảo này là của mình và gọi là “Lãnh thổ phía Bắc”.
“Một quyết định quan trọng đã được đưa ra hôm nay. Một quyết định công bằng và hoàn hảo về mặt pháp lý mang tính lịch sử. Ukraine đã tái khẳng định sự tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Nhật Bản, bao gồm cả Lãnh thổ phía Bắc của nước này, vẫn đang bị Nga chiếm đóng”, đài RT dẫn phát biểu của ông Zelenskyy qua một video.
Ông Zelenskyy kêu gọi cộng đồng quốc tế công nhận các tuyên bố chủ quyền của Nhật Bản và nhấn mạnh sự cần thiết phải "phi chiếm đóng" tất cả các vùng lãnh thổ mà Nga đã chiếm và đang cố giữ cho riêng mình.
“Nga không có quyền đối với những vùng lãnh thổ này. Tất cả người dân trên thế giới đều biết rõ điều này. Cuối cùng chúng ta cũng phải hành động. Chúng ta phải tái chiếm tất cả các vùng lãnh thổ mà kẻ chiếm đóng Nga đang cố gắng giữ cho riêng mình”, ông Zelenskyy cho biết.
Phát biểu của ông được đưa ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ký luật sáp nhập 4 khu vực của Ukraine - Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson, theo sau một cuộc trưng cầu dân ý mà Ukraine và phương Tây coi là "giả mạo".
Ông Zelenskyy nói rằng các lực lượng Ukraine đã giải phóng 776 km vuông lãnh thổ ở phía đông và 29 khu định cư khỏi "cuộc trưng cầu dân ý giả mạo" của Nga trong tuần này, trong đó có sáu khu ở vùng Luhansk.
Ông nói thêm: “Nga, bằng ví dụ của mình, sẽ cho tất cả những kẻ xâm lược tiềm tàng trên thế giới thấy rằng một cuộc chiến tranh khủng bố gây hấn trong thời đại của chúng ta chính là cách khiến kẻ gây hấn suy yếu và bị tiêu diệt”.
Tranh chấp quần đảo Kuril
Nằm ở phía Bắc đảo Hokkaido của Nhật Bản, quần đảo Kuril, được gọi là "nam Kuril" ở Nga, và "các vùng lãnh thổ phía Bắc" theo cách gọi của Nhật Bản, bao gồm bốn hòn đảo: Iturup, Kunashir, Shikotan và Habomai. Liên Xô cũ đã chiếm giữ chúng vào cuối Thế chiến II.
Tranh cãi chủ quyền về 4 hòn đảo này đã ngăn cản Tokyo và Moscow ký hiệp ước hòa bình. Cuộc tranh chấp lãnh thổ kéo dài đó đã phủ bóng quan hệ giữa hai nước nhiều năm qua.
Nhật Bản đã khởi xướng các cuộc đàm phán hòa bình với Nga nhưng sau đó họ đã bị Điện Kremlin chấm dứt sau khi Nhật Bản áp đặt một loạt các biện pháp trừng phạt chống lại Nga trong cuộc chiến Ukraine.
Bộ Ngoại giao Nga nói rằng, Moscow “không thể thảo luận về văn kiện cơ bản này về quan hệ song phương với một quốc gia có quan điểm rõ ràng không thân thiện và tìm cách làm tổn hại các lợi ích” của Nga.
Nhật Bản đã lên án hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine và áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Moscow. Vào tháng 3, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida tuyên bố quần đảo Kuril ở cực nam nước này là “lãnh thổ của tổ tiên chúng tôi”, theo đài RT.
Sau đó Nga đã chấm dứt một thỏa thuận cho phép công dân Nhật Bản đến thăm toàn bộ quần đảo mà không cần thị thực, rút khỏi các cuộc đàm phán với Nhật Bản về việc mở rộng các hoạt động kinh tế trên quần đảo và đình chỉ các cuộc đàm phán về chấm dứt tranh chấp.
Là khu vực giàu tài nguyên và có ý nghĩa chiến lược với cả đôi bên. Quần đảo Nam Kuril hiện có khoảng 19.000 người sinh sống.
Trong bối cảnh Nhật Bản tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp trừng phạt tài chính nhằm vào Nga xung quanh cuộc chiến ở miền Đông Ukraine, căng thẳng do tranh chấp chủ quyền quần đảo Kuril được cho là sẽ ngày càng trở nên phức tạp.
