Nga đã nói với Mỹ rằng họ không có ý định xâm lược Ukraine, sau khi đoàn ngoại giao của cả hai nước gặp nhau trong các cuộc đàm phán quan trọng tại Geneva hôm thứ Hai (10/1). Tuy nhiên, quan ngại từ phía Mỹ và NATO vẫn không hề giảm khi 10.000 quân lính Nga đã và đang tập trận ở biến giới Ucraine và con số này có thể nhanh chóng tăng lên gấp đôi,
BBC đưa tin, sau cuộc họp kéo dài bảy giờ ngày 10/1 giữa đoàn ngoại giao Mỹ và Nga tại Geneva, cả hai bên nhất trí tiếp tục nỗ lực giảm căng thẳng. Nhưng không có dấu hiệu về một bước đột phá lớn sau cuộc đàm phán.
Khoảng 100.000 binh sĩ Nga được cho là đang ở gần biên giới với Ukraine, khiến phương Tây quan ngại và cảnh báo về một cuộc xâm lược.
Mỹ tuyên bố sẽ có các biện pháp trừng phạt nếu Nga tấn công Ukraine. Đồng thời, Nga cảnh báo Mỹ không nên "đánh giá thấp những rủi ro" liên quan đến cuộc đối đầu của Moscow với phương Tây.
"Chúng tôi đã giải thích với các đồng nghiệp rằng chúng tôi không có kế hoạch, cũng như không có ý định tấn công Ukraine", Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov nói với các phóng viên sau cuộc họp.
Ông khẳng định, người Nga đã nói với người đồng cấp Mỹ rằng "tất cả các biện pháp huấn luyện binh lính và lực lượng chiến đấu đều được thực hiện trong lãnh thổ của chúng tôi" và "không có lý do gì để lo sợ về bất kỳ kịch bản leo thang nào về vấn đề này".
Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Wendy Sherman mô tả các cuộc đàm phán diễn ra "thẳng thắn và cởi mở", thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau và hiểu rõ hơn về các quan ngại về vấn đề an ninh của mình.
Tuy nhiên, những bất đồng quan trọng vẫn còn. Theo bình luận của đài BBC, đây là cơ hội đầu tiên các nhà ngoại giao Nga và Mỹ phải thảo luận trực tiếp về Ukraine, và về việc Nga yêu cầu Nato lùi bước khỏi Đông Âu.
Trong khi có vẻ như đã đạt được rất ít thỏa thuận, cả hai bên đều bày tỏ mối quan ngại và đưa ra các yêu cầu của mình với khả năng sẽ tiếp tục quay lại bán đàm phán trong tương lai.
Tuy nhiên, khoảng cách giữa hai bên vẫn còn lớn. Mỹ hối thúc Nga giảm leo thang tình hình và rút quân khỏi biên giới Ukraine nhưng họ không nhận được dấu hiệu đảm bảo nào từ Nga.
Nga yêu cầu NATO phải đảm bảo chắc chắn rằng họ sẽ không kết nạp Ukraine vào khối, nhưng yêu cầu này đã bị bác bỏ hoàn toàn. Mỹ đã đưa ra một số ý tưởng để cả hai nước hạn chế các cuộc tập trận quân sự và triển khai tên lửa nhưng không có lý do gì điều này là đủ đối với Nga.
Những người lạc quan sẽ chỉ ra thực tế là các cuộc đàm phán mang tính chất kinh doanh, họ không chia tay trong sự gay gắt và Nga khẳng định họ không có ý định xâm lược Ukraine. Những người bi quan sẽ lưu ý rằng ngay cả sau những đảm bảo như vậy, các quan chức Mỹ cho biết, họ vẫn không tin Nga sẽ nghiêm túc trong việc tìm kiếm một giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng này.
Bà Sherman cho biết, Mỹ đã từ chối các đề xuất của Nga vốn "không khả thi" đối với chính phủ Mỹ, bao gồm cả việc Nga yêu cầu NATO cam kết không bao giờ đưa Ukraine vào liên minh.
