Đêm 30/8, Taliban đã bắn pháo hoa thắp sáng bầu trời đêm ở thủ đô Kabul để ăn mừng nhân kỷ niệm một năm ngày quân đội Mỹ rút khỏi Afghanistan, mà Taliban gọi là "ngày Tự do". Hoa Kỳ đã hoàn thành việc rút quân khỏi Afghanistan sau một cuộc không vận khổng lồ. Tuy nhiên hỗn loạn đã cướp đi sinh mạng của 13 quân nhân Hoa Kỳ và bỏ lại hàng nghìn người Afghanistan cùng hàng trăm người Mỹ vẫn đang tìm cách thoát khỏi ách thống trị của Taliban.
Một năm trước, vào ngày 15/8, các tay súng Taliban đã bao vây Kabul và giành quyền kiểm soát dinh tổng thống Afghanistan. Vào tối ngày 30/8/2021, những binh sĩ Mỹ cuối cùng đã rút khỏi Afghanistan. Taliban tuyên bố thành lập chính phủ lâm thời vào ngày 07/9 năm ngoái.
Sân bay quốc tế Hamid Karzai của Kabul chứng kiến quá trình sơ tán hỗn loạn và đẫm máu từ ngày 15/8 đến 30/8/2021.
-
- Các chiến binh Taliban đã bắn pháo hoa trên bầu trời Kabul để kỷ niệm một năm quân đội Mỹ rút khỏi Afghanistan, gần đại sứ quán cũ của Mỹ ở Kabul vào ngày 30/8/2022. (Ảnh: Wakil Kohsar/AFP/Getty Images)
"Pháo hoa với nhiều màu sắc đẹp và đa dạng sẽ được tổ chức để đánh dấu ngày Tự do", phát ngôn viên của Taliban Zabihullah Mujahid đã nói trước đó vào hôm 29/8.
Bộ Lao động Afghanistan cho biết chính phủ Taliban cũng tuyên bố hôm 31/8 là ngày quốc lễ để đánh dấu sự kiện này.
-
- Những người ủng hộ Taliban ăn mừng bên cạnh các chiến binh Taliban kỷ niệm một năm quân đội do Hoa Kỳ rút khỏi Afghanistan, tại quảng trường Ahmad Shah Massoud gần đại sứ quán Mỹ ở Kabul vào ngày 31/8/2022. (Ảnh: Wakil Kohsar/Getty Images)
Pháo hoa đi kèm với màn bắn pháo hoa ăn mừng dữ dội trên không ở nhiều khu vực của Kabul. Bất chấp những hạn chế và cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng sâu sắc, nhiều người Afghanistan nói rằng họ vui mừng vì lực lượng nước ngoài đã rời đi.
“Chúng tôi rất vui vì Thánh Allah đã loại bỏ những kẻ ngoại đạo khỏi đất nước, và các Tiểu vương quốc Hồi giáo đã được thành lập”, Zalmai, một cư dân của Kabul cho biết, theo Reuters.
-
- Cuối ngày 30/8, bầu trời Kabul được thắp sáng bằng pháo hoa cùng tiếng súng ăn mừng từ các tay súng Taliban, gần đại sứ quán cũ của Mỹ ở Kabul vào ngày 30/8/2022. (Ảnh: Wakil Kohsar/AFP/Getty Images)
Người đứng đầu Bộ Chỉ huy Trung tâm Hoa Kỳ đã nói vào thời điểm đó rằng có "rất nhiều đau lòng" liên quan đến sự rút quân của Washington. Do không lường trước được việc Taliban sẽ chiếm ưu thế nhanh chóng đến như vậy, nên Washington và các đồng minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã buộc phải vội vàng rút lui.
Hoa Kỳ đã hoàn thành việc rút quân khỏi Afghanistan sau một cuộc không vận khổng lồ. Tuy nhiên hỗn loạn đã cướp đi sinh mạng của 13 quân nhân Hoa Kỳ và bỏ lại hàng nghìn người Afghanistan cùng hàng trăm người Mỹ vẫn đang tìm cách thoát khỏi ách thống trị của Taliban.
-
- Nhiều người đàn ông cầm súng trong đám đông ủng hộ Taliban trên con phố ở Kabul, Afghanistan. (Ảnh: Wakil Kohsar/Getty Images)
Một số người đã có thể rời đi, nhưng nhiều người khác vẫn ở lại Afghanistan, nơi Taliban đang tìm cách thành lập một chính phủ đầy đủ chức năng được cộng đồng quốc tế công nhận.
Chuyến bay chở những lính Mỹ cuối cùng đã rời Kabul hôm 30/8/2021, kết thúc chiến dịch can thiệp quân sự kéo dài 20 năm ở Afghanistan, bắt đầu sau vụ tấn công vào ngày 11/9/2001 ở New York.
Hai tuần trước khi Mỹ hoàn toàn rút quân, Taliban đã nắm chính quyền sau một cuộc tấn công chớp nhoáng chống lại lực lượng chính phủ.
Bộ Quốc phòng Mỹ: Hơn 7 tỷ USD trang thiết bị quân sự của Mỹ đang nằm trong tay Taliban
Tổng Thanh tra Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ xác nhận vào thứ Ba (16/8) rằng Taliban đang 'nắm trong tay' hơn 7 tỷ USD thiết bị quân sự của chính phủ Hoa Kỳ, sau khi Washington rút quân khỏi Afghanistan hồi tháng 8 năm ngoái.
Một báo cáo của Tổng Thanh tra Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ tiết lộ rằng phần lớn trong số 7 tỷ USD trang thiết bị quân sự còn lại ở Afghanistan là các vũ khí chiến thuật trên mặt đất, chẳng hạn như xe Humvee quân sự và Xe phục kích chống mìn (MRAPS).
-
- Các tay súng Taliban trên một chiếc xe Humvee tham gia một cuộc biểu tình ở Kabul, vào ngày 31/8/2021. (Hoshang Hashimi / AFP qua Getty Images)
Khi Kabul rơi vào tay Taliban vào giữa tháng 8/2021, quân đội Afghanistan do Mỹ hậu thuẫn đã sở hữu một kho vũ khí mặt đất trị giá khoảng 4,12 tỷ US.
Ngoài các vũ khí, trang thiết bị mặt đất, quân đội Mỹ đã mất số máy bay quân sự trị giá 923,3 triệu USD và 294,6 triệu USD đạn dược của Không quân.
Tuy nhiên, báo cáo cũng lưu ý rằng trong quá trình sơ tán, "một số máy bay đã được phi quân sự hóa và không còn sử dụng được nữa".
Báo cáo của tổng thanh tra cũng tiết lộ rằng quân đội Mỹ đã bỏ lại 316.260 vũ khí nhỏ, bao gồm súng bắn tỉa, súng máy và súng phóng lựu với tổng trị giá lên đến 511,8 triệu USD.
Lam Giang