Bà nói: “Chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ ai áp dụng chính sách mở cửa khép kín của Nato, vốn luôn là trọng tâm của liên minh Nato.
Theo bà Sherman, phái đoàn Mỹ đã nói với người Nga rằng bất kỳ cuộc xâm lược nào cũng sẽ phải gánh chịu "chi phí và hậu quả đáng kể vượt xa những gì họ phải đối mặt vào năm 2014" khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea từ Ukraine.
Các biện pháp này có thể bao gồm các biện pháp trừng phạt chống lại các tổ chức tài chính quan trọng, kiểm soát xuất khẩu, "tăng cường tư thế của lực lượng Nato trên lãnh thổ đồng minh" và tăng cường hỗ trợ an ninh cho Ukraine, bà nói thêm.
Ông Ryabkov cho biết các cuộc đàm phán diễn ra "mang tính chất kinh doanh và chuyên nghiệp" nhưng cảnh báo Mỹ không nên "đánh giá thấp rủi ro" của căng thẳng.
Các cuộc đàm phán ở Geneva là cuộc họp đầu tiên trong số các cuộc họp giữa các quan chức Mỹ, đồng minh và Nga trong tuần này, cũng sẽ bao gồm cuộc họp tại trụ sở của NATO ở Brussels và tại Hội đồng thường trực của Tổ chức An ninh và Hợp tác ở châu Âu, bao gồm cả Nga. .
Trước đó vào sáng sớm hôm thứ Hai (10/1), người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell Fontelles cho biết, ông tin rằng một cuộc xâm lược của Nga vẫn có thể xảy ra. “Có 100.000 quân Nga ở bên kia biên giới. "Tôi cho rằng họ không phải đến đó để uống cà phê!", ông nói.
Ông Borrell nói thêm rằng, nếu không có "sự hợp tác, phối hợp và tham gia mạnh mẽ" của EU thì sẽ không có thỏa thuận nào hết.
Theo tin từ AP, sau khi Ryabkov tuyên bố rằng Nga không có ý định xâm lược Ukraine, Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc, Linda Thomas-Greenfield, cũng đã công khai nghi ngờ.
“Tôi muốn tin ông ấy, tôi ước rằng đúng là họ không có kế hoạch nào như thế, nhưng mọi thứ chúng tôi thấy cho đến nay cho thấy điều ngược lại”, bà nói với các phóng viên tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York.
Bà Sherman cho biết tiến bộ chỉ có thể xảy ra nếu Nga “ở lại bàn và thực hiện các bước cụ thể để giảm leo thang căng thẳng”.
Bà nói, việc giảm leo thang sẽ bao gồm việc đưa quân đội Nga hiện đã triển khai ở biên giới Ukraine trở về doanh trại của họ. “Chúng tôi đã nói rõ rằng nếu Nga tiếp tục xâm lược Ukraine thì sẽ có những chi phí và hậu quả đáng kể vượt xa những gì họ phải đối mặt trong năm 2014. Nga có một lựa chọn rõ ràng để thực hiện", bà cho biết
Tuy nhiên, cả bà Sherman và người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ned Price đều không cho biết, liệu Mỹ có tiến hành các biện pháp trừng phạt hay không nếu Nga chọn không xâm lược nhưng cũng từ chối rút quân khỏi biên giới.
Tương tự, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã hạ thấp kỳ vọng trước cuộc đàm phán.
Ông nói với các phóng viên tại Brussels sau cuộc hội đàm với Olga Stefanishyna, Phó thủ tướng Ukraine về Hội nhập châu Âu và châu Âu-Đại Tây Dương: “Tôi không nghĩ rằng chúng ta có thể mong đợi rằng các cuộc họp này sẽ giải quyết được tất cả các vấn đề. Những gì chúng tôi đang hy vọng là có thể đạt được thỏa thuận về một quy trình trong các cuộc đàm phán ở phía trước", AP dẫn lời.
Nguyên Hương
